चीनको जनसङ्ख्या 2023 मा 2.75 मिलियनले घटेको छ, जुन 0.2% हो, राष्ट्रिय तथ्यांक ब्युरोले हालै सार्वजनिक गरेको विवरणले देखाएको छ। यो गिरावट 2022 को तुलनामा झन् ठूलो हो, जुन समयमा जनसङ्ख्या 850,000 ले घटेको थियो। चीनको सुधार युग सुरु भएदेखि यो पहिलो पटक जनसङ्ख्या यति निरन्तर घट्दै गएको देखिएको हो।

सरकारले सन् 2016 देखि परिवारहरूलाई थप सन्तान जन्माउन प्रोत्साहित गर्न थुप्रै नीतिहरू लागू गरे पनि यो समस्या समाधान हुन सकेको छैन। एक-शिशु नीतिलाई क्रमशः दुई-शिशु र तीन-शिशु नीतिले प्रतिस्थापन गरिएको थियो, साथै सब्सिडी, कर कटौतीजस्ता प्रोत्साहन कार्यक्रमहरू पनि लागू गरियो। तर, देशभरि युवाहरूले बच्चा जन्माउन अनिच्छा देखाइरहेका छन्।

2024 को पहिलो छ महिनामा देशभर 4.33 मिलियन बच्चा जन्मिएका छन्। यो प्रवृत्ति जारी रहे, यस वर्षको कुल जन्मदर 8 मिलियनजति मात्र हुनेछ, जुन 2023 को 9.02 मिलियन भन्दा कम छ। विशेषज्ञहरूले यस वर्ष 10 मिलियन भन्दा बढी जन्मको अनुमान गरे पनि तथ्यांकले त्यो लक्ष्य पूरा हुने सम्भावना न्यून देखाएको छ।

युवापुस्ताको धारणा
युवाहरू बच्चा जन्माउन अनिच्छुक हुनुका मुख्य कारणहरूमा महँगो जीवनशैली, विवाहको उच्च खर्च, स्नातकहरूबीच उच्च बेरोजगारी, सीमित सामाजिक गतिशीलता, र प्रतिस्पर्धात्मक शिक्षा प्रणाली पर्छन्। धेरैले बच्चा जन्माउनु भन्दा आफ्नो आर्थिक समस्या समाधान गर्नु प्राथमिकता दिने गरेको बताएका छन्।

एक अनलाइन छलफलमा धेरैले "परिवारको वंश कटौती (断绝香火)" भन्ने चिनियाँ उखानलाई नयाँ अर्थमा प्रयोग गरिरहेका छन्। केहीले चिन्ता व्यक्त गर्दै यो प्रवृत्तिले गम्भीर जनसांख्यिकीय असन्तुलन ल्याउन सक्ने चेतावनी दिएका छन्। तर, अर्कोतर्फ, धेरै युवाहरू र उनीहरूका अभिभावकले सन्तान नभए पनि जीवनशैलीलाई प्राथमिकता दिने धारणा सार्वजनिक रूपमा समर्थन गरेका छन्।

परम्परागत सोच र वर्तमान यथार्थ
गुइझाउ प्रान्तका एक बृद्धले भने, "आजका युवाहरूले परिवारको वंशको महत्व बुझ्दैनन्। बच्चा हुँदा मात्र सच्चा खुसी महसुस हुन्छ। मेरा बच्चाहरू मलाई हेरचाह गर्छन्, वर्षेनि भेट्न आउँछन्, पैसा पठाउँछन्। यसले मलाई मानसिक शान्ति दिन्छ।"

तर, शहरी क्षेत्रका युवाहरूका लागि यो परम्परागत सोच अहिलेको यथार्थभन्दा धेरै टाढा छ। थप बच्चा जन्माउनका लागि ठूलो अपार्टमेन्टको आवश्यकता पर्छ, जसका लागि थप लाखौँ युआन खर्च गर्नुपर्ने हुन्छ। त्यसैगरी, सन्तान हुर्काउन शिक्षा, स्वास्थ्य, र बसोबासका खर्चहरू जोड्दा आर्थिक दबाब झन् बढ्ने उनीहरूको भनाइ छ।

"वर्कहर्स" संस्कृति
"वर्कहर्स" (कामगरेर थकित घोडा) भन्ने शब्द अहिलेका युवाहरूको दैनिक जीवन झल्काउन चर्चित भएको छ। एक जनाले टिप्पणी गरेका छन्, "कठिन दिनमा गाई गोठमा सुत्न जान्छ, घोडा गोठमा बस्छ। तर, मानिसहरू—वर्कहर्सहरू—दफ्तर जान कुनै पनि उपाय निकाल्छन्।"

चिनियाँ युवाहरूको बदलिंदो सोच, आर्थिक दबाब, र प्रतिस्पर्धी जीवनशैलीले देशको जनसङ्ख्या घट्दै गएको तथ्यलाई झल्काउँछ। यो परिप्रेक्ष्यले चीनको भविष्य र जनसङ्ख्या नीतिमा गहिरो प्रभाव पार्न सक्ने विश्लेषकहरूको भनाइ छ।