असोज १७ र १८ गतेको अविरल वर्षाबाट क्षतिग्रस्त बिपी राजमार्गमा शुक्रबारदेखि पुनः यातायात सञ्चालन हुने भएको छ। संघीय राजधानी काठमाडौंलाई पूर्वी नेपालसँग जोड्ने छोटो र मुख्य सडकको रूपमा चिनिने यो राजमार्गमा डाइभर्सन निर्माण अन्तिम चरणमा पुगेको सडक डिभिजन भक्तपुरका प्रमुख इञ्जिनियर सुमन योगेशले जनाएका छन्। उनका अनुसार बिहीबार रातिसम्म मर्मत र डाइभर्सनको काम पूरा हुने र शुक्रबार बिहानदेखि सवारी सञ्चालन हुने तयारी भइरहेको छ।

काभ्रेपलाञ्चोकको नमोबुद्ध नगरपालिकास्थित चौकीडाँडादेखि नेपालथोकसम्मका विभिन्न स्थानमा आएको बाढीपहिरोले राजमार्गको ठूलो खण्ड बगाएको थियो। गत वर्ष असोजमा बनाइएको अस्थायी डाइभर्सन समेत यस वर्ष फेरि बाढीले बगाएपछि राजमार्ग पूर्ण रूपमा अवरुद्ध बनेको थियो। इञ्जिनियर योगेशका अनुसार चौकीडाँडा, बोक्सेकुना, माम्ती, चार सयबेँसी र घुमाउनेलगायतका क्षेत्र अझै जोखिमयुक्त छन्।

सडक विभागका तथ्यांकअनुसार असोज १७ र १८ को बाढीले १६ स्थानमा बनेका तीन हजार चार सय १० मिटर डाइभर्सन बगाएको थियो। गत वर्ष असोज १२ गतेको बाढीले पनि सो राजमार्गका सोही स्थानमा करिब पाँच हजार तीन सय मिटर सडक खण्ड तहसनहस बनाएको थियो। रोसी खोलाको बाढीले सडकको नामोनिशानै मेटाएर पैदल हिँड्न समेत नसक्ने अवस्था बनाएको स्थानीयहरूले बताएका छन्।

यस राजमार्गमा सामान्य दिनमा दैनिक आठदेखि दस हजार र दशैं–तिहारका बेला झन्डै १५ हजार सवारीसाधन आवागमन गर्ने गर्छन्। बाढीले सडक अवरुद्ध भएपछि यात्रुहरूलाई वैकल्पिक मार्ग हुँदै दोब्बर दुरी पार गर्नुपर्ने बाध्यता थियो, जसले यात्राको समय र खर्च दुवै बढाएको छ।

डिभिजन प्रमुख योगेशका अनुसार, बाढीपहिरोसँगै मापदण्डभन्दा बढी भार भएका टिपरहरूले पनि राजमार्गको क्षतिमा ठूलो भूमिका खेलेका छन्। जापान अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग नियोग (जाइका) ले १६ टनभन्दा बढी भारका सवारी सञ्चालनमा रोक लगाए पनि २५ टनसम्मका गाडी नियमित रूपमा गुड्दै आएका छन्।

बिपी राजमार्ग विसं २०७२ मा जापान सरकारको २६ अर्ब जापानी येन र नेपाल सरकारको १ अर्ब १० करोड रुपैयाँ लागतमा निर्माण सम्पन्न भएको थियो। आर्थिक वर्ष २०५३/५४ बाट सुरु गरिएको यो परियोजना २०७२ असार १८ गते नेपाललाई औपचारिक रूपमा हस्तान्तरण गरिएको थियो।

भूकम्प, बाढी र बढी भारका सवारीसाधनका कारण बारम्बार क्षतिग्रस्त हुँदै आएको यो राजमार्गलाई अब दीर्घकालीन र वातावरणमैत्री पुनर्निर्माणको आवश्यकता देखिएको छ — ताकि पूर्व र राजधानीबीचको यो जीवनरेखा हरेक वर्ष प्राकृतिक प्रकोपसँग नथामिनोस्।