५ अगस्ट २०२४ मा भएको राजनीतिक परिवर्तनपछि अवामी लिगको राजनीतिक क्षेत्रबाट अनुपस्थितिपछि, लामो समयदेखि सहयात्री रहेका बङ्गलादेश नेशनलिस्ट पार्टी (बीएनपी) र जमाआते इस्लामी (जेआई) आगामी निर्वाचनका लागि प्रभाव जमाउन प्रतिस्पर्धा गर्दै अलग-अलग बाटोमा गइरहेका देखिन्छन्। बीएनपीले अन्तर्राष्ट्रिय तथा धर्मनिरपेक्ष समुदायको समर्थन पाउन जमाआतबाट आफूलाई अलग गर्न प्रयास गरिरहेको छ। तर, यस कदमले बीएनपीभित्र विवाद उत्पन्न गराएको छ, जहाँ केही नेताहरूले जमाआतसँग सम्बन्ध कायम राख्नु फाइदाजनक हुने विश्वास गरेका छन्।

यसैबीच, जमाआते इस्लामी आफ्नै राजनीतिक एजेन्डामा केन्द्रित हुँदै गएको छ, जसले कतिपय अवस्थामा बीएनपीको लक्ष्यसँग ठोक्किन पुगेको छ। दुबै पार्टीका समर्थकहरूले सामाजिक सञ्जालमा आक्रामक प्रतिक्रिया दिइरहेका छन्, जसले उनीहरूबीचको बढ्दो शत्रुतालाई झनै बल दिएको छ।

२०२४ को विद्रोहपछि द्वन्द्व चर्कियो

इस्लामिक बैंक नियन्त्रण र जुलाई-अगस्ट २०२४ को जनआन्दोलनको श्रेय लिने विषयलाई लिएर सुरु भएको विवादपछि जमाआतका नेताहरूले बीएनपीमाथि देशभर “हत्यारा” तथा “आतङ्क मच्चाउने” आरोप लगाए। बीएनपीले सुरुमा यस विषयमा प्रतिक्रिया जनाएन, तर २९ डिसेम्बरमा पार्टीका वरिष्ठ संयुक्त महासचिव रुहुल कबिर रिजवीले भारतसहित केही राजनीतिक दलहरूले १९७१ को मुक्ति संग्राममा विरोधी भूमिका खेल्दै वर्तमान राजनीतिक उथलपुथललाई आफ्नो स्वार्थमा प्रयोग गर्न खोजेको आरोप लगाए।

रिजवीले जमाआतले बीएनपीविरुद्ध दुष्प्रचार गरेर आफ्नो गलत कार्यबाट ध्यान हटाउन खोजेको आरोप लगाए। उनले जमाआतलाई “चन्दा उठाउने” र “भारतसँग सम्बन्ध सुधार्न चाहने” आरोप पनि लगाए। यसमा जमाआतले आरोपलाई "आधारहीन र राजनीतिक उद्देश्यले प्रेरित" भनेको छ।

जमाआतको राजनीतिक एजेन्डा र ग्रामीण प्रभाव

जमाआते इस्लामी आफ्नो उपस्थिति ग्रामीण क्षेत्रमा र धर्मनिष्ठ समुदायबीच विस्तार गर्न केन्द्रित भएको छ। उनीहरूको राजनीतिक एजेन्डा इस्लामिक मूल्यहरूको प्रवर्द्धन र बङ्गलादेशको राजनीतिक संरचनामा शरिया कानुन लागू गर्नेमा आधारित छ। जमाआतको विद्यार्थी संगठन, बङ्गलादेश इस्लामी छात्रशिबिर, विश्वविद्यालयहरूमा आफ्नो प्रभाव विस्तार गर्दै छ, जसले बीएनपीको विद्यार्थी संगठन, छात्रदललाई चुनौती दिएको छ।

जमाआतले इस्रायलको गाजामा गरिएको कार्यलाई आलोचना गर्दै मुस्लिम राष्ट्रहरूबीच एकताको आह्वान गर्दै धार्मिक मतदाताहरूसँग आफ्नो सम्बन्ध विस्तार गरेको छ। यो दृष्टिकोण बीएनपीको फराकिलो, धर्मनिरपेक्ष र अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई आकर्षित गर्ने प्रयाससँग विरोधाभासी देखिन्छ।

आगामी चुनावको तयारी र राजनीतिक प्रतिस्पर्धा

बीएनपीले नोबेल शान्ति पुरस्कार विजेता मुहम्मद युनुसको नेतृत्वमा अन्तरिम सरकारमार्फत नयाँ चुनावको माग गरिरहेको छ। तर जमाआतले स्थानीय चुनावलाई प्राथमिकता दिन खोजेको देखिन्छ। बीएनपीका नेताहरूले जमाआतको यो रणनीतिलाई “दुष्ट उद्देश्य” को रूपमा व्याख्या गरेका छन्।

बीएनपीका नेताहरूका अनुसार पार्टी अध्यक्ष खालिदा जियाको रिहाइले पार्टीको आधार बलियो बनाउनेछ। साथै, तारेक रहमानको सम्भावित स्वदेश फिर्तीले पार्टीलाई नयाँ ऊर्जा प्रदान गर्न सक्ने विश्वास गरिएको छ।

यो समयमा, मुहम्मद युनुसले १६ डिसेम्बर २०२४ मा देशको लोकतान्त्रिक भविष्यको लागि सम्भावित समयरेखा प्रस्तुत गर्दै २०२५ को अन्त्य वा २०२६ को सुरुमा निर्वाचन हुनसक्ने संकेत गरेका छन्। तर, बीएनपी र जमाआतबीचको बढ्दो दूरीले बङ्गलादेशको राजनीतिक परिदृश्यमा अझै थप जटिलता ल्याएको छ।