अलास्कामा पुटिन–ट्रम्प आमनेसामने: युक्रेन युद्धविराम वा नयाँ शक्ति–संघर्षको सूत्रपात?
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनबीचको उच्चस्तरीय भेट शुक्रबार (अगस्ट १५, २०२५) अमेरिकाको अलास्कास्थित जोइन्ट बेस एल्मेन्डोर्फ–रिचर्डसन, एन्कोरेजमा सुरू हुने कार्यक्रम छ। भेटको मुख्य एजेन्डा युक्रेन युद्धमा सम्भावित युद्धविराम तथा सम्बन्धित सुरक्षा विषयहरू हुने अमेरिकी र अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमले जनाएका छन्।
समिटको पूर्वसन्ध्यामा रूसी विदेशमन्त्री सरगेइ लाभरोभले रुसले “स्पष्ट र बुझिने धारणा” राख्ने बताए। उनले रोसिया-२४ टिभीसँग अलास्का पुगेपछि दिएको अभिव्यक्तिमा, “हामीले पहिल्यै कुनै योजना बनाएका छैनौँ… तर हाम्रो तर्क स्पष्ट छ” भन्दै शिखर बैठकमा आफ्ना तर्कहरू प्रस्ट पारिने उल्लेख गरे। लाभरोभका अनुसार ट्रम्पका विशेष दूत स्टिभ विटकोफको हालैको मस्को भ्रमणले वार्ताको महत्वपूर्ण आधार तयार पारेको छ।
क्रेमलिनका सहयोगी युरी उशाकोभका अनुसार वार्ता सुरुमा दुवै नेताबीच दोभासे मात्र उपस्थित रहने एक्लाएक्लै बैठकबाट आरम्भ हुनेछ र त्यसपछि दुवै पक्षका पाँच–पाँच प्रतिनिधिसहित विस्तारित छलफल हुनेछ। उनका अनुसार छलफल युक्रेन सङ्कट समाधानका साथै “शान्ति र सुरक्षाका व्यापक कार्यसूची र वर्तमान तथा अत्यन्तै महत्वपूर्ण अन्तर्राष्ट्रिय तथा क्षेत्रीय मुद्दा”मा केन्द्रित रहनेछ।
समिटको समय, स्थान र एजेन्डाबारे अमेरिकी तथा अन्तर्राष्ट्रिय मिडियाले दिएको जानकारी परस्पर मेल खाने देखिन्छ-एन्कोरेजस्थित उक्त सैन्य घेराबन्दी क्षेत्रमा आज ११ः३० पूर्वान्ह (स्थानीय समय) बैठक सुरु हुने जनाइएको छ। साथै, बैठकपछि संयुक्त पत्रकार सम्मेलनको सम्भावना पनि उल्लेख गरिएको छ।
सो भेट मनोनयनअघि, अगस्ट ६ मा ट्रम्पका दूत विटकोफले पुटिनसँग मस्कोमा भेट गरी सम्भावित शान्ति सहमतिका विषयमा कुराकानी गरेका थिए भन्ने रिपोर्टहरू आएका छन्, जसलाई मस्को पक्षले “उपयोगी संवाद” का रूपमा प्रस्तुत गरेको छ।
समिट कहाँ र किन भन्ने बहससँगै, एन्कोरेजलाई स्थलका रूपमा छनोट गर्नु ऐतिहासिक र सामरिक दुवै दृष्टिले अर्थपूर्ण भएको अमेरिकी विश्लेषणहरूमा उल्लेख गरिएको छ-अलास्काको रुससँगको ऐतिहासिक सम्बन्ध र आर्कटिक-सुरक्षा सन्दर्भले प्रतीकात्मक सन्देश दिन सक्ने तर्क प्रस्तुत गरिएको छ।
हालसम्म सार्वजनिक सूचनामा ठूला विरोधाभास भेटिँदैन; तथापि केही मिडियाले स्थान सम्वन्धी सूक्ष्म विवरण (बेसको नाम र व्यवस्थापन) फरक शब्दावलीमा लेखेका छन्, तर सबैले एन्कोरेजको संयुक्त सैन्य आधार क्षेत्रमै भेट हुने ठहर गरेका छन्।
युद्धविराम वा दीर्घकालीन शान्ति-सम्झौता आजै सम्भव हुने वा नहुने स्पष्ट छैन; तर पक्ष–विपक्षबीच प्रत्यक्ष संवाद फेरि सुरू हुनु आफैँमा निर्णायक संकेत मानिएको छ-आजको छलफलले कम्तीमा आगामी कूटनीतिक चरणका लागि ठोस रूपरेखा दिन सक्ने अपेक्षा रहेको छ ।
