अमेरिकाले २०२१ यता पाकिस्तानको मिसाइल विकासमा संलग्न चिनियाँ र पाकिस्तानी कम्पनीहरूमाथि ६ पटक प्रतिबन्ध लगाएको छ। यद्यपि, पाकिस्तानको मिसाइल कार्यक्रम निरन्तर प्रगतिमा रहेको छ, र यसमा चीनको मुख्य भूमिका रहेको देखिन्छ। प्रतिबन्धले पाकिस्तानलाई खास असर गरेको छैन, किनकि चीन र उत्तर कोरियाको सहयोगले मिसाइल प्राविधिक विकासमा ठूलो टेवा दिएको छ। पाकिस्तानले मुख्यतया चीनबाट मिसाइलका उपकरणहरू आयात गरेको छ र प्राविधिक सेवा पनि प्राप्त गरिरहेको छ। यस्ता प्रतिबन्धको मुख्य निशाना चीन भएको विश्लेषण गरिन्छ।

अमेरिकी प्रतिबन्धको पछिल्लो चरणमा पाकिस्तानको ‘नेशनल डेभलपमेन्ट कम्प्लेक्स’ सँग सम्बद्ध चिनियाँ कम्पनीहरूलाई लक्षित गरिएको छ, जसले पाकिस्तानका लामो दूरीका मिसाइलको परीक्षणमा सहयोग गरेको आरोप लगाइएको छ। शाहीन-३ र अबाबिल जस्ता मिसाइलहरूको विकासमा सहयोग पु¥याउने चिनियाँ कम्पनीहरूलाई अमेरिकाले प्रतिबन्धित गरेको छ। अमेरिकी प्रशासनले प्रतिबन्धहरूको उद्देश्य मिसाइल प्रविधि निर्यात नियन्त्रण रहेको जनाएको छ।

यससँगै पाकिस्तानमा लामो दूरीका मिसाइलहरू, जस्तै शाहीन-३ र अबाबिल जस्ता क्षमतावान् मिसाइलहरूको विकास भइरहेको छ। यी मिसाइलहरूमा पारम्परिक तथा आणविक वारहेडहरू राख्न सकिने क्षमता छ। पाकिस्तानले चिनियाँ सहयोगको बलमा मिसाइल कार्यक्रमलाई निरन्तर अघि बढाइरहेको छ, र अमेरिकाको प्रतिबन्धहरूले यसलाई खास असर पुर्‍याएको छैन।

अमेरिकी प्रतिबन्धले पाकिस्तानको मिसाइल कार्यक्रमलाई ठूलो असर नपरेको देखिन्छ। पाकिस्तानले चीन र उत्तर कोरियाको सहयोगमा मिसाइल कार्यक्रमलाई अघि बढाइरहेको छ, र प्रतिबन्धहरू चीनलाई लक्षित भएको प्रस्ट देखिन्छ।

अमेरिकी प्रतिबन्धले पाकिस्तानको मिसाइल कार्यक्रमलाई ठूलो असर नपरेको देखिन्छ। पाकिस्तानले चीन र उत्तर को