काठमाडौं — विश्वव्यापी रूपमा योगको महत्व र सद्भाव फैलाउन थालिएको अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवस यस वर्ष नेपालमा पनि विशेष भव्यताका साथ मनाइएको छ। भारतीय राजदूतावास काठमाडौं र वीरगंजस्थित भारतीय महावाणिज्य दूतावासले संयुक्त रूपमा नेपालको दसै स्थानहरूमा विविध योग कार्यक्रमहरूको आयोजना गरी “एक पृथ्वी, एक स्वास्थ्यको लागि योग” भन्ने सन्देश प्रवाह गरेका छन्।

यस वर्षको योग दिवसको मुख्य थिम अनुरूप प्रकृति र मानव स्वास्थ्यबीचको अभिन्न सम्बन्धलाई जोड दिने उद्देश्यसहित काठमाण्डौ, पोखरा, लमजुङ, लुम्बिनी, जनकपुर, चितवन, वीरगंज, हेटौँडा, रौतहट र बरियारपुरमा भिन्न–भिन्न कार्यक्रमहरु सम्पन्न भए। प्रमुख साँस्कृतिक, ऐतिहासिक र पर्यटकीय स्थलहरूमा योग प्रदर्शन गरिएको छ जसले नेपालको सांस्कृतिक धरोहरसँग योगलाई निकट बनाएको छ।

चैत्र २५ गते पशुपतिनाथ मन्दिरमा उद्घाटन समारोहबाट शुरुवात गरिएका कार्यक्रमहरूमा भारतीय सेनाका पूर्व सैनिकहरू, नेपाली सेना, विद्यार्थी समूह, योगप्रेमी, स्थानीय बासिन्दा र चर्चित नेपाली सेलिब्रेटीहरूको सक्रिय सहभागीता रह्यो। काठमाडौं उपत्यकाका छ वटा युनेस्को विश्व सम्पदा स्थलहरू—पशुपतिनाथ, काठमाडौं दरबार स्क्वायर, बौद्धनाथ र स्वयम्भूनाथ स्तुपा, चाङुनारायण मन्दिर र पाटन दरबार स्क्वायरमा योग प्रदर्शनले योगको समग्र पहुँच र लोकप्रियता देखाएको छ।

विशेषत: १३ जेठमा काठमाडौंको केन्द्रीय विद्यालयमा आयोजित कार्यक्रममा १५० भन्दा बढी विद्यार्थीहरूले योग अभ्याससँगै “सात्विक आहारका फाइदाहरू” विषयमा समेत बौद्धिक चर्चा गरि नेपाली युवापुस्तालाई स्वस्थ जीवनशैली अंगाल्न प्रेरित गरिएको थियो। यसैगरी, अन्तर्राष्ट्रिय पर्वतीय विकास केन्द्र (इसिमोड)सँगको सहकार्यमा पनि योग सत्र सञ्चालन गरियो जसले पर्वतीय भेगमा स्वास्थ्य संरक्षणका उपायहरूमा योगको भूमिका झल्कायो।

लमजुङमा मध्यनेपाल नगरपालिकासँगको सहकार्यमा तथा पोखराका विभिन्न पर्यटकीय स्थलहरू—सराङकोट, पुम्दीकोट शिव मन्दिर र शान्ति स्तूपमा योग प्रदर्शनले पर्यटकहरूलाई पनि योगप्रति आकर्षित गरेको देखियो। फेवा तालको किनारमा भएको ५०० जनाभन्दा बढीको सहभागीता रहेको योग र ध्यान सत्रले मानव चेतना र प्रकृतिको निकटता झल्काएको थियो।

२०८२ असार ६ गते लुम्बिनी विकास कोषमा आयोजित योग कार्यक्रममा लुम्बिनी प्रदेशका माननीय प्रदेश प्रमुख श्री कृष्णबहादुर घर्ती र नेपाल सरकारका युवा तथा खेलकुद मन्त्री श्री तेजु लाल चौधरीज्यूहरूले उपस्थित भई योग र सांस्कृतिक आदानप्रदानको महत्वलाई उच्च मूल्यांकन गर्नुभयो। कार्यक्रममा भारतीय राजदूत नवीन श्रीवास्तवले योगले जीवनशैलीमा ल्याउने सकारात्मक प्रभाव र दुई देशबीचको मित्रता सुदृढ पार्ने सांस्कृतिक सेतुको भूमिकामा जोड दिनुभयो।

उक्त उत्सवको चरमोत्कर्षको रूपमा पोखराको रंगशालामा असार ७ गते आयोजित भव्य योग प्रदर्शनमा ७००० भन्दा बढी योग अभ्यासकर्ताहरूको सहभागिता रहेको थियो। गण्डकी प्रदेशका मुख्यमन्त्री सुरेन्द्रराज पाण्डे र पोखरा महानगरपालिकाका मेयर धनराज आचार्यज्यूले पनि सो कार्यक्रममा उपस्थित भएर योग दिवसको महत्त्व र यसले नेपालको पर्यटन प्रवर्द्धनमा पुर्याउने योगदानको प्रशंसा गर्नुभयो।

भारतीय राजदूतावास र महावाणिज्य दूतावासले जनकपुर, चितवन, वीरगंज, हेटौँडा, रौतहट र बरियारपुरमा पनि योग दिवसका कार्यक्रमहरू आयोजना गरी स्वास्थ्य, मनोबल र सामाजिक एकताको सन्देश फैलाएका छन्।

यस कार्यक्रममार्फत नेपाली जनता तथा विश्वका योगप्रेमीहरूलाई आफ्नो शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्यको संरक्षण गर्दै सांस्कृतिक सम्बन्धलाई अझ प्रगाढ बनाउन आमन्त्रित गरिन्छ। योगले हाम्रो जीवनलाई मात्र होइन, पृथ्वीको संरक्षण र एकताको भावनालाई समेत समृद्ध बनाउने क्षमतावान छ।

यस अवसरमा तपाईं सबैलाई आह्वान छ—आउनुहोस्, भोलि २१ जुन २०८२ मा पोखराको रंगशालामा हुने भव्य योग प्रदर्शन कार्यक्रममा सहभागी भएर आफ्नो स्वास्थ्यलाई संरक्षण गर्दै, समृद्ध र शान्तिपूर्ण समाजको निर्माणमा सघाउनुस्। योगको सुन्दर अभ्यासमार्फत हामी सबै मिलेर एक पृथ्वी र एक स्वास्थ्यको दिशामा अगाडि बढ्न सक्नेछौं।

स्वास्थ्य र शान्तिका लागि योगलाई अंगाल्नुहोस्, जीवनलाई नयाँ ऊर्जा दिनुहोस्।