नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री गगन थापाको भारत भ्रमणले नेपाल-भारत कूटनीतिक सम्बन्धमा नयाँ बहसको सुरुवात गरेको भए पनि, उत्तर प्रदेशका मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथ (Ajay Mohan Singh Bisht) सँगको भेट तय हुन नसक्दा यस भ्रमणलाई असफल मानिएको छ।

भेट असफल हुनुका कारणहरू

गगन थापाको धार्मिक तथा राजनैतिक आस्थालाई लिएर योगी आदित्यनाथले उनीसँग भेट्न चासो नदेखाएको चर्चा चलिरहेको छ। गगन थापा एक धर्मनिरपेक्ष नेताका रूपमा नेपाली कांग्रेसभित्र परिचित छन् र चीनसँगको बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ (BRI) सम्झौतामा प्रमुख भूमिका खेलेका छन्। यसले भारतीय राजनीतिमा हिन्दुत्ववादी छवि बनाएका योगी आदित्यनाथलाई असहज बनाएको हो भन्ने अड्कलबाजी गरिएको छ।

योगी र नेपालका पूर्व राजा ज्ञानेन्द्रबीचको सम्बन्ध

योगी आदित्यनाथले नेपालका पूर्व राजा ज्ञानेन्द्र शाहसँग गहिरो सम्बन्ध राख्दै आएका छन्। गोरखपुरमा रहेको गोरखनाथ मन्दिरको प्रमुख पुजारी (महन्त) रहेका योगीले ज्ञानेन्द्र शाहलाई हिन्दू धर्मको संरक्षकका रूपमा समर्थन गर्दै आएका थिए। ज्ञानेन्द्रको शासनकालमा पनि योगीले नेपालका हिन्दू राजतन्त्रवादीहरूसँग सुमधुर सम्बन्ध राखेका थिए।

गगन थापाको गोप्य भ्रमण र कूटनीतिक विवाद

गगन थापाको यो गोप्य भ्रमण परराष्ट्रमन्त्री आरजु राणा देउबाको असफल दिल्ली भ्रमणपछिको कदम मानिएको छ। आरजु राणाले भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी र परराष्ट्रमन्त्री एस जयशंकरसँग भेटघाटको प्रयास गरे पनि असफल भएकी थिइन्। यो असफलतापछि कांग्रेस नेतृत्वले गगन थापालाई योगी आदित्यनाथसँग भेट गर्न पठाएको चर्चा छ।

भारत-नेपाल सम्बन्धमा गहिरो संकट

नेपाल-चीनबीचको बिआरआई सम्झौतापछि भारतले नेपालसँग असन्तुष्टि व्यक्त गर्दै आएको छ। भारतीय पक्षले यो सम्झौतालाई आफ्नो भू-राजनीतिक चासोमाथि आघातका रूपमा हेरेको छ। गगन थापा र सेमन्त दाहालजस्ता नेताहरूले बिआरआई सम्झौतामा गरेको सहयोगले भारत-नेपाल सम्बन्धमा थप जटिलता ल्याएको हो।

निष्कर्ष

गगन थापाको यो भ्रमण कूटनीतिक रूपमा महत्वपूर्ण भए पनि, योगी आदित्यनाथसँग भेट हुन नसक्दा यसलाई असफलता मानिएको छ। नेपाल-भारत सम्बन्ध सुधार गर्न नेपाली कांग्रेसले गरेको प्रयासमा यो एउटा ठूला चुनौतीका रूपमा देखा परेको छ। साथै, योगीको ज्ञानेन्द्रप्रतिको झुकावले नेपालका वर्तमान धर्मनिरपेक्ष नेताहरूप्रति उनको आशंका प्रस्ट पार्छ।

नेपाल-भारत सम्बन्धलाई सन्तुलनमा ल्याउन गगन थापाको प्रयास कति सफल हुने हो, त्यो भविष्यले बताउने छ।