फ्रान्सका राष्ट्रपति इम्मानुएल म्याक्रोनले युक्रेन र रुसबीच शान्ति पहल पुनः सुरु गर्नका लागि तटस्थ भूमिकामा जेनेभा उपयुक्त स्थल हुनसक्ने सुझाव दिनुभएको छ। सोमबार वाशिङ्टनस्थित ह्वाइट हाउसमा युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमर जेलेन्स्कीसँग भएको उच्चस्तरीय बैठकपछि म्याक्रोनले युरोपमै सम्भावित शिखर सम्मेलनबारे धारणा राख्दै स्विट्जरल्याण्डलाई प्राथमिक विकल्पका रूपमा अघि सारेका हुन्।

फ्रान्सेली समाचार च्यानल ‘एलसीआई’सँगको अन्तर्वार्तामा उहाँले भन्नुभयो, “यो कुनै तटस्थ देशद्वारा आयोजना हुनेछ, सायद स्विट्जरल्याण्ड-म जेनेभाका लागि दबाब दिइरहेको छु-वा अर्को देश।” यसअघि सन् २०२२ मा रुस-युक्रेनबीचको प्रत्यक्ष वार्ता इस्तानबुलमा भएको थियो। त्यसबेला टर्कीले तीन चरणमा तल्लोस्तरीय वार्ता सहज बनाएको थियो, तर ती वार्ता दिर्घकालीन प्रगति बिना अन्त्य भएका थिए।

म्याक्रोनले यसपटकको पहललाई व्यापक सन्दर्भमा जोड्दै भनेका छन्, फ्रान्स र बेलायतले मंगलबार वाशिङ्टनमै अन्य युक्रेनी सहयोगीहरूसँग बैठक गर्ने तयारी गरेका छन्। यस बैठकको मुख्य उद्देश्य युक्रेनका लागि सुरक्षा ग्यारेन्टीबारे अद्यावधिक जानकारी सटासट गर्ने हो, जुन मुद्दा अमेरिकी नेतृत्वसँगको छलफलको एजेन्डामा पनि अग्रस्थानमा छ। उहाँले थप गर्नुभयो, “त्यसपछि हामी अमेरिकीहरूसँग ठोस काम सुरु गर्ने छौँ। भोलिसम्म हाम्रा कूटनीतिक सल्लाहकार, मन्त्री र कर्मचारी प्रमुखहरूले के गर्न तयार छन् भनेर काम सुरु गर्नेछन्।”

जेलेन्स्की–पुटिन शिखर सम्मेलनको सम्भाव्यतालाई व्यावहारिक रूपमा कसरी अघि बढाउने भन्ने विषयमा अझै स्पष्टता छैन। रुसलाई क्षेत्र छोड्न बाध्य पार्ने सवालमा म्याक्रोनले उत्तर दिँदै भने, “यो युक्रेनमै निर्भर छ। युक्रेनले आफूले उचित ठानेमा सम्झौता गर्नेछ।” तर उनले चेतावनी पनि दिए-“हामी कानूनी मान्यताको विषयमा धेरै सावधान हुनुपर्छ। यदि देशहरूले ‘हामी बलपूर्वक क्षेत्र लिन सक्छौँ’ भन्न थाले भने त्यसले प्यान्डोराको बक्स खोलिदिन्छ।”

रुस–युक्रेन युद्ध सुरु भएको दुई वर्षभन्दा बढी भइसकेको अवस्थामा वार्ता पुनः आरम्भ गर्ने सम्भावना देखिनु कूटनीतिक दृष्टिले महत्वपूर्ण संकेत मानिन्छ। तर ठोस पहललाई व्यवहारिक दिशामा लैजान सबै पक्षको इच्छाशक्ति र विश्वास निर्माण मुख्य चुनौती बन्ने देखिन्छ।