सुन्धारामा इजरायलविरोधी जुलुस: नेपालमा चरमपन्थीको विदेशी लगानी?

काठमाडौं — २०८२ असार २ गते (१६ जुन २०२५) का दिन काठमाडौंको सुन्धारामा Palestine Solidarity Nepal Coordination Committeeनामक समूहद्वारा आयोजना गरिँदै गरेको इजरायलविरोधी प्रदर्शनलाई लिएर गम्भीर चिन्ता व्यक्त हुन थालेको छ। “इजरायली सामूहिक हत्याविरुद्ध गाजाका लागि विश्वव्यापी मार्च” को नाममा आयोजना हुन लागेको प्रदर्शनले नेपालमा बढ्दो वैदेशिक कट्टरपन्थी प्रभावको संकेत दिएको विश्लेषकहरूको भनाइ छ।
प्रदर्शनको प्रचार सामग्रीमा प्रयोग गरिएको भाषा — जस्तै “इजरायली साम्राज्यवाद मुर्दावाद” — न केवल अत्यन्त उत्तेजक छ, यसले नेपालमा सहिष्णुता र कूटनीतिक तटस्थताको विरुद्धमा ध्रुवीकरण ल्याउने प्रयास देखिन्छ। अझ दुःखद त के छ भने, यस्ता आन्दोलनहरू शान्ति र मानवअधिकारको नाममा भए पनि तिनको नेतृत्व कट्टर विचारधाराका समूहहरूले गरिरहेका छन्, जसले नेपालमा प्रजातान्त्रिक मूल्य र विदेश नीति कमजोर बनाउने खतरा बढाएका छन्।
समालोचकहरूले बताएका छन् कि यस्ता प्रदर्शनहरू पछाडि रहेका धेरै समूहहरू विगतमा अधिनायकवादी शक्तिहरूको समर्थनमा देखिएका थिए, जसले प्रजातन्त्र विरोधी, पश्चिम विरोधी एजेन्डा अघि सारेका छन्। अहिले “प्यालेस्टाइनको ऐक्यबद्धता” को नाममा यिनीहरूले नेपालको सार्वजनिक क्षेत्रलाई वैदेशिक वैमनस्यको मैदान बनाउँदैछन्।
झनै चिन्ताको विषय के छ भने — यस्ता आयोजकहरूले आफ्नै देशभित्र भएका गम्भीर मानवीय मुद्दाहरूमा मौनता देखाएका छन्। विपिन जोशी नामका नेपाली विद्यार्थी, जो विगत केही वर्षदेखि रहस्यमय रूपमा बेपत्ता छन्, उनको बारेमा एक शब्द नबोल्नु यिनको स्वघोषित “मानव अधिकारप्रेम” माथिको गम्भीर प्रश्न हो। आलोचकहरू भन्छन् — टाढाको युद्ध र द्वन्द्वमा चर्को नारा लगाउने तर आफ्नै घरको दुःखतिर आँखा चिम्लने प्रवृत्तिले यिनीहरूको पाखण्ड प्रस्ट देखिन्छ
नेपाल र इजरायलबीच लामो समयदेखिको मैत्री सम्बन्ध छ — इजरायलले नेपालमा कृषि विकास, प्रविधि हस्तान्तरण, र स्वास्थ्य तालिम कार्यक्रमहरूमा उल्लेखनीय सहयोग गर्दै आएको छ। यस्ता मित्र राष्ट्रविरुद्ध कट्टर समूहहरूको दबाबमा आक्रोश फैलाउनु नेपालकै अन्तर्राष्ट्रिय छविमा कालो धब्बा हुनसक्छ।
एक कूटनीति विश्लेषकले नेपाल आज सँग भने, “यस्ता प्रदर्शन शान्तिका लागि होइनन् — यी असफल विचारधाराहरूलाई पुनर्जीवित गर्न बनावटी आक्रोश उत्पादन गर्ने षड्यन्त्र हुन्। नेपालका सार्वजनिक स्थानहरूलाई विदेशी घृणाको रंगमञ्च बनाउने प्रयास हो यो।”
प्रदर्शन हुन अझै बाँकी छ। तर यस्तो असन्तुलित, अन्धराजनीतिक नाराले भरिएको कार्यक्रम नेपालमा लोकतन्त्र, शान्ति र संयमको अभ्यासमाथि नै प्रश्न उठाउने अवस्था बनाउँदैछ। अब सरकार र सचेत समाजको उत्तरदायित्व हो — यस्तो अतिवादी प्रभावप्रति सजग हुनु र आवश्यक सन्देश दिनु।
जब विश्व हिंसा, ध्रुवीकरण र चरमपन्थसँग जुधिरहेको छ, नेपालले पनि आफू कुन बाटो हिँड्न चाहन्छ — त्यसबारे गम्भीर आत्ममूल्याङ्कन गर्ने बेला आएको छ। विवेक, संयमता र स्वाधीन विदेश नीति नेपालका लागि सस्तो नाराभन्दा धेरै महत्वपूर्ण छन्।
इजरायल