काठमाडौं । जेन–जी आन्दोलनले सत्ताबाट अपदस्थ गरेका नेकपा (एकीकृत मार्क्सवादी–लेनिनवादी) अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीका निकट नेता महेश बस्नेतले भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र दामोदरदास मोदीले दिएको ‘बिजुली’ ले नेपालमा लोडसेडिङ अन्त्य भएको जस्तो संकेत गर्ने शैलीमा लेखेको फेसबुक स्ट्याटसले राजनीतिक तातो बहस सिर्जना गर्यो। बस्नेतद्वारा सार्वजनिक गरिएको मोदी–ओलीले संयुक्त रूपमा प्रसारण लाइन उद्घाटन गरिरहेको भिडियोले महाधिवेशनपूर्वको शक्ति–समीकरण, पार्टीभित्रको प्रचार–रणनीति र नेतृत्व–श्रेयको विवाद फेरि सतहमा ल्याइदिएको छ।

उग्र भारत–विरोधी धारणा बोकेका ओली–निकट बस्नेतले अचानक मोदीको ‘कृपा’ जस्तो भाष्य उठान गर्नु, र श्रेय ‘गलत हातमा पुग्यो’ भन्दै ओलीलाई घुमाउरो ढाडस दिन खोज्नु, एमालेभित्र नयाँ राजनीतिक तनाव चर्किन थालेको संकेत मानिएको छ।

अझ रोचक त, बस्नेतले लोडसेडिङ अन्त्य गर्ने श्रेय “काम गर्ने एक जना, लाभ लिने अर्कै” भन्दै लेखेको टिप्पणी कुलमान घिसिङतर्फ लक्षित देखिएको छ, जसलाई व्यापक जनमतले ऊर्जा क्षेत्रमा ऐतिहासिक सुधारका मुख्य शिल्पीका रूपमा मान्दै आएको छ। यही कारण बस्नेतको स्ट्याटसले नीति, संस्थागत सुधार र श्रेय–राजनीतिबारे फेरि विभाजित प्रतिक्रिया जन्माएको छ।

ऊर्जा क्षेत्रका पूर्वअधिकारीहरूले प्रसारण लाइन निर्माण, विद्युत् खरीद–बिक्री सम्झौता र आन्तरिक सुधारको श्रेय एक व्यक्तिमा थुपार्न खोज्नु “राजनीतिक पुनर्संरचनाका लागि गरिने प्रयास” भएको प्रतिक्रिया दिएका छन्।

उनीहरूका अनुसार नेपाल–भारत विद्युत् व्यापार आवश्यक थियो, तर लोडसेडिङ अन्त्यको श्रेय एक व्यक्तिमा सीमित छ भन्ने दाबी तथ्यगत रूपमा अपूर्ण छ; तर यही अपूर्णता अहिले राजनीतिक हतियारजस्तै प्रयोग भइरहेको देखिन्छ।

बस्नेतले महाधिवेशनको पूर्वसन्ध्यामा यस्तो स्ट्याटस सार्वजनिक गर्नु, ओली–समर्थक गुटभित्र ‘श्रेय पुनर्लेखन’ अभियान चलिरहेको जस्तो देखिएको राजनीतिक विश्लेषकहरूको टिप्पणी छ।

यता जनमत पक्षमा चाहिँ घिसिङका संरचनागत सुधार, प्राविधिक दक्षता र संस्थागत अनुशासनलाई लोडसेडिङ अन्त्यको मुख्य आधार भन्दै टिप्पणी गर्नेहरूको भीड नै देखियो। बस्नेतले मोदी–ओली तस्बिरलाई आधार बनाएर गरेको श्रेय–राजनीतिक हस्तक्षेपले देश झन् ‘अँध्यारोतिर फर्किएको’ जिकिर गर्दा, आलोचकहरूले उल्टै प्रश्न उठाएका छन्– “यदि श्रेय साँचो हातमा पुग्नै पर्‍यो भने, तथ्य र संस्थागत कृतित्वबाट भागेर कसले लोडसेडिङ अन्त्य गरेको थियो त?”

समग्रमा, बस्नेतको छोटो स्ट्याटसले एमालेभित्रको गुटीय मनोविज्ञान, भारत–नीति सन्दर्भ, घिसिङको लोकप्रियता र आगामी निर्वाचनको हैसियतसँग जोडिएको जटिल शक्ति–समीकरण उजागर गरेको छ। राजनीतिक दलहरू आन्तरिक संकट व्यवस्थापनमा अल्झिरहँदा, जनतामा भने एउटै प्रश्न उब्जिएको छ—ऊर्जा सुरक्षाको वास्तविक पहिचान कसरी हुन्छ: तथ्यबाट, कि फेसबुक स्ट्याटसबाट?