नेपालका चर्चित राजनीतिज्ञ तथा राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (RSP) का अध्यक्ष रवि लामिछानेलाई १८ अक्टोबर २०२४ मा सहकारी घोटालासम्बन्धी मुद्दामा प्रक्राउ गरिएको छ। लामिछानेलाई कास्की जिल्ला अदालतको आदेश अनुसार केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (CIB) को टोलीले काठमाडौंस्थित पार्टी कार्यालयबाट पक्राउ गरेको हो। उनीमाथि १.३५ अर्ब रुपैयाँको अनियमितता भएको आरोप लागेको छ, जुन सूर्यदर्शन को-अपरेटिभ र अन्य सहकारी संस्थाहरूमा भएको घोटालासँग सम्बन्धित छ।

रवि लामिछानेको राजनीतिक यात्रा निकै रोचक रहँदै आएको छ। उनी अमेरिकी नागरिकता लिएका थिए र केही समय अमेरिकामा बसोबास गरेका थिए। नेपालमा फिर्ता भएपछि, लामिछानेले नेपाली नागरिकता पुनः प्राप्त नगरी मिडिया जगतमा प्रवेश गरेका थिए। लोकप्रिय टेलिभिजन कार्यक्रम सिधा कुरा जनतासँग का प्रस्तोता बनेपछि उनले व्यापक जनसमर्थन हासिल गरेका थिए, जसले अन्ततः उनलाई राजनीति तर्फ अग्रसर गर्यो।

तर, उनको राजनीतिमा प्रवेशसँगै कानूनी चुनौतीहरू पनि देखापरे। २०२२ मा दोहोरो नागरिकताको मुद्दा सार्वजनिक भएपछि लामिछानेले गृह मन्त्री र सांसद पदबाट राजीनामा दिनु परेको थियो। पछि उनले नेपाली नागरिकता पुनः प्राप्त गरेर निर्वाचन जितेका थिए। तर अहिले उनी सहकारी घोटाला काण्डमा फसेका छन्, जुन आर्थिक अनियमितताको एउटा ठूलो मुद्दा बनेको छ।

लामिछानेमाथि मुख्यत: सूर्यदर्शन को-अपरेटिभ र अन्य सहकारी संस्थाहरूमा व्यापक आर्थिक अनियमितता गरेको आरोप छ। सहकारीहरूको रकम गलत तरिकाले दुरुपयोग गरी ठूला-ठूला लगानीकर्ताहरूलाई ठगी गरेको दाबी गरिएको छ। यो घोटाला करिब १.३५ अर्ब रुपैयाँको रहेको बताइएको छ, जसले थुप्रै सर्वसाधारणको आर्थिक स्थिति प्रभावित गरेको छ।

कास्की जिल्ला अदालतले लामिछाने सहित १४ जनाविरुद्ध गिरफ्तारी पूर्जी जारी गरेको थियो, जसमा अन्य सहकारी प्रमुखहरू र लामिछानेका सहयोगीहरू पनि समावेश छन्। उनीहरूलाई सहकारी घोटालासँगै संगठित अपराधमा पनि संलग्न रहेको आरोप लागेको छ।

लामिछानेले गिरफ्तारीपछि सामाजिक सञ्जालमा कडा शब्दहरूमा आफ्नो असन्तोष व्यक्त गरेका छन्। उनले सरकारलाई "मृत" भन्दै आलोचना गरेका छन् र यो प्रक्रियालाई राजनीतिक प्रतिशोधको रूपमा चित्रण गरेका छन्। उनका समर्थकहरूले पनि यही विचार व्यक्त गर्दै सरकारमाथि अन्याय गरेको आरोप लगाएका छन्।

यद्यपि, सरकारी अधिकारीहरूले यो मुद्दालाई शुद्ध कानूनी मामिला भएको र संसदको विशेष अनुसन्धान समितिले गरेको सिफारिस अनुसार अनुसन्धान अघि बढाइएको दाबी गरेका छन्। यसअघि पक्राउ परेका लामिछानेका निकट सहयोगी, चँबिलाल जोशी, र अन्य अधिकारीहरूले पनि यो घोटालामा मुछिएको पुष्टि भएपछि लामिछानेमाथि कानूनी कारबाही गर्ने दबाब बढेको थियो।

लामिछानेलाई पक्राउ गरी कास्की जिल्लामा पुर्‍याइएको छ, जहाँ उनलाई थप कानूनी प्रक्रियामा राखिनेछ। कास्की जिल्लाको अदालतले आगामी दिनमा लामिछाने र अन्य संलग्नहरूलाई अदालतमा उपस्थित गराएर अनुसन्धान अघि बढाउनेछ। यस काण्डले नेपालको सहकारी क्षेत्र र राजनीतिमा ठूलो हलचल मच्चाएको छ, जसले लामिछानेको राजनीतिक भविष्यमाथि पनि गम्भीर प्रश्न खडा गरेको छ।

यो मुद्दाले न केवल सहकारी व्यवस्थापनप्रति जनताको विश्वासमा आँच पुर्याएको छ, तर लामिछानेजस्ता चर्चित नेताको गिरफ्तारीले नेपालमा उच्चस्तरीय राजनीतिक नेताहरू पनि कानूनी रूपमा जवाफदेही हुनुपर्ने संकेत दिएको छ।

रवि लामिछाने