नेपालले चीनसँग २१६ मिलियन डलर ऋण मिनाहा माग्दा तीव्र आलोचना: नेपाल–चीन सम्बन्ध चिसिन सक्ने खतरा

कभर स्टोरी

नेपालले चीनसँग २१६ मिलियन डलर ऋण मिनाहा माग्दा तीव्र आलोचना: नेपाल–चीन सम्बन्ध चिसिन सक्ने खतरा

शनिबार, ०५ असोज २०८१ गते प्रकाशित - नेपाल आज

नेपालले हालै चीनसँग पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माणका लागि लिएको २१६ मिलियन अमेरिकी डलर ऋण मिनाहा गरिदिन गरेको आग्रहले चिनियाँ डिजिटल मिडियामा कडा आलोचना निम्त्याएको छ। चिनियाँ मिडियामा यस अनुरोधलाई केवल एक आर्थिक दाईत्ब बाट पन्छिन खोजेको चाल भनेर चित्रण गरिएको छ, जसले नेपालप्रति व्यापक असन्तोष पैदा गरेको छ। यो घटनाले नेपाल र चीनबीचको दशकौं पुरानो सम्बन्धमा गम्भीर दरार ल्याउन सक्ने खतरा देखिएको छ।

पोखरा विमानस्थल: भव्य योजना, निराशाजनक परिणाम

पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थललाई नेपालले आफ्नो आर्थिक तथा पर्यटन वृद्धिको प्रमुख स्रोत बनाउने लक्ष्य राखेको थियो। चीनको बेल्ट एन्ड रोड इनिसिएटिभ (बीआरआई) अन्तर्गत प्राप्त ऋणबाट निर्मित यो परियोजना नेपालको अन्तर्राष्ट्रिय हवाई सम्पर्क सञ्जाललाई सशक्त बनाउनुपर्ने थियो। तर, विमानस्थलको उद्घाटन भएपछि आशाहरू उल्टिए।

२०२३ मा विमानस्थल सञ्चालनमा आएपछि केही हप्तामै यति एयरलाइन्सको विमान दुर्घटना हुँदा ७२ जनाको दुखद मृत्यु भएको थियो। यस घटनाले विमानस्थलको सुरक्षामा गम्भीर प्रश्न उठायो र अन्तर्राष्ट्रिय उडानहरू आकर्षित गर्न असफल रह्यो। थप रूपमा, विमानस्थलले अपेक्षाकृत अन्तर्राष्ट्रिय यातायातको मात्रा प्राप्त गर्न सकेन, जसले गर्दा परियोजना आर्थिक रूपमा असफल देखिन थालेको छ।

नेपालको ऋण मिनाहा माग: चीनले ठगी सहने छैन

नेपालले विमानस्थलको ऋण मिनाहा गरिदिन गरेको अनुरोधलाई चीनको प्रमुख मिडियाले कडा व्यंग्य र आलोचनाका साथ प्रतिक्रिया जनाएका छन्। Sina.cn मा प्रकाशित एक लेखले नेपालमाथि आरोप लगाउँदै लेखेको छ, “के नेपाललाई लाग्छ हामी मूर्ख हौं?” यस लेखमा भनिएको छ कि नेपालले चीनको वित्तीय स्रोतको शोषण गर्न खोजिरहेको छ र कुनै पनि हालतमा २१६ मिलियन युआनको ऋण तिर्ने इच्छाशक्ति देखाएको छैन। लेखले चेतावनी दिएको छ कि चीनले "सोभियत संघको गल्ती" दोहोर्याउन नहुने र आर्थिक रूपमा निरर्थक साझेदारीमा फस्न नपर्ने बताएको छ।

QQ.com को अर्को लेखले पोखरा विमानस्थलको कमजोर प्रदर्शनलाई जोड दिँदै नेपालको मागलाई गैर-जिम्मेवारीपूर्ण कदम भनेर औंल्याएको छ। विमानस्थलले कुनै ठोस परिणाम दिन नसकेको अवस्थामा नेपालले ऋण मिनाहा माग्नु गैरजिम्मेवार काम भएको लेखमा उल्लेख छ। यो अनुरोधले चीनमा नेपालप्रतिको नकारात्मक धारणा अझ गहिरिएको छ, जसले भविष्यमा दुई देशबीचको सम्बन्धलाई थप जटिल बनाउन सक्छ।

नेपाल–चीन सम्बन्धमा खलल: नेपालको रणनीतिक चाल

नेपालले चीनसँग ऋण मिनाहा गरिदिन गरेको अनुरोधले केवल आर्थिक मुद्दा मात्र होइन, भू-राजनीतिक रणनीतिका रूपमा पनि हेरिएको छ। चिनियाँ टिप्पणीकारहरूले नेपालले चीन र भारतको बीचमा आफ्नो रणनीतिक स्थिति प्रयोग गरी आर्थिक लाभ लिने प्रयास गरिरहेको आरोप लगाएका छन्। यससँगै, चिनियाँ विश्लेषकहरूले नेपालको वर्तमान गठबन्धन सरकार चीनसँग घनिष्ठ सम्बन्ध चाहेको भए पनि आफ्नो आर्थिक जिम्मेवारीबाट पन्छिन खोजिरहेको ठहर गरेका छन्।

यो मागले चीनलाई अन्य बीआरआई परियोजनामा सामेल भएका देशहरूबाट पनि यस्तै अनुरोधहरू आउने सम्भावनाको चिन्ता थपेको छ। यदि चीनले यो अनुरोध स्वीकार गर्‍यो भने, उसले आफ्नो प्रभाव र वित्तीय विश्वसनीयता गुमाउन सक्छ। यसले नेपालजस्ता साना देशहरूले चीनलाई कमजोर साझेदारका रूपमा लिने खतरा उत्पन्न गरेको छ।

चीनको विदेश नीतिमा चुनौती: अब के गर्ने?

नेपालको ऋण मिनाहा मागलाई चीनले आफ्नो बेल्ट एन्ड रोड इनिसिएटिभ अन्तर्गतको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण चुनौतीका रूपमा लिएको छ। कतिपय चिनियाँ विश्लेषकहरूले चेतावनी दिएका छन् कि यदि नेपाललाई छुट दिइयो भने, अरू देशहरूले पनि चीनसँग यस्तै खालका मागहरू अघि बढाउन सक्छन्। कतिपय विश्लेषकहरूले भनेका छन् कि चीनले आफ्नो अन्तर्राष्ट्रिय प्रभाव कायम राख्नका लागि आर्थिक रूपमा कठोर र कूटनीतिक रूपमा दृढ हुनुपर्नेछ।

तर, यदि चीनले नेपालको अनुरोध अस्वीकार गर्‍यो भने, दुई देशबीचको कूटनीतिक सम्बन्धमा ठूला खलल आउन सक्छ। यसले नेपाललाई भारत वा अन्य शक्तिशाली राष्ट्रहरूसँग निकटता बढाउने सम्भावना पैदा गर्छ, जसले चीनको क्षेत्रीय प्रभुत्वमा चुनौती खडा गर्न सक्छ।

निष्कर्ष: नेपालले खेलेको जोखिमपूर्ण चाल

नेपालले पोखरा विमानस्थलको ऋण मिनाहा मागेर चीनसँग आफ्नो सम्बन्धलाई जोखिममा पारेको देखिन्छ। यो मुद्दाले दुई देशबीचको पुरानो सम्बन्धलाई कमजोर बनाउने संकेत देखाएको छ, र भविष्यमा नेपाल–चीन सम्बन्ध कसरी अघि बढ्छ भन्ने कुरामा यस अनुरोधको ठूलो भूमिका रहनेछ। नेपालले कूटनीतिक रूपमा आफ्नो स्थिति बलियो बनाउन के गर्छ भन्ने हेर्न बाँकी छ, तर हालको स्थितिमा यसले थप अस्थिरता निम्त्याउन सक्छ।

सम्बन्धित लिन्कहरू: