फिलिपिन्सको राजधानी मनिला आइतबार भ्रष्टाचारविरुद्धको विशाल प्रदर्शनले अशान्त बन्यो। बाढी नियन्त्रण परियोजनामा ठूला अनियमितता भएको खुलासापछि आयोजित विरोध कार्यक्रममा करिब ६१ हजार मानिस सहभागी भएको अनुमान गरिएको छ।

प्रहरीले २० नाबालिगसहित ७२ जनालाई नियन्त्रणमा लिएको छ भने भिडन्तमा कम्तीमा ३९ सुरक्षा अधिकारी घाइते भएका छन्। प्रदर्शनकारीहरूले ब्यारिकेडका रूपमा राखिएको ट्रेलरमा आगजनी गरेका थिए। प्रदर्शन स्थलहरूमा विशेषगरी जेन–जी पुस्ताको उल्लेख्य उपस्थिति देखियो।

लोकतन्त्र स्मारक वरिपरि हजारौँ प्रहरी परिचालन गरिएको थियो। संयुक्त राज्य अमेरिका र अस्ट्रेलियाका दूतावासहरूले आफ्ना नागरिकलाई प्रदर्शन क्षेत्रबाट टाढा रहन चेतावनी दिएका छन्। फिलिपिन्सको झण्डा बोकेर प्रदर्शनकारीहरूले “अब छैन धेरै, तिनीहरूलाई जेल हाल” भन्ने नारासहित तत्काल कारबाहीको माग गरे।

जेन–जी नेतृ अल्थिया ट्रिनिडाडले बुलाकान प्रान्तका बाढी नियन्त्रण योजनामध्ये धेरै परियोजना असफल वा अस्तित्वविहीन रहेको बताउँदै, “हामी गरिबीमा डुबिरहेका छौँ, तर उनीहरूले हाम्रो करबाट कमाएको पैसा लक्जरी कार र विदेश यात्रामा खर्च गर्छन्,” भन्दै प्रणालीगत अन्त्यको माग गरिन्।

फिलिपिन्स क्याथोलिक बिशप्स कन्फरेन्सका प्रमुख कार्डिनल पाब्लो भर्जिलियो डेभिडले हिंसा नगरी लोकतन्त्र बलियो बनाउने उद्देश्यले विरोध जारी राख्न आग्रह गरे।

राष्ट्रपति फर्डिनान्ड मार्कोस जुनियरले प्रदर्शनमा भएको हिंसाको निन्दा गर्दै सुरक्षाकर्मीलाई अधिकतम सहिष्णुता अपनाउन निर्देशन दिए। उनले बाढी नियन्त्रण काण्डप्रति जनआक्रोश जायज भएको स्वीकार गर्दै यसलाई “भयानक भ्रष्टाचार” भनेका छन्। यही काण्डका कारण निर्माण मन्त्रीले राजीनामा दिएका थिए।

मार्कोसले यसै वर्ष वार्षिक राष्ट्र सम्बोधनमा सन् २०२२ पछि सुरु भएका ९,८५५ बाढी नियन्त्रण परियोजनामध्ये ठूलो संख्यामा ५४५ अर्ब पेसो (करिब ९.५ अर्ब डलर) बराबरको अनियमितता भएको खुलासा गरेका थिए। अर्थ मन्त्रालयले २०२३–२०२५ बीच कम्तीमा ११८.५ अर्ब पेसो (२ अर्ब डलर) को क्षति भएको जनाएको छ भने ग्रीनपीसको अनुमान यो नोक्सानी १८ अर्ब डलरसम्म पुगेको छ।

सार्वजनिक आक्रोश विशेषगरी त्यतिबेला चर्कियो जब धनी दम्पती सारा र प्यासिफो डिस्कायाले आफ्ना लक्जरी कारहरू प्रदर्शन गरेका थिए। सिनेट सुनुवाइमा उनीहरूले करिब १७ सांसद र उच्च अधिकारीलाई ठेक्का दिलाउन ठूलो कमिसन तिर्न बाध्य पारिएको बताएका थिए।

यसैबीच, दुई प्रमुख सिनेटरमाथि पनि अनियमिततामा संलग्न भएको आरोप सार्वजनिक भएको छ। आरोपितहरूले अस्वीकार गरे पनि उनीहरू अनुसन्धानको घेरामा छन्। संसद दुवै सदनका नेताहरू—सिनेट अध्यक्ष फ्रान्सिस एस्कुडेरो र सभामुख मार्टिन रोमाल्डेज—ले समेत राजीनामा दिनुपरेको छ।

भ्रष्टाचार प्रकरणमा तीन इन्जिनियर बर्खास्त भएका छन् भने १५ जना थप अनुसन्धानमा तानिएका छन्। उनीहरूको सम्पत्ति, घर, कार र बैंक खाता फ्रिज गरिने तयारी भएको छ।

फिलिपिन्समा सार्वजनिक कोषको दुरुपयोगविरुद्ध यतिधेरै संख्यामा नागरिक सडकमा उत्रनु जनआक्रोशको गहिराइ मात्र होइन, शासन प्रणालीप्रति पुनः विश्वास कायम गर्ने संघर्षको संकेत पनि हो।