शुक्रबार बिहानदेखि सामान्य दिनझैँ कार्यालय सञ्चालन हुने अपेक्षा गरिएको सिंहदरबार परिसर एकाएक सुनसान देखियो। कार्यालय समयको अन्त्यतिर तीनवटै प्रवेशद्वारमा देखिने भीडभाड र सवारी जाम आज भने हराएको थियो। चार दिनअघि जेनजी आन्दोलनका क्रममा भएको आगजनी र तोडफोडको प्रभाव अझै स्पष्ट देखिन्थ्यो।

विभिन्न मन्त्रालयको प्राङ्गणमा जलिसकेका सवारीसाधन भग्नावशेषको रूपमा बाँकी थिए। आफ्नै कार्यस्थल ध्वस्त भएको दृश्य देख्दा सरकारी कर्मचारीहरू त्रास र निराशामा थिए। एक कर्मचारीले भने, “निर्देशनअनुसार मन्त्रालयमा उपस्थिति जनायौं, पेटीमा हाजिर गरियो तर कार्यालय ध्वस्त भएको छ। वास्तविक क्षति के कति भयो भन्ने अझै यकिन हुन सकेको छैन।”

आगजनीले धेरै मन्त्रालयका सरकारी गाडी नष्ट गरिदिएपछि उच्च पदस्थ अधिकारीसम्म मोटरसाइकल वा स्कुटर चढेर कार्यालय आउन बाध्य भएका थिए। शिक्षा मन्त्रालयस्थित राष्ट्रिय सतर्कता केन्द्रको आधा भाग जलेर क्षतिग्रस्त भएकाले क्षतिको पूर्ण विवरण बुझ्न कठिन भएको प्रवक्ता नारायणप्रसाद भट्टले जानकारी दिनुभयो।

प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयमा क्षति पुगेपछि गृह मन्त्रालयको नवनिर्मित भवन प्रयोग गर्ने तयारी भइरहेको छ। त्यसका लागि कर्मचारीहरू बाँकी बचेका कम्प्युटर, ल्यापटप, कागजात र आवश्यक सामग्री सार्ने काममा व्यस्त देखिए।

सिंहदरबारको पश्चिम भागबाट चार दिनपछि पनि धुवाँ निस्किरहेको थियो। वारुणयन्त्रले निरन्तर पानी छ्यापिरहेको भए पनि मन्त्रालयभित्र प्रवेश गर्न अझै जोखिमपूर्ण ठानिएकाले धेरै कर्मचारीहरू बाहिरैबाट फर्किनुपरेको थियो।

त्यस्तै, स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालय पनि गम्भीर क्षतिग्रस्त भएको छ। फरक शैलीमा बनेको यो भवनमा आगो अझै पूर्ण रूपमा निभिसकेको छैन। स्वास्थ्य सचिव डा. विकास देवकोटाले भवन प्रयोगयोग्य नभएकाले भर्चुअल माध्यमबाट काम अघि बढाइएको बताउनुभयो।

सिंहदरबारभित्र सञ्चारकर्मीलाई प्रवेश सहज बनाइएपछि ठूलो सङ्ख्यामा फोटो पत्रकारले भग्नावशेष कैद गरे। यता तोडफोड भएका सामग्रीको व्यवस्थापन र सडक तथा मन्त्रालय परिसरको सरसफाइ क्रमशः सुरु गरिएको छ।

जेनजी आन्दोलनताका भएको आगजनी र तोडफोडबाट प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालय, गृह, ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ, अर्थ, शिक्षा विज्ञान तथा प्रविधि, सङ्घीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन, स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या, भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालय र राष्ट्रिय सतर्कता केन्द्र बढी क्षतिग्रस्त भएको पुष्टि गरिएको छ।

देशको प्रशासनिक मुटु मानिने सिंहदरबारमा यस्तो विनाश देखिँदा कर्मचारी मात्र होइन, आम नागरिकका मनमा पनि राज्यको संरचनात्मक सुरक्षा र दिगोपनाबारे गहिरो प्रश्न उठेको छ। अब पुनःस्थापना र क्षतिपूर्ति मात्र होइन, भविष्यमा यस्तो घटना दोहोरिन नदिने सुनिश्चितता महत्वपूर्ण चुनौती बनेको छ।