बेइजिङको अदृश्य हात: नयाँ युगको द्वन्द्व रणनीति

विश्वले परम्परागत युद्धलाई बिर्सँदै गर्दा चीनले एउटा नयाँ प्रकारको द्वन्द्व–रणनीतिक मोडेल अगाडि सार्दैछ — जुन देखिँदैन, तर गहिरो प्रभाव पार्छ। अब ट्यांक र बन्दूकको ठाउँमा सर्भर, ऋण सम्झौता, र निगरानी प्रणालीमार्फत सत्तावादी मोर्चा विस्तार भइरहेको छ। यिनै रणनीतिक प्रविधिहरू प्रयोग गरेर चीनले अफ्रिका, एसिया, र ल्याटिन अमेरिका भरि आफ्ना प्रभावहरू गढ्दैछ।
यसबारे गहिराइमा हेर्ने हो भने, चीनको रणनीति ‘साफ्ट पावर’ होइन, ‘साइलेंट पावर’ हो। उदाहरणका लागि, अफ्रिकाको जाम्बियामा चीनले निर्माण गरिदिएको डेटा सेन्टरले अब त्यहाँको सम्पूर्ण नागरिक जानकारी चीनको पहुँचमा पुर्याइरहेको छ। यस्तै, सोलोमन टापुहरूमा चीनद्वारा दिइएको “सुरक्षा सहायता” अहिले त्यस देशको आन्तरिक मामिलामै हस्तक्षेपमा परिणत भएको छ।
यस रणनीतिक मोडेललाई धेरै विश्लेषकहरूले “अदृश्य हात सिद्धान्त” (Invisible Hand Doctrine) भनेर व्याख्या गर्छन्। पश्चिमी देशहरू आ–आफ्नै भित्री समस्या समाधान गर्नैमा अल्झिइरहेका बेला, चीनको शासन मोडेल — निगरानी, ऋण कूटनीति, र डिजिटल नियन्त्रण — चुपचाप विभिन्न देशमा जरा गाड्दैछ।
यसबारे अमेरिकी विश्लेषकहरू चेतावनी दिन्छन्, “चीनको रणनीति अब केवल आर्थिक सहायता होइन; यो एक किसिमको राजनीतिक नियन्त्रण हो, जुन देखिँदैन तर छोड्दैन।”
यो दृष्टान्तले के देखाउँछ भने — युद्ध अब केवल गोली–गोलाबारुदको खेल होइन; अब त्यो एउटा ‘डेटा युद्ध’, ‘आर्थिक परनिर्भरता’, र ‘सूचना नियन्त्रण’ को लडाइँ हो। चीन यस क्षेत्रमा विजेता बन्ने मार्गमा चुपचाप अघि बढिरहेको छ।