चीनका नागरिकहरूको विदेश पलायन तीव्र हुँदै गएको छ। ती नागरिकहरू नयाँ देशहरूमा बसोबास गर्न खोजिरहेका छन्, जसमा थाईल्यान्ड, जापान, भियतनाम, सिंगापुर, मेक्सिको र न्युजिल्यान्डजस्ता देशहरूमा बसोबासको रुचि बढेको छ। यसका साथै, अमेरिकालाई सधैं प्राथमिकता दिइने गरेको छ। धनी, बौद्धिक, असन्तुष्ट मात्र नभई औसत आय भएका व्यक्तिहरू पनि चीन छोड्दै छन्। मुख्य कारणहरूमा व्यवसायमा भएको दमन, अस्थिर राजनीतिक वातावरण, बढ्दो जीवनयापन खर्च, मन्द अर्थतन्त्र र उच्च बेरोजगारी समावेश छन्। यस्ता पलायनहरू राष्ट्रपति शी जिनपिङको शासनकालमा झन् स्पष्ट भएका छन्।

अमेरिका छिर्न अवैध मार्गको रूपमा मेक्सिको प्रायः रोजाइमा पर्ने गरेको भए पनि अहिले मेक्सिको नै गन्तव्य बन्न थालेको छ। सन् २०२३ मा मेक्सिकोले चिनियाँ आप्रवासीहरूलाई दिएको अस्थायी आवास भिसाको संख्या दोब्बर भएको थियो। ५० वर्षीय तान मेक्सिकोमा स्वतन्त्रता अनुभव गर्न बसोबास गरिरहेका छन्। उनले चीनको दमनकारी वातावरण मन नपरेको बताए। “राजनीतिक प्रतिगमन, स्वतन्त्रता र प्रजातन्त्रको कमी महसुस गर्न थालियो। यसले मानिसहरूलाई विक्षिप्त र बिरामी बनाउँछ। जीवन धेरै पीडादायी बनेको छ,” उनले भने।

दक्षिण एसियाली मुलुकहरू जस्तै थाईल्यान्ड र इन्डोनेसिया पनि चीनका नागरिकहरूले बसोबास गर्न रुचाइरहेका छन्। महँगो र प्रतिस्पर्धी शिक्षा प्रणाली तथा रोजगारको कमी मुख्य कारणहरू हुन्। शिक्षा परामर्शदाता जेन्सन झाङले भने, “दक्षिणपूर्वी एसिया नजिकै छ, भिसा सहज छ र चिनियाँहरूलाई स्वागत गर्ने वातावरण छ। यसले अभिभावकहरूलाई सुरक्षित महसुस गराउँछ।” जापान र सिंगापुर पनि चिनियाँ विद्यार्थीहरूले शिक्षा अध्ययन गर्न पठाउने मुलुकहरूमध्ये पर्दछन्।

चेंग्दुका आर्मोनियो लियाङ आफ्नो स्टार्टअप र क्रिप्टोकरेन्सी एपमा सरकारको प्रतिबन्ध र प्रहरीको दमन झेलेपछि इन्डोनेसियामा बसाइँ सरे। “चेंग्दुमा सबैजना तनावग्रस्त छन्। म कसैलाई हाँस्दै अभिवादन गरेँ भने उनीहरूले मलाई बेवकुफ ठान्थे,” उनले भने। लियाङ ती चिनियाँ मध्यम वर्गका नागरिकहरूमध्ये एक हुन्, जसले सम्पन्न बन्न संघर्ष गरिरहेका छन्। कङ नामका चिनियाँ नागरिकले स्वतन्त्रताको कमीका कारण पनामा हुँदै जोखिमपूर्ण यात्रा गरे। "मैले जब यात्रा सुरु गरें, मलाई थाहा थियो कि म मर्ने भए पनि यो यात्रा सार्थक हुनेछ। म स्वतन्त्रता चाहन्छु," उनले भने।

जापान अमेरिकी, क्यानाडा र बेलायतको सट्टा सस्तो र नजिकको विकल्पका रूपमा अगाडि आएको छ। कमजोर येनका कारण चिनियाँ नागरिकहरूलाई घर खरिद गर्न सजिलो भएको छ। चीनमा सम्पत्तिको सुरक्षा प्रति चिन्ताले चिनियाँ नागरिकहरूलाई जापानप्रति आकर्षित गरिरहेको छ, ग्लासबोरो विश्वविद्यालयका प्राध्यापक क्यू. एडवर्ड वाङले बताए। “यदि तपाईं आफ्नो सम्पत्ति बचाउन जापान जानुहुन्छ भने तपाईंले जापानमा समय रमाइलो बिताउनु हुनेछ,” उनले भने। हुरुन रिसर्च इन्स्टिच्युटका अनुसार, चीनले मन्द अर्थतन्त्रका कारण १५५ अर्बपति गुमाइसकेको छ।

सन् २०२३ मा १३,८०० चिनियाँ धनी व्यक्तिहरू अन्य देशमा बसोबास गर्न गएका थिए। सन् २०२४ मा यो संख्या १५,२०० पुग्ने अपेक्षा गरिएको छ। चीनको सम्पत्ति संकटले उनीहरूको सम्पत्ति घटाएको छ। उनीहरूको प्राथमिक गन्तव्य जापान, यूएई र सिंगापुर रहेका छन्। शी जिनपिङको कडा नियमहरूको परिणामस्वरूप धनी वर्गको पलायन भएको हो, एसिया सोसाइटी पोलिसी इन्स्टिच्युटका वरिष्ठ सहकर्मी गुनान मा बताउँछन्। “कडा दमनले केही निजी व्यवसायीहरूलाई डराएको हुनसक्छ, जसले घरबाट टाढा सुरक्षित ठाउ खोज्न चाहेका छन्,” उनले भने।

सम्पत्ति सृजनाको अवसरको कमी र भ्रष्टाचारका कारण पनि मानिसहरू पलायन गरिरहेको, ब्रसेल्समा आधारित युरोपियन इन्स्टिच्युट फर एसियन स्टडिजका वरिष्ठ सहयोगी जुनहुआ झाङ बताउँछन्। “राष्ट्रपति शी जिनपिङ दुर्भाग्यवश अर्थतन्त्रका लागि असक्षम नेता हुन्। धनी व्यक्तिहरूले आफ्नो सम्पत्ति बढाउन नसके भने उनीहरूको एकमात्र उपाय स्थान परिवर्तन गर्नु हो,” उनले भने।

बौद्धिक, कलाकार र मानवअधिकार अभियन्ताहरू पनि चिनियाँ अधिकारीहरूद्वारा गरिएको उत्पीडनका कारण चीन छोडिरहेका छन्। शी जिनपिङको शासनमा चीन पैसाको युगबाट कडा राजनीतिक नियन्त्रणमा रूपान्तरित भएको छ। प्रसिद्ध चिनियाँ व्यवसायी र परोपकारी ज्याक मालाई पनि यसले छोडेन। “धनी वर्गलाई गरिएको मनपरी सजाय १९९० को दशकयता देखिएकोभन्दा फरक छ। यसले धनी वर्गका धेरैलाई चीन छोड्न प्रेरित गरेको छ,” भिक्टर शी, क्यालिफोर्निया विश्वविद्यालय सान डिएगोका प्राध्यापकले भने।