नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री गगन थापाले हालै उत्तर प्रदेशका मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथसँग भेट गर्न भारतको उत्तर प्रदेश गएका छन्। यस भ्रमणले नेपाल-भारत सम्बन्धमा नयाँ कूटनीतिक बहसको सुरुवात गरेको छ। यो भेटघाट परराष्ट्रमन्त्री आर्जु राणाको असफल दिल्ली भ्रमणपछि भएको हो, जसले नेपाल-भारत सम्बन्धलाई थप जटिल बनाएको छ। भ्रमणलाई गोप्य रूपमा राखिएको भए पनि यसले महत्वपूर्ण कूटनीतिक संकेत दिएको छ।

भ्रमणको पृष्ठभूमि

आर्जु राणाको दिल्ली भ्रमण भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी र परराष्ट्रमन्त्री एस जयशंकरसँग भेटघाट गर्न केन्द्रित थियो। तर, यो प्रयास असफल भएपछि भारतले नेपाल सरकारप्रति आफ्नो असन्तुष्टि व्यक्त गरेको देखिन्छ। विशेष गरी नेपाल-चीनबीच भएको बिआरआई सम्झौताले भारतलाई झन् आक्रोशित बनाएको छ।

चीनसँगको बिआरआई सहमतिमा कानूनी विशेषज्ञ सेमन्त दाहालको महत्वपूर्ण भूमिका रहेको छ। गगन थापासँग निकटता राख्ने दाहालले बिआरआईको ढाँचागत तयारीमा सहयोग पुर्‍याएका थिए। उनले नेपाललाई अनुदान र ऋण दुवै विकल्प खुला राख्न सुझाव दिँदै नेपाल-चीन सम्बन्धलाई नयाँ उचाइमा पुर्‍याएका थिए। साथै, उनले संविधान संशोधनमा पनि गहिरो भूमिका खेलिरहेका छन्।

दिपक कार्कीको भूमिका

गगन थापाको योगी आदित्यनाथसँगको भेटघाटको प्रबन्धमा दिपक कार्कीको उल्लेखनीय योगदान रहेको छ। बाँके क्षेत्रका ठेकेदार कार्कीले भारतीय पक्षसँग समन्वय गरी यो भेट सफल बनाउन मद्दत गरेका थिए। उनले गगन थापालाई योगीसँगको भेटघाटद्वारा भारतीय उच्च नेतृत्वसम्म पहुँच पुर्‍याउन सघाएका छन्।

भ्रमणको महत्व

योगी आदित्यनाथ भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीका निकट सहयोगी मानिन्छन्। गगन थापाले योगीसँग भेट गरी दुई देशबीचको बढ्दो तनावलाई कम गर्न प्रयास गरेका छन्। यो भेटले कांग्रेसलाई भारतसँगको सम्बन्ध सुधार्न कूटनीतिक अवसर प्रदान गर्ने विश्वास गरिएको छ।

भारतीय आक्रोश र गगनको प्रयास

चीनसँगको सहकार्य र ओली सरकारको अस्थिर कूटनीति भारतलाई असन्तुष्ट पार्ने मुख्य कारण बनेका छन्। गगन थापाको यो भ्रमण नेपाली कांग्रेसलाई भारतसँग सम्बन्ध सुधार्न र सत्तारुढ सरकारको कूटनीतिक असफलतालाई सम्बोधन गर्न उपयोगी हुने अपेक्षा गरिएको छ।

सेमन्त दाहाल र गगनको समन्वय

गगन थापासँग निकट कानूनी विशेषज्ञ सेमन्त दाहालले नेपालका कानूनी र कूटनीतिक प्रक्रियामा खेलेको भूमिका गगनको प्रभावलाई अझ बलियो बनाउँछ। संविधान संशोधन र बिआरआई सम्झौतामा सेमन्त दाहालको सक्रिय भूमिका गगनको आगामी राजनीतिक कदमहरूमा पनि प्रभावकारी हुने देखिन्छ।

निष्कर्ष

गगन थापाको यो भ्रमण नेपाल-भारत सम्बन्ध सुधार्ने कूटनीतिक चालको रूपमा हेरिएको छ। भारतीय चासो र आक्रोशको बीचमा नेपाली कांग्रेसले कूटनीतिक रूपमा सक्रिय भूमिका निर्वाह गर्न थाल्नु नेपालको आन्तरिक राजनीतिमा महत्वपूर्ण मोड साबित हुन सक्छ। महामन्त्री गगन थापा र परराष्ट्रमन्त्री आर्जु राणाको सम्बन्ध सुमधुर हुँदै गएको चर्चा भइरहेको छ। परराष्ट्रमन्त्री राणा भारत भ्रमणबाट फर्किएपछि कैलालीको चिसापानीमा पुगेकी थिइन्, जहाँ गगन थापाले उनलाई स्वागत गरेका थिए। यसले उनीहरूबीचको राम्रो सम्बन्धलाई संकेत गर्छ।