नेपालको आर्थिक संकटले गम्भीर मोड लिँदै गर्दा, देशमा बङ्गलादेशमा जस्तै क्रान्तिको सम्भावना बढ्न थालेको छ। बङ्गलादेशमा प्रधानमन्त्री शेख हसिनाको राजीनामासँगै सुरु भएको आन्दोलनको ज्वारभाटा नेपालमा पनि उठ्न सक्छ। भ्रष्टाचार, महँगी, र आर्थिक समस्याले गर्दा जनतामा असन्तुष्टि बढ्दै गएको छ। यी समस्या समाधान नभए नेपालमा पनि ठूलो आन्दोलन हुनसक्ने खतरा देखिएको छ।

आर्थिक मन्दी र व्यवसायिक संकट

नेपालको अर्थतन्त्रले मन्दीको सामना गरिरहेको छ। व्यापार गर्नको लागि अनुकूल वातावरण नहुनु, उच्च कर प्रणाली र भ्रष्टाचारका कारण उद्यमीहरू समस्यामा परेका छन्। केही समयअघिको तरलता संकटले लगानी र विकासलाई अवरुद्ध गर्‍यो भने, अहिले व्यवसायलाई झनै कठिन बनाएको छ। आयातमा अत्यधिक कर, विशेष गरी सवारी साधनमा, वार्षिक सडक कर, र सार्वजनिक सवारी साधनका लागि सडक अनुमति करले यातायातलाई महँगो बनाइदिएको छ।

पेट्रोल र डिजेलमा भारी करका कारण इन्धनको मूल्य बढेको छ, जसले गर्दा यातायात खर्च झनै महँगो भएको छ। यसको प्रभाव कृषि उत्पादन, निर्माण, र प्राकृतिक स्रोतहरूमा परेको छ, जसले गर्दा नेपाली उत्पादनहरूको मूल्य बढेको छ।

भारतीय उत्पादनले नेपाली बजारमा प्रभाव

नेपालमा नेपाली उत्पादन महँगो भइरहेका बेला, भारतीय ट्रक र सामान सहजै आयात भइरहेका छन्। भारतीय उत्पादनहरू प्रायः सस्ता हुने भएकाले नेपाली बजारमा भारतीय सामानको उपभोग बढ्दै गएको छ। देशका नागरिकहरूले विदेशबाट पठाएको रेमिट्यान्स पैसा घरेलु उत्पादनमा भन्दा सस्तो भारतीय सामानमा खर्च गर्ने गरेका छन्, जसले गर्दा नेपाली अर्थतन्त्रमा थप दबाब परेको छ।

संघीयताले थपेको आर्थिक बोझ

संघीय प्रणालीको अपनत्वले देशमा आर्थिक बोझ थपेको छ। संघीय र प्रादेशिक सरकार तथा संसद् चलाउन ठूलो रकम आवश्यक पर्ने भएकाले स्रोतको उपयोगमा समस्या आएको छ। यसले करदाताहरूलाई थप दबाब दिएको छ र सरकारी स्रोतहरूमा भार पारेको छ।

अन्य सामाजिक र आर्थिक समस्या

नेपालमा बेरोजगारी दर पनि निकै उच्च छ। विशेष गरी युवाहरूमा रोजगारीको अवसरको कमीले असन्तुष्टि बढ्दै गएको छ। स्वास्थ्य र शिक्षा प्रणालीहरू पनि अपर्याप्त बजेटका कारण संकटमा छन्। भ्रष्टाचार व्यापक रूपमा फैलिएको छ, जसले गर्दा सरकारी प्रणालीप्रति जनताको विश्वास कमजोर हुँदै गएको छ।

क्रान्तिको सम्भावना

वर्तमान अवस्थामा, नेपालमा पनि बङ्गलादेश जस्तै क्रान्तिको सम्भावना बढ्दै गएको छ। जनताको धैर्यको बाँध फुट्न लागेको छ, र परिवर्तनको माग बढ्दै गएको छ। सम्भावित क्रान्ति विभिन्न तरीकाले हुन सक्छ:

1. भ्रष्टाचारविरुद्ध आन्दोलन: भ्रष्टाचारको विरुद्धमा ठूलो आन्दोलन हुन सक्छ। सरकारी कोषको दुरुपयोग र राजनेताहरूको गैरजिम्मेवारीताप्रति जनताको असन्तुष्टि बढ्दै गएको छ। जनताले पारदर्शिता र सुधारको माग गर्दै आन्दोलन गर्न सक्छन्।

2. रेमिट्यान्स रोक्ने अभियान: रेमिट्यान्स देशको अर्थतन्त्रको महत्त्वपूर्ण हिस्सा भएकाले यसलाई रोकेर सरकारलाई दबाब दिन सकिन्छ। विदेशबाट पठाइने रेमिट्यान्सलाई कम गरेर देशको आर्थिक समस्यालाई उजागर गर्ने अभियान सुरु हुनसक्छ।

3. बहिष्कार र हडताल: देशभर बहिष्कार र हडतालको माध्यमबाट पनि विरोध हुन सक्छ। विशेष गरी आयात गरिएका सामानको बहिष्कार गरेर वा विभिन्न क्षेत्रका काम रोकिदिएर जनताले सरकारलाई कदम चाल्न दबाब दिन सक्छन्।

4. सामाजिक सञ्जालमा अभियान: आजको डिजिटल युगमा सामाजिक सञ्जालले पनि नागरिकहरूलाई संगठित गर्ने र देशका आर्थिक समस्याबारे चेतना फैलाउन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छ। भाइरल अभियानले छिटै जनताको ध्यानाकर्षण गर्न सक्छ र आन्दोलनमा सामेल हुन प्रोत्साहन दिन सक्छ।

देश तनावपूर्ण स्थितिमा

नेपालले आर्थिक र सामाजिक समस्यासँग संघर्ष गरिरहेको छ, र बङ्गलादेशको अवस्था नेपालको लागि चेतावनी हुन सक्छ। जनता अब तत्काल परिवर्तनको माग गर्न सक्ने सम्भावना छ। सरकारले असन्तुष्टिको मूल कारणहरू समाधान नगरेको खण्डमा स्थिति नियन्त्रणबाहिर जान सक्छ, र नेपालले पनि बङ्गलादेशको जस्तो क्रान्तिको सामना गर्नुपर्न सक्छ।

बंगलादेश क्रान्ति