कभर स्टोरी

काठमाडौँको टुँडिखेलमा विद्रोहको संकेत! के देश बदल्न लागेको हो?

काठमाडौँको टुँडिखेलमा विद्रोहको संकेत! के देश बदल्न लागेको हो?

नेपालमा हालसालै सार्वजनिक असन्तुष्टिको स्वर बढ्दै गएको छ। यस असन्तुष्टिको झल्को टुँडिखेलमा गौरा पर्व मनाउने क्रममा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली, कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा लगायतका शीर्ष नेताहरू विरुद्ध भएको नाराबाजीबाट प्रष्ट देखिन्छ। यो घटनाले जनताको विद्रोह र असन्तोषलाई उजागर गरेको छ, जुन नेपालका वर्तमान राजनीतिक नेताहरूको कार्यशैली, भ्रष्टाचार, कानूनी शासनको अभाव, उच्च करदर, विलासी जीवनशैली, र न्यून रोजगारका कारणले पैदा भएको छ। नेपालको राजनीतिक परिदृश्यमा परिवर्तनको सम्भावना झल्किँदैछ, जहाँ पुराना नेताहरूप्रति जनताको विश्वास गुम्दै गएको छ र नयाँ नेतृत्वको माग बलियो हुँदै गएको छ। यस परिप्रेक्ष्यमा, बंगलादेशमा भएको क्रान्तिलाई सम्झना गराउनुपर्ने हुन्छ, जसले नेपालमा पनि यस्तै परिवर्तनको सम्भावनालाई उजागर गर्दछ। 

जनतामा बढ्दो असन्तुष्टि

नेपालमा सार्वजनिक असन्तुष्टि लामो समयदेखि विकसित हुँदै आएको छ। राजनीतिक दलहरू र नेताहरूले जनताको विश्वासलाई तोडेर आफ्नो स्वार्थमा राजनीति गरिरहेका छन्। भ्रष्टाचारको चपेटामा परेको देशले सुशासनको कमी अनुभव गरिरहेको छ। उदाहरणका लागि, विभिन्न स्तरका सरकारी निकायहरूमा भ्रष्टाचारको परिमाण अति नै उच्च छ। ट्रान्सपरेन्सी इन्टरनेशनलको २०२२ को रिपोर्ट अनुसार, नेपाल भ्रष्टाचार अवधारणामा ११०औं स्थानमा छ, जसले देशमा भ्रष्टाचारको गहिरो जरो भएको संकेत गर्दछ। 

कानूनी शासनको अभावले पनि जनतामा ठूलो असन्तोष उत्पन्न गरेको छ। कानूनी प्रणालीमा राजनीतिक हस्तक्षेप, ढिलासुस्ती, र निष्पक्षताको कमीले गर्दा न्यायको प्रत्याभूति हुन नसकेको जनताले महसुस गरेका छन्। यस्तै, करदरोंमा अस्वाभाविक वृद्धि पनि जनतामा असन्तोषको कारण बनेको छ। उच्च करदरका कारण मध्यम वर्ग र गरिब वर्ग झनै पिडित भएका छन्। 

यसका साथै, नेताहरूको विलासी जीवनशैलीले जनताको असन्तोषलाई झन् बढाएको छ। उनीहरूले आफूलाई जनताको प्रतिनिधि ठान्नुको सट्टा विलासितामा रुमल्लिनु, महँगा गाडी, महँगा घरहरू, र विदेशी यात्रामा खर्च गर्नुलाई प्राथमिकता दिएको देखिन्छ। यो असमानता र विभेदको प्रतीक बनेको छ, जसले जनताको चित्त दुखाएको छ।

रोजगारीको कमी पनि जनतामा असन्तोषको मुख्य कारण बनेको छ। युवा जनसंख्याको ठूलो हिस्सा बेरोजगारीको चपेटामा परेको छ। नेपालमा रोजगारी सिर्जना गर्ने सरकारी नीतिहरू असफल साबित भएका छन्, जसका कारण लाखौँ युवा विदेश पलायन गरिरहेका छन्। यो अवस्थाले देशको अर्थतन्त्रलाई कमजोर बनाइरहेको छ र जनताको भविष्यमाथि ठूलो प्रश्नचिन्ह खडा गरिरहेको छ। 

बंगलादेशी क्रान्तिसँग तुलना

यस परिप्रेक्ष्यमा, बंगलादेशमाbभएको जनआन्दोलनलाई सम्झनु उपयुक्त हुन्छ। बंगलादेशमा पनि यस्तै असन्तोष र विद्रोहको वातावरण विकसित भएको थियो। सरकारको भ्रष्टाचार, निरंकुशता, र आर्थिक असमानताको कारण जनतामा असन्तोष बढ्दै गएको थियो। यस असन्तोषले क्रान्तिको रूप लियो, जसले सरकारको पतनलाई निम्त्यायो। 

नेपालमा पनि आज यस्तै परिप्रेक्ष्य विकसित भइरहेको छ। जनतामा पुराना नेताहरूको असफल नेतृत्वप्रति विश्वास गुम्दै गएको छ। यो असन्तोष कुनै पनि बेला विद्रोहको रूप लिन सक्छ, जसले देशमा ठुलो राजनीतिक परिवर्तन निम्त्याउन सक्छ। 

नयाँ नेताहरूको उदय

यस्तो अवस्थामा, नयाँ नेताहरूको उदयले नेपालको राजनीतिक भविष्यलाई नयाँ दिशा दिन सक्छ। बल्देन्द्र शाह, दुर्गा प्रसाई, र चन्द्रकान्त (सीके) राउत जस्ता नेताहरू जनतामा लोकप्रिय भइरहेका छन्। 

बालेन शाहले काठमाडौं महानगरपालिकाको मेयरको रूपमा जनताको मर्म बुझ्ने, भ्रष्टाचारविरुद्ध सशक्त रूपमा उभिने, र स्थानीय विकासमा ध्यान दिने नेताको छवि बनाएका छन्। काठमाडौंमा फोहोर व्यवस्थापन, ट्राफिक व्यवस्थापन, र अन्य सेवाहरूमा सुधार गर्ने उनको प्रयासलाई जनताले सराहना गरेका छन्। 

दुर्गा प्रसाई, एक व्यवसायी तथा राजनीतिज्ञ, जनतामा आफूलाई एक परिवर्तनकारी नेताको रूपमा प्रस्तुत गर्दैछन्। प्रसाईले स्वास्थ्य र शिक्षामा सुधार गर्ने, भ्रष्टाचारविरुद्ध कठोर कदम उठाउने, र रोजगार सिर्जना गर्ने प्रतिज्ञा गरेका छन्। उनले सरकारको असफलताप्रति जनताको असन्तोषलाई सम्बोधन गर्दै आफूलाई विकल्पको रूपमा प्रस्तुत गरेका छन्। 

त्यस्तै, सीके राउतले मधेशमा लामो समयदेखि रहेको असन्तुष्टिलाई सम्बोधन गर्दै आफ्नो राजनीतिक यात्रा अघि बढाइरहेका छन्। मधेशी जनताको अधिकारको पक्षमा लामो समयदेखि संघर्षरत राउत अहिले राष्ट्रिय राजनीतिमा प्रवेश गर्दैछन्। उनले मधेशी मुद्दाहरूलाई प्राथमिकता दिंदै राष्ट्रिय राजनीतिमा परिवर्तनको आवाज उठाएका छन्। 

अन्तर्राष्ट्रिय समर्थनको सम्भावना

नयाँ नेताहरूको उदयसँगै अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको चासो पनि नेपालतर्फ बढ्न सक्छ। विशेष गरी भारत, चीन, र पश्चिमी देशहरूले नेपालको राजनीतिक घटनाक्रममा आफ्नो प्रभाव राख्न चाहन्छन्। 

भारत र नेपालबीच ऐतिहासिक, सांस्कृतिक, र धार्मिक सम्बन्ध रहेको छ। नेपालको राजनीतिक स्थायित्वमा भारतको विशेष चासो रहेको छ। यदि नयाँ नेताहरूले सुधारवादी एजेन्डालाई अघि सारे, उनीहरूले भारतबाट समर्थन प्राप्त गर्न सक्छन्। 

चीन पनि नेपालको राजनीतिमा आफ्नो प्रभाव विस्तार गर्न चाहन्छ। चीनले नेपालको भौगोलिक स्थिति र व्यापारिक सम्भावनालाई महत्त्वपूर्ण रूपमा हेरिरहेको छ। चीनले पनि नयाँ नेताहरूलाई समर्थन गर्न सक्ने सम्भावना छ, यदि उनीहरूले नेपालमा स्थायित्व र विकासको वाचा गरे भने। 

पश्चिमी देशहरूले पनि नेपालको लोकतान्त्रिक प्रक्रियालाई समर्थन गर्दै आएका छन्। यदि नयाँ नेताहरूले जनताको अधिकारको संरक्षण र सुधारका एजेन्डाहरूलाई अघि सारे, उनीहरूले पश्चिमी देशहरूको समर्थन पनि प्राप्त गर्न सक्छन्। 

निष्कर्ष

नेपालमा आज जनताको आवाजलाई सुन्ने, उनीहरूको असन्तोषलाई सम्बोधन गर्ने, र सुधारका लागि साहसिक कदम चाल्न आवश्यक छ। पुराना नेताहरूले जनताको विश्वास गुमाउँदैछन्, र नयाँ नेताहरूको उदयले देशको भविष्यमा नयाँ बाटो देखाउने सम्भावना छ। अन्तर्राष्ट्रिय समर्थनले पनि नयाँ नेताहरूको उदयमा सहयोग पुर्याउन सक्छ। नेपालमा राजनीतिक परिवर्तनको सम्भावना झल्किएको छ, र यो परिवर्तनले देशलाई नयाँ दिशा दिन सक्छ। पुराना नेताहरूले यो अवसर गुमाए भने, नयाँ नेताहरूको उदयले नेपालको राजनीतिक भूगोललाई परिवर्तन गरिदिन सक्छ।