काठमाडौं – आणविक शक्ति सम्पन्न छिमेकीहरू, भारत र पाकिस्तानबीच त्रासदीपूर्ण पहलगाम आतंकवादी हमलापछि तनाव चरम उत्कर्षमा पुगेका बेला, नेपाल अत्यन्तै असहज र संवेदनशील मोडमा उभिएको छ। यसैबीच, मंगलबार प्रतिनिधिसभामा नेपाली सांसद अमरेश कुमार सिंहले एघार सदस्यीय पाकिस्तानी सेनाको टोली हाल काठमाडौंमा रहेको सनसनीपूर्ण दाबी गरेपछि चिन्ताको अर्को पत्र थपिएको छ।

यो दाबी यस्तो समयमा आएको हो जब राजधानी पहिलेदेखि नै एक प्रकारको असहजताले ग्रस्त छ। हालैका हप्ताहरूमा, काठमाडौंले पाकिस्तानी दूतावास बाहिर आतंकवादसँग कथित सम्बन्ध र विशेषगरी पहलगाम हमलामा एक नेपाली नागरिकको मृत्यु भएपछि बढेको जनआक्रोशका बीच धेरै विरोध प्रदर्शनहरू देखेको छ। यीमध्ये केही प्रदर्शनहरूमा त दूतावास नै बन्द गर्नुपर्ने मागहरू समेत उठेका थिए, जसले विदेशी हस्तक्षेप र आतंकवादबारे जनमानसमा बढेको चिन्तालाई प्रतिबिम्बित गर्दछ।

संसदलाई सम्बोधन गर्दै स्वतन्त्र सांसद सिंहले यस्तो उच्चस्तरीय सैन्य भ्रमणको समय र नियतमाथि प्रश्न उठाए। "काश्मीरको पहलगाममा भएको हमलापछि भारत र पाकिस्तानबीच तनाव छ। जुनसुकै बेला युद्ध हुन सक्छ। यस्तो अवस्थामा नेपाल सरकारले पाकिस्तानी सेनाको एघार सदस्यीय टोलीलाई बोलाएको छ... नेपाल सरकारले के सन्देश दिन खोजिरहेको छ?" उनका यी शब्दहरू भूराजनीतिक भुमरीमा फसेका धेरै आम नेपालीको मनमा उब्जिएका चिन्ताहरूलाई प्रतिध्वनित गर्दै थिए।

सांसद सिंहले पाकिस्तानी सैन्य टोली कतार एयरवेजको उडान संख्या ६४६ बाट मंसुर अन्सारीको नेतृत्वमा काठमाडौं आएको भन्दै थप विवरणहरू समेत प्रस्तुत गरे। उनले मार्मिक ढंगले थपे, "के हामी कसैको पक्ष लिन सक्छौं? समय ठीक छैन। म पाकिस्तानीहरू आउनु हुँदैन भन्न खोजेको होइन, तर यो त्यो समय हो जब त्यो आतंकवादी हमलामा एक नेपाली नागरिकको पनि ज्यान गएको थियो।" नेपाली सेनाले भने यस विषयमा अहिलेसम्म कुनै आधिकारिक टिप्पणी गरेको छैन।

यो घटनाक्रम, चाहे उक्त टोलीको उद्देश्य नियमित होस् वा अन्य, यसले नेपालमा विशेषगरी एउटा दुखिरहेको घाउलाई कोट्याएको छ। यो ठीक त्यही बेला सतहमा आएको छ, जब हामीले भारतको राष्ट्रिय अनुसन्धान एजेन्सी (NIA) द्वारा २६/११ मुम्बई आतंकवादी हमलाका सुपुर्दगी गरिएका योजनाकार तहव्वुर हुसेन राणासँगको सोधपुछबारे समाचार प्रकाशित गरेका थियौं। राणासँगको सोधपुछको एक महत्त्वपूर्ण केन्द्रविन्दु, हामीले उजागर गरेझैं, उनका साथी डेभिड हेडलीले वर्षौं पहिले खुलासा गरेको पाकिस्तानी ISI र लश्कर-ए-तैयबा (LeT) को नेपाली भूमिबाट सञ्चालित कथित गोप्य आतंकवादी 'सेटअप' बारेका डरलाग्दा रहस्यहरू हुन्। यद्यपि सांसद सिंहको हालको सैन्य टोलीबारेको दाबी एक फरक विषय हो, यस्ता घटनाक्रमहरूले सामूहिक रूपमा नेपालको तटस्थ अडान र आफ्नो भूमिको सम्भावित दुरुपयोगबारे जनताको मनमा आशंका उब्जाउँछ। राणा-हेडली खुलासाले विगतमा भएको शोषणको एउटा डरलाग्दो चित्र प्रस्तुत गरेको थियो, र यस्तो संवेदनशील मोडमा पाकिस्तानसँगको कुनै पनि उच्चस्तरीय संलग्नतालाई चिन्तित जनताले गहिरो रूपमा नियाल्ने निश्चित छ।

यी घटनाहरूको पृष्ठभूमिमा गहिरो क्षेत्रीय तनाव विद्यमान छ। पहलगाम हमलापछि भारतले पाकिस्तानसँगको सिन्धु जल सन्धि स्थगित गरेको छ, जसका कारण पाकिस्तानको सिँचाइका लागि महत्त्वपूर्ण चिनाब नदीमा पानीको बहाव उल्लेख्य रूपमा घटेको पाकिस्तानी डन न्यूजले रिपोर्ट गरेको छ। अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा, पाकिस्तानले हालै संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद्को एक अनौपचारिक बन्दसत्रमा कडा प्रश्नहरूको सामना गर्नुपर्‍यो, जहाँ सदस्यहरूले पहलगाम हमलाका लागि उसको "झूटा आरोप" को कथालाई अस्वीकार गर्दै पाकिस्तानसँग गहिरो सम्बन्ध भएको संयुक्त राष्ट्रद्वारा प्रतिबन्धित LeT को सम्भावित संलग्नताबारे प्रश्न उठाएको बताइएको छ।

नेपाली जनताका लागि यो अत्यन्तै चिन्ताजनक समय हो। काश्मीरमा भएको आतंकवादी हमलामा एक नेपालीको ज्यान जानु, विदेशी सेनाको उपस्थितिको दाबी र विगतमा आफ्नै भूमिमा आतंकवादी सञ्जालको कथित कथाहरूले राष्ट्रिय सुरक्षा र विदेश नीतिबारे गम्भीर प्रश्नहरू खडा गरेको छ। नेपालले यो नाजुक अवस्था पार गर्दैगर्दा, सांसद सिंहका दाबीहरूबारे सरकारबाट पारदर्शिता र राष्ट्रको अटल तटस्थता र सुरक्षाबारे आश्वस्त पार्नु जनआक्रोशलाई शान्त पार्न महत्त्वपूर्ण हुनेछ। क्षेत्रीय द्वन्द्वको छायाँ मडारिइरहेको छ, र नेपालीहरू आफ्नो भूमि शान्तिक्षेत्र बनिरहोस्, छिमेकीहरूको अशान्तिले नछोओस् भन्ने आशामा हेरिरहेका छन्।