पैसाबिहीन समाजको परिकल्पना: 'नेपाललाई विस्वगुरु बनाउने' जय साहको क्रान्तिकारी अभियान!
लेखक: जय साह
भाषा: नेपाली
शैली: सामाजिक-आर्थिक दर्शन
जय साहद्वारा लिखित नेपाललाई विस्वगुरु बनाउन आर्थिक क्रान्ति एक दूरदर्शी पुस्तक हो, जसले नेपालको भूमिकालाई विश्व आर्थिक प्रणालीमा नयाँ दृष्टिकोणले परिभाषित गर्न खोज्छ। The Kalkiist Manifesto का सिद्धान्त र विचारहरूमाथि आधारित यस पुस्तकले नेपाललाई "विस्वगुरु" बनाउने आर्थिक क्रान्तिको खाका प्रस्तुत गरेको छ। पुस्तकले लोकतान्त्रिक समग्र अर्थतन्त्र को अवधारणालाई अगाडि सार्दै पूँजीवाद, समाजवाद, र साम्यवादजस्ता परम्परागत आर्थिक प्रणालीहरूलाई चुनौती दिन्छ। "कल्कीयवाद" वा "कर्मवाद" नामक प्रणालीको प्रस्ताव गर्दै यसले नगदरहित र पैसाबिहीन समाजको परिकल्पना गरेको छ। साहले शिक्षा, स्वास्थ्य, र कानुनी सेवा जनतालाई निःशुल्क उपलब्ध गराउने आफ्नो स्पष्ट दृष्टिकोण प्रस्तुत गरेका छन्।
लेखकले वर्तमान आर्थिक प्रणालीका प्रमुख समस्याहरू जस्तै पैसामा निर्भरता, नाफा-केन्द्रित संस्कार, र कमजोर शासन औंल्याएका छन्। यी समस्याहरू समाधान गर्न समय, योगदान, र सेवामा आधारित लेनदेन प्रणालीको परिकल्पना गरिएको छ। यस्तो प्रणालीले नेपाललाई गरिबी, असमानता, र भ्रष्टाचारजस्ता समस्याहरूबाट मुक्त गराउने सम्भावना व्यक्त गरिएको छ।
पुस्तकले कर्ममा आधारित लेनदेन प्रणाली (Karma-Based Transaction System) को प्रस्ताव गरेको छ, जसले पैसा प्रतिस्थापन गरी समानताको आधारमा लेनदेन प्रणाली स्थापना गर्ने सोच प्रस्तुत गरेको छ। यो प्रणाली साझा जिम्मेवारी र स्रोतहरूको उपयोगमा आधारित छ। प्रविधिमा नवप्रवर्तनमार्फत ATMT (Anytime Money Transfer) उपकरण र स्मार्ट सडकजस्ता व्यावहारिक समाधानहरूले नेपालको पूर्वाधारलाई आधुनिकीकरण गर्ने उद्देश्य राखिएको छ।
सांस्कृतिक र आध्यात्मिक नेतृत्वलाई प्राथमिकता दिँदै, पुस्तकले नेपालको ऐतिहासिक र आध्यात्मिक महत्त्वलाई विश्व सुधारमा योगदान पुर्याउन सक्ने मुख्य तत्त्वको रूपमा प्रस्तुत गरेको छ। साथै, यो पुस्तकले जलवायु परिवर्तनजस्ता विश्वव्यापी चुनौतीहरूको सामना गर्न वातावरणमैत्री नीतिहरू र दिगो विकास अभ्यासहरूको वकालत पनि गरेको छ।
यो पुस्तक नेपाली समाजका लागि व्यावहारिक दृष्टिकोणले तयार पारिएको छ। यसले नेपालका विशिष्ट चुनौती र सम्भावनाहरूलाई सम्बोधन गर्दै स्थानीय पाठकहरूको लागि विचारलाई सान्दर्भिक बनाएको छ। यद्यपि, पुस्तकका कतिपय प्रस्तावहरू, जस्तै १००% नगदरहित अर्थतन्त्रको अवधारणा, नेपालको हालको प्रविधि र पूर्वाधारको अवस्थाका लागि अत्यधिक महत्त्वाकांक्षी लाग्न सक्छ।
पुस्तकले ठूला दृष्टिकोणहरू प्रस्तुत गरे तापनि, तिनलाई कार्यान्वयन गर्न आवश्यक स्पष्ट र चरणगत मार्गदर्शनको अभाव महसुस गराउँछ। साथै, दार्शनिक गहिराइ भएका केही पक्षहरू नयाँ पाठकहरूको लागि बुझ्न चुनौतीपूर्ण लाग्न सक्छ।
नेपाललाई विस्वगुरु बनाउन आर्थिक क्रान्ति नेपाली समाजको आर्थिक स्वतन्त्रता र विश्वव्यापी पहिचानको आकांक्षासँग मेल खाने पुस्तक हो। यो पुस्तक नीति निर्माताहरू, अर्थशास्त्रीहरू, र समाजका सचेत नागरिकहरूको लागि प्रेरणादायी छ। यसले आलोचनात्मक सोच र उद्देश्यपूर्ण दृष्टिकोणका लागि पाठकहरूलाई सक्रिय गराउँछ।
जय साहका क्रान्तिकारी विचारहरूले नेपाललाई दिगो विकास, सांस्कृतिक बौद्धिकता, र आर्थिक परिवर्तनको माध्यमबाट विश्व नेतृत्वमा पुर्याउने सम्भावना प्रस्तुत गर्दछ। यो पुस्तक नेपाली समाजका लागि परिवर्तनको खाका हो।
