ग्रिनल्यान्डमा अमेरिकी प्रभाव गतिविधि रिपोर्टपछि डेनमार्कको कूटनीतिक चासो
डेनमार्कले अमेरिकी कूटनीतिक निकायसँग प्रत्यक्ष छलफल सुरु गरेको छ, जब देशको प्रमुख सार्वजनिक प्रसारणकर्ता डीआरले राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पसँग सम्बन्धित कम्तीमा तीन व्यक्तिले ग्रिनल्यान्डमा गोप्य प्रभाव अभियान सञ्चालन गरिरहेको संवेदनशील रिपोर्ट सार्वजनिक गर्यो। आर्कटिक क्षेत्रमा रहेको अर्ध–स्वायत्त ग्रिनल्यान्ड लामो समयदेखि वाशिङ्टनको चासोको विषय बनेको हो, विशेष गरी ट्रम्प प्रशासनका दिनमा। तर डेनमार्क र ग्रिनल्यान्ड दुवैले यस टापु बिक्रीका लागि नभएको प्रष्ट्याउँदै, हाल बाहिरिएको अमेरिकी गतिविधि सम्बन्धी रिपोर्टप्रति कठोर आपत्ति जनाएका छन्।
डीआरको समाचार अनुसार, आठ फरक स्रोतको सूचनामा आधारित अनुसन्धानले कम्तीमा तीन अमेरिकी व्यक्तिले ग्रिनल्यान्डमा स्थानीय समाजलाई राजनीतिक र रणनीतिक हिसाबले प्रभावित गर्ने योजनाबद्ध प्रयास गरेका थिए। एक जनाले अमेरिकी समर्थक ग्रिनल्यान्डवासीको सूची तयार गरेको, विरोधीको नाम सङ्कलन गरेको र डेनमार्कलाई नकारात्मक देखाउन सक्ने घटनाको खोजी गरेको आरोप छ। बाँकी दुई जनाले भने त्यहाँका राजनीतिज्ञ, व्यवसायी र स्थानीय नेतासँग सम्पर्क विस्तार गर्ने प्रयास गरेको बताइएको छ। डीआरले उनीहरूको नाम सार्वजनिक नगरी स्रोतको गोपनीयता कायम राखेको छ।
डेनमार्कका विदेशमन्त्री लार्स लोक्के रासमुसेनले इमेलमार्फत विज्ञप्ति जारी गर्दै भनेका छन्, “हामीलाई थाहा छ, विदेशी शक्तिहरूले ग्रिनल्यान्ड र यसको डेनमार्कसँगको सम्बन्धमा चासो देखाउँदै आएका छन्। त्यसैले भविष्यमा हाम्रो राज्यलाई प्रभाव पार्ने बाह्य प्रयास अस्वाभाविक होइन।” उनले कुनै पनि प्रकारको हस्तक्षेप अस्वीकार्य हुने चेतावनी दिँदै अमेरिकी चार्ज डी’एफेयर्सलाई छलफलका लागि बोलाएको पुष्टि गरेका छन्।
यसैबीच, डेनिस सुरक्षा तथा गुप्तचर सेवा (पिइटी) ले ग्रिनल्यान्डलाई विभिन्न किसिमका प्रभाव अभियानको लक्ष्य बनाउन सकिने चेतावनी दिएको छ। संस्थाले विद्यमान वा बनावटी असहमतिको दुरुपयोगमार्फत समाजमा अविश्वास सिर्जना गर्न सकिने बताएको छ। उदाहरणस्वरूप, व्यक्तिगत विवादलाई बढावा दिने वा बाह्य शक्तिसँग सम्बन्धित दृष्टिकोणलाई प्रचार गर्ने जस्ता गतिविधि देखिएको उल्लेख गरिएको छ। पिइटीका अनुसार, ग्रिनल्यान्डमा आफ्नो उपस्थिति स्थानीय अधिकारीहरूसँग सहकार्यमा बलियो बनाइएको छ र यो प्रक्रियालाई अझै निरन्तरता दिइनेछ।
ग्रिनल्यान्डको रणनीतिक महत्व, अमेरिकी चासो र स्थानीय समाजमा विदेशी प्रभावबारे उठेका प्रश्नहरूले डेनमार्क–अमेरिका सम्बन्धमा नयाँ संवेदनशीलता थपेको छ। यो प्रकरणले आर्कटिक भू–राजनीतिक प्रतिस्पर्धामा साना तर रणनीतिक क्षेत्रहरू कसरी प्रमुख युद्धभूमि बन्न सक्छन् भन्ने गहिरो संकेत दिएको छ।
