प्रधानमन्त्री ओलीले विश्वव्यापी जलवायु विपद्को चेतावनी दिए: के हामी अस्थिरता र द्वन्द्वतर्फ अघि बढिरहेका छौं?
प्रधानमन्त्री ओलीले जलवायु विपद्को सम्भावना, पुनरुत्थान भइरहेको भूराजनीतिक प्रतिस्पर्धा, र बढ्दो सैन्य खर्चको चेतावनी दिँदै यी सबैले विश्वलाई अस्थिरतातर्फ धकेलिरहेको बताए।
“मानवता र पृथ्वी जलवायु विपद्को सँघारमा उभिएका छन्,” उनले भने, नेपाललाई विश्वकै प्रकोपप्रवण मुलुकमध्ये एक भएकोले यसले भोगिरहेको जोखिमतर्फ इङ्गित गर्दै।
प्रधानमन्त्रीले ग्लोबल नर्थ र ग्लोबल साउथबीचको निरन्तर रहेको असमानतामाथि पनि प्रकाश पार्दै, विकसित मुलुकहरूमा केन्द्रित भएको सम्पत्तिको आलोचना गरे, जबकि न्यूनतम विकसित देशहरू (एलडीसी) जस्तै नेपालमा गरिबी र अभाव अझै जरो गाडेर बसेको छ।
यी असमानताहरूलाई पार गर्न सशक्त नेतृत्व र सार्थक सहकार्यको आवश्यकता औंल्याउँदै, ओलीले महासभाको उन्नाइसौं सत्रको विषयवस्तु ‘कसैलाई पछाडि नछाड्दै: शान्ति, दिगो विकास, र मानव मर्यादाको प्रगतिका लागि एकसाथ काम गर्ने’ विषयलाई पुनः पुष्टि गरे।
ओलीले नेपालको संविधानमा समावेश गरिएको समावेशिताको सिद्धान्तमाथि जोड दिँदै, यसले मानव अधिकार, अनुपातात्मक प्रतिनिधित्व, र कमजोर समुदायहरूको सामाजिक सुरक्षाको ग्यारेन्टी गरेको बताए।
अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा, प्रधानमन्त्रीले सार्वभौमिक समानता र आपसी सम्मानका सिद्धान्तमा आधारित शान्ति र हस्तक्षेप नगर्ने नेपालको प्रतिबद्धता दोहोर्याए।
ओलीले २००६ मा हस्ताक्षर भएको विस्तृत शान्ति सम्झौतापछि नेपालले आफ्नो शान्ति प्रक्रियामा गरेको प्रगतिको चर्चा गर्दै, द्वन्द्वबाट बाहिर आएको देशका रूपमा नेपालको विशेष अवस्थालाई पनि उल्लेख गरे।
संयुक्त राष्ट्रसंघीय शान्ति मिसनमा प्रमुख योगदानकर्ता मुलुकको रूपमा नेपालको भूमिकाको चर्चा गर्दै, उनले संगठनमा नेतृत्व पदहरूमा थप प्रतिनिधित्वको माग गरे, जसले नेपालको योगदानलाई प्रतिबिम्बित गरोस्।
ओलीले नेपालको नाजुक जैव विविधता, विशेष गरी हिमाली क्षेत्र, जसले वैश्विक पारिस्थितिक सन्तुलनमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ, उल्लेख गर्दै यसलाई ‘प्राकृतिक जलवायु स्थिरीकरणकर्ता’ भनेका छन्।
“यी क्षेत्रहरूको महत्त्वका कारण जलवायु वार्तामा हिमाली एजेन्डालाई आवश्यक ध्यान दिनु जरुरी छ,” भन्दै ओलीले नेपालले सन् २०४५ सम्ममा शून्य कार्बन उत्सर्जन लक्ष्य प्राप्त गर्ने प्रतिबद्धता दोहोर्याए।
प्रधानमन्त्रीले जलवायु अनुकूलनका लागि पर्याप्त वित्तीय सहयोग र जोखिममा परेका राष्ट्रहरूको लागि क्षति र हानिको कोषको स्थापना गर्ने आवश्यकता पनि जोड दिए।
विश्वले सामना गरिरहेका चुनौतीहरूको बाबजुद, ओलीले मानवताको ती चुनौतीहरू पार गर्ने सम्भावनामा आशावादी रहेको बताए।
“हामीले आज सामना गरिरहेका कुनै पनि विश्वव्यापी चुनौतीहरू एलियनहरूबाट लादिएका छैनन् – यी सबै हाम्रो आफ्नै सिर्जना हुन्,” भन्दै ओलीले भने, “समझदारी, विश्वास, र सहकार्यबाट हामी तिनलाई पार गर्न सक्छौँ।”
अन्त्यमा, प्रधानमन्त्रीले प्राचीन महा उपनिषद्को वसुधैव कुटुम्बकम्को दर्शनलाई उद्धृत गर्दै, “विश्व एउटै परिवार हो” भन्ने विश्वास व्यक्त गरे।
“यस दार्शनिक विश्वासका साथ, नेपालले कसैलाई पछाडि नछाड्ने हाम्रो साझा आकांक्षा – शान्ति, प्रगति, र समृद्धि हासिल गर्न आफ्नो भूमिका निर्वाह गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्दछ,” उनले भने।
