अमेरिकी विशेष दूत स्टिभ विटकफले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प बुधबार (अगस्ट २७) ह्वाइट हाउसभित्र युद्धपछिको गाजाको “व्यापक योजना”बारे ठूलो बैठकको अध्यक्षता गर्ने बताउनुभएको छ। यो ‘डे–आफ्टर’ योजनाको अस्तित्वबारे अमेरिकी पक्षबाट सार्वजनिक रूपमा गरिएको स्पष्ट संकेत पहिलोपटक भएको टाइम्स अफ इजरायलका अनुसार हो। विटकफले फक्स न्युजमा “प्रेसिडेन्टको मानवीय लक्ष्य प्रतिबिम्बित गर्ने” योजना भएको दाबी पनि गर्नुभयो।

यस सन्दर्भमा, अगस्ट १८ मा हमासले अरब मध्यस्थकर्तामार्फत ६० दिनको युद्धविराम–बन्दी विनिमय प्रस्ताव स्वीकार गरेको र त्यसको भोलिपल्ट (अगस्ट १९) ह्वाइट हाउसभित्र उक्त चरणबद्ध बन्धक सम्झौता प्रस्तावबारे ‘सम्भावित समीक्षा/चर्चा भइरहेको’ जानकारी सार्वजनिक भएको अन्तर्राष्ट्रिय संचारमाध्यमहरूले पुष्टि गरेका छन्।

विटकफका अनुसार ट्रम्प प्रशासन ‘आंशिक’ बन्धक सम्झौताको विपक्षमा उभिएको छ—उहाँले हमासले प्रक्रिया ढिलो पारेको र इजरायली दबाब पछि मात्र प्रस्ताव स्वीकृत गरेको दाबी गर्नुभयो। टाइम्स अफ इजरायलको विवरणअनुसार ट्रम्पले अगस्ट १८ को हमास स्वीकृतिपछि ट्रुथ सोसलमा “पहिले हमासलाई पूर्णरूपमा पराजित गरेपछि मात्र बाँकी बन्धक फर्किन्छन्” भन्ने धारणा लेख्दै आंशिक सम्झौताविरुद्ध संकेत गर्नुभएको थियो। उता, इजरायली पक्षबाट एकातिर सबै ५० बन्धक एकपटकै फिर्ता हुनुपर्ने सर्त दोहोरिइरहँदा अर्कातिर ‘फेज्ड’ प्रस्ताव अध्ययन नै भइरहेको भनी आन्तरिक सन्देश आएको रिपोर्ट छ। 

ह्वाइट हाउसभित्र बुधबारको छलफलसँगै वाशिङ्टनले वर्षअन्त्यअघि गाजा युद्ध “एक वा अर्को तरिकाले टुंगोमा पुर्‍याउने” लक्ष्य दोहोर्याएको जनाइएको छ। अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियो र इजरायली विदेशमन्त्री गिदोन सारबीच यसै हप्ता वाशिङ्टनमा बैठक हुने कार्यक्रमसमेत अन्तर्राष्ट्रिय रिपोर्टमा आएका छन्। 

युद्धक्षेत्रमा भने पछिल्ला दिनहरूमा गम्भीर मानवीय क्षति बढेको छ। अगस्ट २५ मा दक्षिण गाजाको नासेर अस्पतालमा परेको ‘डबल–ट्याप’ प्रहारमा कम्तीमा २० जना मारिएका छन्, जसमा पाँच पत्रकार पनि परे। इजरायली सेनाले ‘हमासको एक क्यामेरा’ लक्षित गरिएको दाबी गर्दै घटना ‘दुर्भाग्यपूर्ण’ भएको बताएको छ; संयुक्त राष्ट्रसहित अन्तर्राष्ट्रिय निकायले स्वतन्त्र छानबिनको माग गरेका छन्। मृतकमध्ये रोयटर्सका पत्रकार हुश्शाम अल–मास्री पनि हुनुहुन्छ। 

गाजा सिटी केन्द्रित आक्रमणसँगै संरचनात्मक क्षति पनि व्यापक भएको छ। फिलिस्तीनी सिभिल डिफेन्सका अनुसार अगस्ट ६ देखि गाजा सहरका जेतुन र साब्रा क्षेत्रमा एक हजारभन्दा बढी भवन ध्वस्त गरिएका छन्। मान्छेहरू भग्नावशेषमा फसेको र गोलीबारी तथा मार्ग अवरुद्धताका कारण उद्धार र राहत अवरुद्ध भएको विवरणहरू सार्वजनिक भएका छन्।

गत हप्ता (अगस्ट २३) एकैदिन गाजाभर कम्तीमा ६१ जनासम्मको मृत्यु भएको विवरणहरू सार्वजनिक भएका थिए भने पछिल्ला दिनहरूमा सहायता खोज्नेहरूसमेत मारिएको घटनाले अन्तर्राष्ट्रिय आलोचना चर्किएको छ। यी तथ्याङ्कहरू विभिन्न निकाय/माध्यमका मिश्रित स्रोतमा आधारित भएकाले समग्र मृतक संख्या र दिनवारको ब्रेकडाउनमा मतभेद देखिन्छ। 

अब ह्वाइट हाउसभित्र सार्वजनिक हुने ‘व्यापक योजना’ कस्तो हुन्छ, इजरायलले ‘फेज्ड’ प्रस्तावसँग कसरी व्यवहार गर्छ र जीवनरक्षाका न्यूनतम मापदण्ड-अस्पताल सुरक्षा, पत्रकार/उद्धारकर्मीको सुरक्षा, सहायता पहुँच-कसरी सुनिश्चित हुन्छन् भन्ने नै आगामी दिनले परीक्षण गर्नेछ।