चीनको सैन्य नेतृत्व अभूतपूर्व संकटको सामना गर्दैछ। भ्रष्टाचारसम्बन्धी उच्चस्तरीय छानबिनहरूले पीपुल्स लिबरेशन आर्मी (PLA) को उच्च तहमा रहेको संस्थागत कमजोरीलाई उजागर गरिरहेको छ। पछिल्लो पटक रक्षामन्त्री डोङ जुन निलम्बनमा परेका छन्, जसले चीनको सैन्य नेतृत्वमा देखिएको समस्यालाई थप गम्भीर बनाएको छ। यो अवस्था राष्ट्रपति सी जिनपिङको रणनीतिक महत्वाकांक्षामा बाधा पुर्‍याउँदै PLA को सैन्य तयारीलाई समेत कमजोर बनाउँदैछ।

डोङ जुन तेस्रो लगातार रक्षामन्त्री हुन् जसलाई भ्रष्टाचारको आरोपमा छानबिन गरिएको छ। यसअघि २०१८ देखि २०२३ सम्म रक्षामन्त्री रहेका वेई फेङ्हे "गम्भीर अनुशासन उल्लङ्घन" को आरोपमा कम्युनिस्ट पार्टीबाट निष्कासित भएका थिए। उनका उत्तराधिकारी ली साङफु पनि सात महिनामात्र टिक्न सके र ठूलो घूस लिएको आरोपपछि पदच्युत भएका थिए। अहिले डोङ जुन पनि छानबिनको चपेटामा परेका छन्। यी घटनाहरूले PLA को नेतृत्व संरचनाको कमजोर अवस्थालाई थप उजागर गरेको छ।

भ्रष्टाचार छानबिनको दायरा रक्षामन्त्रीको कार्यालयसम्म मात्र सीमित छैन। झण्डै १०० उच्च सैन्य अधिकारीहरू निलम्बनमा परेका छन् वा उनीहरूविरुद्ध छानबिन भइरहेको छ। विशेष गरी चीनको परमाणु हतियारको निगरानी गर्ने रकेट फोर्सका उच्च कमाण्डरहरूमा भ्रष्टाचारका गम्भीर आरोप लागेको छ। यसले चीनको राष्ट्रिय सुरक्षामा प्रत्यक्ष असर पार्दै सैन्य संस्थामा रहेको गहिरो कमजोरीलाई पनि उजागर गरेको छ।

केन्द्रीय सैन्य आयोग (CMC) मा समेत अस्थिरता छ। यो आयोग चीनको सबैभन्दा शक्तिशाली सैन्य निकाय मानिन्छ। तर, पछिल्लो समयमा पद रिक्त हुने र नेतृत्वमा अस्थिरता देखिएको छ। एडमिरल मियाओ हुआको निलम्बनले यो स्थिति थप जटिल बनाएको छ।

विश्लेषकहरूको भनाइमा, राष्ट्रपति सी जिनपिङको भ्रष्टाचार विरोधी अभियानले वास्तविक समस्या समाधान गर्नुभन्दा राजनीतिक प्रतिद्वन्द्वीहरूलाई हटाउने र त्रास सिर्जना गर्ने माध्यमका रूपमा काम गरेको छ। तर, यो अभियानले स्थायित्वभन्दा अस्थिरता निम्त्याइरहेको छ। अमेरिकी खुफिया रिपोर्टका अनुसार, भ्रष्टाचारका कारण चीनको सैन्य उपकरणहरू असफल हुनु र क्षेप्यास्त्र प्रणाली कमजोर हुनुजस्ता समस्या देखिएका छन्।

चीनको सैन्य नेतृत्वमा देखिएको संकटले देशको रणनीतिक लक्ष्यमा समेत असर पारेको छ। ताइवानमाथि २०२७ सम्म पुनःएकीकरण गर्ने सी जिनपिङको महत्वाकांक्षालाई यो संकटले चुनौती दिइरहेको छ। साथै, दक्षिण चीन सागरमा बढ्दो तनावको बीचमा PLA को अस्थिरता चीनको बाह्य चुनौतीहरूप्रति प्रतिक्रियालाई कमजोर बनाउन सक्छ।

यस संकटले चीनको संस्थागत शासनको कमजोरीलाई पनि उजागर गरेको छ। बाह्य रूपमा सुदृढ देखिए पनि चीनको शासन प्रणाली अझैपनि व्यक्तिगत शक्तिमा निर्भर देखिन्छ। रक्षामन्त्री जस्ता उच्च पदस्थ अधिकारीहरूको छिटो-छरितो हटाइले राजनीतिक अस्तित्वलाई जोगाउनेतर्फ जोड दिइरहेको देखिन्छ, संस्थागत पारदर्शिताभन्दा।

चीनको आर्थिक वृद्धि सुस्त हुनु र पश्चिमी देशहरूसँगको सम्बन्ध खराब हुनुजस्ता परिस्थितिले यो संकटलाई थप जटिल बनाएको छ। सैन्य नेतृत्वको यस प्रकारको अस्थिरताले चीनको वैश्विक छवि र राजनीतिक संस्थाहरूमा विश्वासलाई समेत कमजोर बनाउने सम्भावना छ।

छानबिनको यो लहरले चीनको सैन्य नेतृत्वको भविष्यलाई अनिश्चित बनाएको छ। जसले चीनको सैन्य क्षमतालाई कमजोर पार्दै रणनीतिक महत्वाकांक्षामा गम्भीर असर पार्न सक्छ। अबको समय यो निर्धारण गर्न महत्त्वपूर्ण हुनेछ कि सी जिनपिङले सैन्य नेतृत्वमा विश्वास पुनःस्थापना गर्न सक्छन् वा चीनको सैन्य शक्ति अझ कमजोर हुँदै जानेछ।