भारतीय विदेशमन्त्री डा. एस. जयशंकर आजदेखि चीनको औपचारिक भ्रमणमा छन्, जुन सन् २०१९ यता उनको पहिलो चीन भ्रमण हो। यस भ्रमणलाई भारत–चीन सम्बन्धको ताजा पुनरावलोकन र सम्भावित पुनःसन्तुलनको रूपमा हेरिएको छ, विशेषतः सीमाविवाद, व्यापार, ब्रिक्स नेतृत्व र हिन्द-प्रशान्त रणनीतिमा देखिएको द्वन्द्वको पृष्ठभूमिमा।

चीनको आमन्त्रणमा भइरहेको यो भ्रमणमा जयशंकरले चिनियाँ विदेशमन्त्री वाङ यीसँग बेइजिङमा उच्चस्तरीय वार्ता गर्ने कार्यक्रम छ। दुवै पक्षबीच सीमावर्ती तनावको समाधान, आपसी व्यापार सुधार, आपूर्ति श्रृंखला सुरक्षाको निर्माण र अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरूमा सहकार्य जस्ता विषयमा छलफल हुने अपेक्षा गरिएको छ।

भारतले पछिल्ला वर्षहरूमा ‘विश्वसनीय साझेदार’ को छवि बनाउन सफल भएसँगै, चीनसँगको सम्बन्धलाई न त पूर्णरूपमा तोड्न चाहन्छ, न त अन्धसमर्पण गर्न। यो भ्रमणले भारतको ‘रणनीतिक स्वायत्तता’ र सन्तुलित विदेश नीतिलाई झन् स्पष्ट बनाएको छ।

विश्लेषकहरू भन्छन्, जयशंकरको यो यात्रा केवल द्विपक्षीय मुद्दामा केन्द्रित छैन, यो चीन–पश्चिम तनावबीच भारतको स्थान, चीनको आन्तरिक राजनीतिक अवस्था, र भारतको बहुध्रुवीय विश्वप्रतिको दृष्टिकोणका आधारमा पनि महत्त्वपूर्ण छ।

नेपाल लगायत दक्षिण एशियाली राष्ट्रहरूले भारत–चीन सम्बन्धको यो नयाँ मोडलाई गहिरो निगरानीमा राख्नु जरुरी छ, किनकि यसले क्षेत्रीय सुरक्षादेखि लगानी र व्यापार नीति सम्ममा प्रभाव पार्न सक्छ। जयशंकरको यो भ्रमण केवल कूटनीतिक समारोह होइन, यो एशियाको भावी शक्ति सन्तुलनतर्फ संकेत गर्ने घटनाको रूपमा चिनिँदैछ।