स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्यामन्त्री प्रदीप पौडेलले सोमबार तनहुँको शुक्लागण्डकी नगरपालिका–५, बेलचौतारास्थित जिपी कोइराला श्वासप्रश्वास उपचार केन्द्रमा विद्युतीय चिकित्सा प्रणाली (इएमआर) सुरु गरेको केन्द्रले जनाएको छ। केन्द्रका अनुसार विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन (डब्लुएचओ)को सहयोगमा करिब २५ लाख २६ हजार बराबरका उपकरण जडान भएपछि सेवा सञ्चालनमा आएको हो। यद्यपि सो रकम तथा आजै इएमआर शुभारम्भबारे डब्लुएचओ वा अन्य स्वतन्त्र निकायको छुट्टै सार्वजनिक पुष्टि तत्काल उपलब्ध भएन। डब्लुएचओले यसअघि देशका अन्य संस्थानमा इएमआर प्रणाली हस्तान्तरण/अद्यावधिक गर्दै आएको सन्दर्भले अस्पताल–व्यवस्थापनको दाबीलाई सुदृढ बनाउँछ।

यो केन्द्रले स्वास्थ्य पूर्वाधार विस्तारक्रममा यसअघि २०७८–०८२ बीच चरणबद्ध तयारीपछि २०२५ मे १ मा डायलासिस सेवा औपचारिक रूपमा सुरु गरिसकेको थियो। त्यतिबेला लायन्स क्लब इन्टरनेशनल ३२५ एलसँग सहकार्यमा सातवटा मेसिन जडान, तीन मेसिनबाट सफल परीक्षण र पहिलो चरणमा एक सिफ्टमार्फत दैनिक पाँच बिरामीलाई सेवा दिने योजनाबारे अधिकारीहरूले सार्वजनिक जानकारी दिएका थिए। 

केन्द्रको संस्थागत पृष्ठभूमिमा, पूर्वप्रधानमन्त्री गिरीजाप्रसाद कोइरालाको नाममा राष्ट्रियस्तरको श्वासप्रश्वास उपचार केन्द्रका रूपमा स्थापना गर्ने सरकारी निर्णयसँगै बेलचौतारामा ७४० रोपनी जमीन केन्द्रको नाममा आवंटन भइसकेको आधिकारिक विवरण पहिले नै सार्वजनिक छ। यसलाई सुदूर भविष्यमा श्वासप्रश्वास रोगको विशेषज्ञ अस्पतालका रूपमा उन्नत गर्ने सरकारी योजना पटक–पटक दोहोरिएको छ।

गत वर्षदेखि केन्द्र उन्नयनमा कूटनीतिक तथा संघीय स्तरीय जोड देखिएको छ। ३०० शय्याको पूर्वाधार विस्तारको डीपीआर अगाडि बढाइएको उल्लेखसँगै, आगामी चरणमा १,००० शय्याको अकादमिक संस्थानतर्फ लैजाने प्रतिबद्धता राजनयिक बैठकलगायत उच्चस्तरीय संवादमा बाहिरिएको थियो। यसले दीर्घकालीन रूपमा श्वासप्रश्वास, क्यान्सर, मिर्गौला तथा हृदयसम्बन्धी सेवाको पहुँच बढाउने सरकारी लक्ष्यसँग मेल खान्छ। 

आजको इएमआर शुभारम्भबारे केन्द्रले दिएको जानकारी स्वतन्त्र सूचनासँग तुरुन्त दायाँबायाँ जाँचिँदै छ; तर डब्लुएचओद्वारा अन्य नेपाली अस्पतालमा इएमआर प्रणाली हस्तान्तरण/अद्यावधिक भइसकेको ताजा उदाहरणले (जस्तै एपीएफ अस्पतालमा १९ जुन २०२५ र गुल्मी अस्पतालमा १४ फेब्रुअरी २०२५) स्वास्थ्य सेवाको डिजिटल रूपान्तरण द्रुत गतिमा अघि बढिरहेको देखाउँछ। यदि इएमआर पूर्णत: कार्यान्वयन भई केन्द्रको दीर्घकालीन उन्नयन योजना समयमै फाइनल भयो भने, बिरामीका अभिलेखबाट उपचार प्रवाहसम्मका प्रक्रियामा कागजी झन्झट घट्ने र सेवा गुणस्तरमा ठोस सुधार देखिने अपेक्षा गर्न सकिन्छ।