सत्ता नछोड्ने नेताहरूलाई जनता गद्दाफीझैं ढाल्नेछन्, जेनजी आन्दोलनले नयाँ सत्ता जन्माउँदैछ
पुराना नेताले अब अवकाश लिनैपर्छ: कुमार थापासँगको संवाद
कुमार थापा
लिबियाका गद्दाफीले आफ्नो एकतन्त्र छाड्न मानेनन्। अन्ततः जनताको क्रोधले उनलाई सडकमै क्रूर ढंगले अन्त्य गरिदियो। नेपालका नेताहरूले पनि यदि त्यही शैली, त्यही सत्ता–लोभ र त्यही पुरानो दम्भलाई पकडेर राखे भने इतिहास दोहोरिन सक्छ भन्ने चेतावनी दिन्छन् कुमार थापा।
थापाको दृष्टिमा अहिलेको दृश्य स्पष्ट छ—पुराना नेताहरू अझै सिंहासन–शैलीको राजकीय व्यवहारमा रमाइरहेका छन्। ओलीको आलिशान कुर्सीमा भएको सचिवालय बैठकलाई उनी ‘राजसी ठाँट’को प्रतीक ठान्छन्। यसले देखाउँछ, सत्ताको केन्द्रमै बसेर पुरानो दम्भ दोहोर्याउने प्रवृत्ति अझै बाँकी छ।
उनको भनाइमा, संक्रमणकाल लामो बनाउँदै नेताहरू सत्ता टिकाइराख्न दाउपेंच गरिरहेका छन्। तर प्रधानमन्त्री सुशिला कार्की नेतृत्वको नयाँ सरकार भने राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा अस्वीकारित छैन, जुन आफैमा एउटा उपलब्धि हो। तर यहाँ समस्या छ—यदि सरकारले स्पष्ट खाका र साझा मार्गचित्र प्रस्तुत गरेन भने, जनताले फेरि निराश भएर अर्को आन्दोलनको बाटो रोज्न सक्छन्।
थापाले हालैको जेन–जेड आन्दोलनलाई ऐतिहासिक घटना ठान्छन्। माइतीघरबाट सुरु भएको शान्त र अनुशासित मार्च एकै दिनको भड्काइले सत्ताक्रम उल्टाइदियो। यसले विश्वलाई समेत चकित बनायो। तर आन्दोलनपछि आउने सरकारसँग स्पष्ट नीति–रोडम्याप नहुँदा अलमल बढेको उनी मान्छन्। भ्रष्टाचार उन्मूलन, कार्यकारी संरचना, धर्म–राज्य, र संघसंस्थामा युनियनको प्रश्नजस्ता मुद्दामा कम्तीमा ‘खाका सम्झौता’ गर्न सकिएको भए, यो आन्दोलनले दिगो मार्गचित्र दिन्थ्यो।
थापाले चेतावनी दिन्छन्—राज्यका संरचनाहरू केवल भवन मात्र होइन, त्यहाँको प्रणाली पनि जलेको छ। सिंहदरबारदेखि सर्वोच्चसम्म भएको क्षतिले प्रशासनिक नशा–नलीमै आघात पुर्याएको छ। यस्तो अवस्थामा चुनाव मात्र गर्नु सरकारको उद्देश्य हुन सक्दैन। चुनावपछिको शासन सञ्चालन कसरी गर्ने भन्ने ठोस आधार आवश्यक छ।
उनले देख्ने अर्को विडम्बना भनेको पार्टीभित्र प्रजातान्त्रिक अभ्यासको अभाव हो। जसले आफ्नै पार्टीलाई लोकतान्त्रिक शैलीमा चलाउन सक्दैन, उसले देशलाई कसरी लोकतान्त्रिक बनाउन सक्छ? यही कारण पुराना नेताहरूप्रति जनता वाक्क भइसकेका छन्, र नयाँ पुस्ता—जेनजी मात्र होइन, जेन–अल्फा पनि—नेतृत्व माग्दै अघि बढिरहेका छन्।
थापाको भनाइमा, पुराना नेताहरूले अब सम्मानपूर्वक अवकाश लिनुपर्छ। उनले भनिन्, “अब उहाहरू आरामले बस्ने र नयाँ पुस्ताका लागि बाटो खोल्ने बेला हो।” तर यदि उनीहरूले अझै पनि चटकबाजी राजनीति गर्दै मौका छोप्ने प्रयास गरे भने, त्यसको अन्त्य अत्यन्तै भयावह हुन सक्छ।
उनले जनताका लागि विकल्प पनि देखाउँछन्। प्रजातन्त्र केवल भोट हाल्ने प्रक्रिया होइन, निरन्तर संवाद र विचार–मन्थन हो। शिक्षा, स्वास्थ्य, यातायात, सञ्चारजस्ता क्षेत्रका विज्ञ र नागरिक समाजलाई सामेल गरेर नियमित छलफल सुरु गर्नुपर्छ। त्यसले मात्रै आन्दोलनको ऊर्जा संस्थागत सुधारतर्फ जान सक्छ।
थापाको अन्तिम संदेश प्रष्ट छ—कसैले जादुमय तरिकाले देश बनाइदिँदैन। अहिले समय आएको छ, व्यापक छलफलमार्फत साझा खाका तय गर्न, पुराना नेतालाई सम्मानपूर्वक अवकाश दिन र नयाँ पुस्तालाई जिम्मेवारी दिन। नत्र जनताले जुनसुकै बेला गद्दाफीझैं इतिहास दोहोर्याउन सक्छन्।
संपादकीय सूचना:
यो सामग्री नेपाल आज YouTube च्यानलमा उपलब्ध ">भिडियो अन्तर्वार्तामा आधारित छ।
