क्वेटा/इस्लामाबाद — पाकिस्तानको बलोचिस्तान प्रदेशमा मानव अधिकारको साङ्लो जति कसिँदै गएको छ, त्यति नै नागरिकको पीडा र सरकारप्रतिको आक्रोश पनि बढ्दै गएको छ। बलोच युवाहरू दिनदाहाडै घरबाटै अपहरण, किशोरीहरू सेनाको गोलीमा मारिनु, महिलाहरूले आफ्ना पतिहरूको समाचार पर्खिँदै सरकारी निकायको ढोका ढकढक्याउनु — यी दृश्य अब बलोचिस्तानका लागि साधारण बन्दै गएका छन्। “लॉ-एन्फोर्समेन्ट अपरेसन” को नाममा राज्यले नागरिक स्वतन्त्रता र मानव अधिकारलाई कुल्चिएको आरोप बलोच परिवारहरू र मानव अधिकार संगठनले निरन्तर लगाउँदै आएका छन्।

The Balochistan Post का अनुसार, पछिल्लो महिना मात्रै दुई दर्जनभन्दा बढी बलोच युवा सेनाद्वारा अपहरणमा परेका छन्, तीमध्ये धेरैको अवस्था अहिलेसम्म अज्ञात छ। सरकारी निकायहरूले बिना मुद्दा र बिना प्रमाण अपहरण र हिरासतमा राख्ने क्रम नरोकेको स्थानीयहरूको आरोप छ। यसैबीच, केच जिल्लामा एक किशोर विद्यार्थी विद्यालयबाट फर्कंदै गर्दा सेनाको गोलीमा ज्यान गुमाएको घटना सार्वजनिक भएको छ। सुरक्षाकर्मीहरूले ‘सन्देहास्पद गतिविधि’ भन्दै गोली चलाएको बताइएको छ।

अर्कोतर्फ, बलोच विद्रोही समूह BLA ले हालै क्वेटा बम विस्फोटमा पाकिस्तानी सेनाका एक मेजरको हत्या गरेको जिम्मेवारी लिँदै सरकारविरुद्ध संघर्ष चर्काउने संकेत दिएको छ। मस्तुङमा भएको आक्रमणमा समेत दुई जना सुरक्षाकर्मी मारिएपछि सेनाले व्यापक धरपकड र छापा थालेको छ, जसले सर्वसाधारणमा डरको वातावरण अझ घना बनाएको छ।

विरोधको आवाजलाई दबाउने क्रम पनि तीव्र छ। इस्लामाबाद प्रेस क्लब बाहिर बेपत्ता बलोचहरूको परिवारले राखेको शान्तिपूर्ण धर्नामा प्रहरी हस्तक्षेप र धम्कीका खबर आएका छन्। राज्य पक्षले यी आन्दोलनलाई ‘राष्ट्रविरोधी’ भनेर चिह्नित गर्दै दमनलाई जायज ठहर्याएको छ। मानव अधिकारकर्मीहरू, जस्तै BYC नेतृ डा. सबिहा बलोच, आतंकवाद विरोधी ऐन अन्तर्गत पक्राउ परेका छन्, र अदालतले उनलाई १५ दिनको रिमाण्डमा राख्न आदेश दिएको छ। “पाकिस्तानी अदालतहरू अत्याचारको माध्यम बन्दैछन्,” भन्दै बलोच नेताहरूको भनाइ Awaz the Voice ले उद्धृत गरेको छ।

मानव अधिकारवादी संस्थाहरूले पाकिस्तानमा कलेक्टिभ पनिशमेन्ट र विरोधमाथि दमनको नीति अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डविपरीत भएको भन्दै चेतावनी दिएका छन्। Amnesty International लगायतका संस्थाहरूले बारम्बार स्वतन्त्र छानबिन र नागरिक अधिकारको ग्यारेन्टी मागिरहेका छन्। तर, पाकिस्तानी सरकार भने यो संकटलाई राष्ट्रिय सुरक्षा भन्दै अन्तर्राष्ट्रिय आवाजलाई समेत वेवास्ता गरिरहेको छ।

बलोचिस्तानको संकट कुनै साधारण सुरक्षा मुद्दा मात्र होइन, लोकतन्त्र र मानवीयताको गहिरो परीक्षणको घडी हो। राज्यको दबाब र प्रतिरोधबीच बेपत्ता पारिएका आमाबुबाका आँसु, आन्दोलनकारी युवाहरूको आक्रोश र मौन रहेको अन्तर्राष्ट्रिय समुदायका सवालहरू — यी सबैले बलोचिस्तानको भोलि कता जान्छ भन्ने चिन्ता अझै बढाइरहेको छ।