ट्रम्प–सी जिनपिङ छलफलपछि टिकटक सम्झौता टुंगिनै लागेको संकेत!

अमेरिकामा विवादास्पद बनेको टिकटकको भविष्यबारे निर्णायक कदम चाँडै औपचारिक हुने संकेत देखिएको छ। ह्वाइट हाउसका अनुसार चिनियाँ मूल कम्पनी बाइटडान्सले अमेरिकी सञ्चालन बेच्ने सम्झौता अन्तिम चरणमा पुगेको छ, जसअनुसार सात सदस्यीय नयाँ बोर्ड गठन हुनेछ। बोर्डका छ जना सदस्य अमेरिकी हुनेछन् भने बाँकी एक सदस्यको नाम पछि सार्वजनिक गरिने प्रेस सचिव क्यारोलिन लेभिटले जानकारी दिनुभयो। उहाँका अनुसार सम्झौताको सबै प्राविधिक पक्ष मिलिसकेको छ र अब हस्ताक्षर मात्र गर्न बाँकी छ।
यो प्रक्रिया पूर्वराष्ट्रपति जो बाइडेनको पालामा बनेको कानुनसँग जोडिएको हो, जसले बाइटडान्सलाई अमेरिकी कारोबार बेच्न वा प्रतिबन्ध भोग्नुपर्ने बाध्यता दिएको थियो। अमेरिकी नीति-निर्माताहरूले चीन टिकटकमार्फत संवेदनशील डाटा सङ्कलन गर्न सक्ने र सामग्री प्रवाहमा हस्तक्षेप गर्न सक्ने चेतावनी दिँदै आएका छन्। त्यही कारण राष्ट्रिय सुरक्षाको प्रश्नलाई आधार मानेर यो कदम अघि बढाइएको हो।
तर विडम्बनापूर्ण रूपमा, टिकटक अमेरिकामा विशेषगरी युवाबीच निकै लोकप्रिय बनेको छ। पूर्वराष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प स्वयंले पनि सन् २०२४ को चुनावी अभियानमा टिकटकलाई सक्रिय रूपमा प्रयोग गर्नुभएको थियो। अहिले भने उहाँले प्रतिबन्ध कार्यान्वयनमा ढिलाइ गर्दै सहमतिको बाटो रोज्नु भएको देखिन्छ।
यसबीच, ट्रम्पका निकट सहयोगी तथा ओरेकल कम्पनीका संस्थापक ल्यारी एलिसनले पनि टिकटक खरिदमा रुचि देखाएका छन्। लेभिटका अनुसार ओरेकलले टिकटकको डाटा र गोपनीयता व्यवस्थापन गर्नेछ भने एल्गोरिदम समेत अमेरिकाको नियन्त्रणमै रहने व्यवस्था मिलाइएको छ।
पत्रकारहरूको प्रश्नमा ट्रम्पले यो सम्झौतामा “महान् अमेरिकी देशभक्तहरू” संलग्न रहेको दाबी गर्दै, “टिकटकको ठूलो मूल्य छ, र म केही पूर्वाग्रही छु किनभने मैले यसमा राम्रो गरेको छु” भन्नुभयो। उहाँले सातौँ बोर्ड सदस्यको नाम पछि खुलासा हुने बताए।
शुक्रबार ट्रम्प र चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङबीचको फोन वार्तामा पनि टिकटक सम्झौता प्रमुख एजेन्डा बनेको थियो। ट्रम्पले सीले समर्थन गरेको बताए पनि चीनले भने यसबारे औपचारिक पुष्टि गरेको छैन। यसैबीच वाल स्ट्रिट जर्नल ले अमेरिकी सरकारले सम्झौता पश्चात लगानीकर्ताबाट अर्बौं डलर शुल्क पाउन सक्ने सम्भावनाको चर्चा गरेको छ।
यस घटनाक्रमले केवल प्रविधि व्यवसाय नभई भू–राजनीतिक शक्ति सन्तुलनलाई पनि प्रत्यक्ष प्रभाव पार्ने संकेत दिएको छ, जसको असर आगामी दिनमा अमेरिका–चीन सम्बन्धमा अझ गहिरो रूपमा देखिन सक्छ।