तीजमा पशुपतिनाथ दर्शनका लागि भीड व्यवस्थापन, सुरक्षा र आराधनाको सम्पूर्ण तयारी सकिएको पशुपति क्षेत्र विकास कोषले जनाएको छ। कोषका अनुसार तीज अघिका दिनदेखि आराधना–भजनकीर्तन, दीपावली, स्वयंसेवा, चन्दनप्रसाद, आकस्मिक स्वास्थ्यसेवा र सरसफाईसम्मका व्यवस्थालाई कार्यान्वयनमा लगिएको छ। भीडमैत्री प्रवेश–निर्गमन र जुत्ता–चप्पल कक्षको संयोजनसमेत यसपालि पहिलेभन्दा कडाइका साथ लागू हुने कोषको दाबी छ।

पशुपति क्षेत्रमा बाहिरी भागबाट मन्दिर प्रवेशका लागि चार मार्ग तोकिएको छ। पहिलो मार्ग गौरीघाट–उमाकुण्ड–दक्षिणामूर्ति–रुद्रगाडेश्वर–वासुकी हुँदै उत्तर ढोकाबाट भित्रिने र पश्चिम मूलढोकाबाट बाहिरिने व्यवस्था छ। दोस्रो मार्ग मित्रपार्क–जयवागेश्वरी–पाचागणेश–भीमसेनस्थान–भुवनेश्वरी–शङ्कराचार्य मठ दक्षिण हुँदै फलामे पुलको सानो पश्चिम ढोकाबाट प्रवेश र पश्चिम मूलढोकाबाट निर्गमन रहनेछ। तेस्रो मार्ग पिङ्गलास्थान–चारशिवालय–पञ्चदेवल–बज्रघर हुँदै कोटिलिङ्गेश्वर छेउको सानो ढोकाबाट भित्रिने र दक्षिण ढोकाबाट बाहिरिने हो। चौथो मार्ग तिलगङ्गा–राम मन्दिर हुँदै बागमतीको पूर्व किनाराबाट आर्यघाटनजिक रहेको पुल तरेर पूर्व ढोकाबाट प्रवेश–निर्गमनको व्यवस्था मिलाइएको छ। प्रत्येक मार्गसँग सम्बन्धित अस्थायी जुत्ता–चप्पल कक्षसमेत तोकिएको कोषले स्पष्ट पारेको छ।

मूल मन्दिरभित्र आठ वटा लामको व्यवस्थासहित बिहान ३:०० बजेदेखि चारै ढोका खोलिने कोषका निमित्त सदस्य–सचिव सुभाषचन्द्र जोशीले राससलाई जानकारी गराएका छन्। बिहान ५:३० बजेसम्म नित्यदर्शनार्थीहरूलाई चारै प्रवेशद्वार खुला हुने र त्यसपछि तीज व्रतालु र अन्य भक्तजनको भीडलाई प्राथमिकता दिँदै प्रवेश गराइने बताइएको छ। श्रीयन्त्र पूजाका समयमा भीड चाप व्यवस्थापनका लागि जाली राखी बाहिरबाटै दर्शन गर्ने व्यवस्था रहनेछ।

दर्शनपछि भक्तजनलाई सहज र छिटो सेवा पुर्‍याउन चन्दन वितरणका स्थानहरू सानो सदावर्त सत्तल (पश्चिम ढोकाबाहिर), पञ्चदेवल पूर्व–दक्षिण, उमाकुण्ड, दक्षिणामूर्ति, तिलगङ्गा, वनकाली, गौशाला र जयवागेश्वरीमा तोकिएको छ। पर्यटक प्रवेश शुल्क तिरेका तेस्रो मुलुकका पर्यटकलाई मेला क्षेत्रमा (मन्दिर प्राङ्गणबाहेक) अवलोकन गर्न दिने व्यवस्था रहेको जानकारी कोषकी सूचना अधिकारी अनिता भट्टले दिएकी छन्। भक्तजनबाट हुने गौदान र पूर्णपात्रोजस्ता धार्मिक कर्मका लागि भकुण्टोल–वनकाली मार्गको दायाँ–बायाँ क्षेत्र तय गरिएको छ।

सुरक्षामा नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी बलसँग समन्वय भइरहेको, आवश्यक परे नेपाली सेनाको सहयोग लिइने र राष्ट्रिय अनुसन्धान विभागबाट व्यापक अनुगमन गरिने कोषका कोषाध्यक्ष नारायणप्रसाद सुवेदीले बताएका छन्। पाकेटमारी, ठगी वा अनियमित क्रियाकलाप रोक्न सादा पोसाकका सुरक्षाकर्मी पर्वको दुई दिनअघिदेखि नै संवेदनशील स्थलमा परिचालन भइसकेको कोषको भनाइ छ। भीड नियमनसँगै स्वयंसेवक, स्वास्थ्य शिविर र सरसफाई व्यवस्थालाई ‘चुस्त’ बनाइएको पनि कोषले जनाएको छ।

कोषले बहुमूल्य गरगहना नलगाउन र साना बालबालिकालाई भीडमा नल्याउन सर्वसाधारणलाई विशेष अनुरोध गरेको छ। यस वर्ष मन्दिर दर्शनका लागि कुनै पास बन्दोबस्त नगरी, तोकिएका मार्ग, समय र सुरक्षा मापदण्डलाई नै आधार मानेर व्यवस्थापन गरिने कोषको नीति छ।

तीजमा पशुपतिक्षेत्रको भीड, आस्था र सुरक्षा–स्वास्थ्य जस्ता प्राथमिकता एउटै ठाउँमा जुधिन्छन्; आज प्रस्तुत गरिएको सूक्ष्म योजना कागजमा मात्र होइन, स्थलमै कठोर र मानवीय–दुवै संवेदनशीलताका साथ कार्यान्वयन भए भक्तजनले सुरक्षित, छिटो र शान्तिपूर्ण दर्शनको अनुभव गर्न सक्ने अपेक्षा बढेको छ।