चीनको नक्कली सामान व्यापार: विश्व बजारमाथि प्रहार वा व्यापारिक रणनीति?
चीनको नक्कली सामान उद्योग विश्वव्यापी रूपमा बढ्दै गएको छ, जसले अन्तर्राष्ट्रिय ब्रान्डहरूलाई चुनौती मात्र होइन, विश्व बजारमा नै अव्यवस्था सिर्जना गरिरहेको छ। उपभोक्ताहरूले ब्रान्डेड उत्पादन ठानेर किन्ने सामान नक्कली हुन सक्ने जोखिम उच्च रहेको छ। उदाहरणका लागि, "रेड बुल" भनेर किनेको ड्रिंक्स "टियार बुल" हुन सक्छ, वा "एडिडास" सोचेर किनेको कपडा "अबियास" मात्र हुनसक्छ। यस्ता नक्कली उत्पादनहरू सामान्य मजाक लाग्न सक्छन्, तर यसका गम्भीर व्यापारिक र कानूनी असरहरू छन्।
चीनलाई विश्वको नक्कली सामानको प्रमुख स्रोत मानिन्छ, जसको मूल केन्द्र झेजियाङ प्रान्तको यीवु सहर हो। यीवु विश्वकै सबैभन्दा ठूलो थोक बजार हो, जहाँ खेलौनादेखि इलेक्ट्रोनिक्स, लत्ताकपडा, जुत्ता र सौन्दर्य सामग्रीसम्मका नक्कली उत्पादनहरू व्यापक रूपमा बिक्री गरिन्छन्। चिनियाँ कारखानाहरू उत्पादनको नक्कल गर्न यति द्रुत छन् कि कुनै नयाँ सामान लोकप्रिय भए लगत्तै, यसको सस्तो प्रतिलिपि बजारमा आइपुग्छ।
यो प्रवृत्तिले नाफामुखी चिनियाँ ई-कमर्स व्यवसायलाई झन् सशक्त बनाएको छ। उदाहरणका लागि, एक चिनियाँ ब्लगरले ५०० युआन पर्ने घडी यीवुमा मात्र १० युआनमा किन्न सकिने बताए। यस्तो चरम मूल्य अन्तरले व्यवसायीहरूलाई यीवुबाट सस्तो सामान थोकमा किनेर अनलाइन बिक्री गर्ने आकर्षण बढाएको छ।
तर, यस्ता नक्कली उत्पादनहरूको गुणस्तर मात्र होइन, स्वास्थ्य सुरक्षासमेत गम्भीर चुनौती बनेको छ। यीवु बजारमा पाइने कतिपय खेलौनाहरूमा १२६ भन्दा बढी विषाक्त रासायनिक पदार्थ पाइएका छन्, जसले बालबालिकाको स्वास्थ्यलाई जोखिममा पार्छ। त्यस्तै, अनलाइन बिक्री गरिएका "डाउन ज्याकेट" हरू खोल्दा फोहोर कपडा र निम्न स्तरका सामग्री भेटिएका छन्, जसले दीर्घकालीन स्वास्थ्य समस्या निम्त्याउने सम्भावना रहन्छ।
नक्कली उत्पादनको सबैभन्दा ठूलो केन्द्र मध्ये एक फुजियान प्रान्तको पुटियन सहरलाई "नक्कली जुत्ताको राजधानी" भनिन्छ। यहाँ यस्ता जुत्ता बनाइन्छन् कि तिनीहरूको गुणस्तर कहिलेकाहीँ वास्तविक ब्रान्डका जुत्ताभन्दा राम्रो देखिन्छ। एक अनुमानअनुसार, विश्वभर बिक्री हुने प्रत्येक तीनमध्ये एक नाइकी जुत्ता नक्कली हुनसक्छ।
यसबाहेक, चीनमा नक्कली उत्पादनको ठगी प्रविधि पनि परिष्कृत हुँदै गएको छ। केही समूहहरूले विदेशी सपिङ मलहरूको जस्तै नक्कली पसलहरू बनाएर ग्राहकलाई ठग्ने गरेका छन्। त्यस्तै, 'शपिङ एजेन्ट' भनिने केही व्यक्तिहरू विदेशी ब्रान्डका सामान बेच्ने नाममा नक्कली सामान आपूर्ति गरिरहेका छन्।
यो समस्या व्यापारिक प्रतिस्पर्धा मात्र नभएर, उपभोक्ता सुरक्षासँग पनि प्रत्यक्ष जोडिएको छ। चीनले औपचारिक रूपमा नक्कली उत्पादन नियन्त्रण गर्ने नीति लिएको भए पनि, स्थानीय उत्पादन उद्योगहरूमाथि प्रभावकारी नियन्त्रण अझै देखिएको छैन। यस्तो परिस्थितिमा, अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा नक्कली सामानको निरन्तर आपूर्ति नरोकिने संकेत देखिन्छ। यसले उपभोक्ताहरूलाई सतर्क मात्र होइन, वैधानिक व्यापारिक संरचनालाई नै चुनौती दिइरहेको छ।