श्रीलंकाको नयाँ राष्ट्रपतिको चुनौती: चीनको बढ्दो प्रभावको छायामा अनुरा कुमारा दिसानायके
कोलम्बो, श्रीलंका – श्रीलंकाका नव-निर्वाचित राष्ट्रपति अनुरा कुमारा दिसानायकेले आर्थिक संकट र जटिल वैदेशिक नीतिका बीच मुलुकको बागडोर सम्हालेका छन्। जनता विमुक्ति पेरामुना (JVP) का मार्क्सवादी नेता दिसानायकेले भ्रष्टाचार अन्त्य र आर्थिक सुधारका एजेन्डामा चुनाव जिते पनि उनको कार्यकाल चीनसँगको गहिरिँदो सम्बन्ध र त्यसको ऋणजाल कूटनीतिलाई कसरी व्यवस्थापन गर्ने भन्ने प्रश्नले निर्धारण गर्ने देखिएको छ।
श्रीलंकामा चीनको संलग्नता महिन्दा राजापाक्षको राष्ट्रपति कार्यकालमा तीव्र रूपमा बढेको थियो, जब चीनले अर्बौं डलरको पूर्वाधार परियोजनाहरूमा लगानी गरेको थियो। यी परियोजनाहरू, जस्तै कुख्यात हंबनटोटा बन्दरगाह, ऋणद्वारा वित्त पोषित भएका थिए जसलाई श्रीलंकाले फिर्ता गर्न संघर्ष गरिरहेको छ। ऋण तिर्न नसकेपछि हंबनटोटा बन्दरगाह चीनलाई ९९ वर्षको लागि भाडामा दिन बाध्य भएपछि यो परियोजना चीनको ऋणजाल कूटनीतिको प्रतीक बनेको छ।
दिसानायकेको नेतृत्वमा श्रीलंका पुनः चीनको रणनीतिक ऋणमा फस्ने चिन्ता बढिरहेको छ, जसले श्रीलंकालाई अझै चीनमा निर्भर बनाउनेछ। चीनले लगानी र सहायता दिने आश्वासन दिए पनि आलोचकहरू भन्छन् कि यी ऋणहरूले बीजिङको प्रभाव बढाउन मात्र मद्दत गर्छ, जसले ऋण लिएका मुलुकहरूको सम्प्रभुतामा समेत आँच पुर्याउँछ। अहिलेको अवस्थामा दिसानायकेले आर्थिक पुनरुत्थानको यात्रा शुरू गरेसँगै, चीनको बढ्दो प्रभाव र श्रीलंकाको राष्ट्रिय हितलाई सुरक्षित राख्नका लागि उनीमाथि ठूलो चुनौती रहेको छ।