जापानको सत्तारूढ लिबरल डेमोक्रेटिक पार्टी (एलडिपी)ले निवर्तमान प्रधानमन्त्री सिगेरु इसिबाको उत्तराधिकारी छान्न सोमबारदेखि औपचारिक अभियान सुरु गरेको छ। अक्टोबर ४ मा हुने मतदानमा करिब १० लाख भुक्तानी सदस्य र दुई सय ९५ सांसद सहभागी हुनेछन्। सर्वसाधारण मतदाताका लागि प्रक्रिया खुला छैन। पहिलो चरणमा कसैले स्पष्ट बहुमत नपाएमा शीर्ष दुई उम्मेदवारबीच रनअफ हुनेछ।

पार्टीले ‘परिवर्तन, एलडिपी’ भन्ने नारासहित सुरु गरेको यो नेतृत्व प्रतिस्पर्धालाई राजनीतिक स्थिरता कायम गर्ने र बढ्दो महँगीबीच पुनः जनसमर्थन जुटाउने प्रयासका रूपमा हेरिएको छ। गत वर्ष एलडिपी र गठबन्धन साझेदार कोमेइटोले ठूलो घाटा बेहोरेपछि नयाँ नेतृत्वमाथि जनताको विश्वास फिर्ता ल्याउने चुनौती रहेको छ।

पाँच उम्मेदवारमध्ये कृषिमन्त्री शिन्जिरो कोइजुमी र पूर्व आर्थिक सुरक्षामन्त्री साना ताकाइचीलाई प्रमुख दावेदार मानिएको छ। ४४ वर्षीय कोइजुमी लोकप्रिय पूर्वप्रधानमन्त्री जुनिचिरो कोइजुमीका छोरा हुन्। उहाँले चामल भण्डार जारी गरेर मूल्य नियन्त्रणको पहल गरेका थिए। पुनः प्रतिस्पर्धामा उत्रिएका कोइजुमी विजयी भए १८८५ पछि जापानका सबैभन्दा कान्छा प्रधानमन्त्री बन्नेछन्।

६४ वर्षीया ताकाइची पूर्वप्रधानमन्त्री शिन्जो आबेकी नजिककी सहयोगी हुन्। उनले बलियो सेना, सार्वजनिक लगानी र परम्परागत मूल्यलाई प्राथमिकतामा राखेकी छिन्। विवाहित दम्पतीलाई अलग थर राख्न दिने कानुनी संशोधनको समर्थन गर्ने ताकाइची विजयी भए जापानकी पहिलो महिला प्रधानमन्त्री बन्नेछिन्। तर युद्धकालीन इतिहासप्रति उनको दृष्टिकोणले चीन र दक्षिण कोरियासँग सम्बन्ध जटिल बनाउन सक्ने विश्लेषकहरूको चेतावनी छ।

अन्य प्रतिस्पर्धीमा इसिबा सरकारका मुख्य क्याबिनेट मन्त्री योशिमासा हयासी, पूर्व विदेश तथा व्यापार मन्त्री तोशिमित्सु मोतेगी र पूर्व आर्थिक सुरक्षामन्त्री ताकायुकी कोबायाशी छन्। हयासीले स्थिर ज्याला र रक्षा सुदृढीकरणको वाचा गरेका छन् भने मोतेगी अमेरिकासँगको गठबन्धनलाई अझ गहिरो बनाउन पक्षधर छन्। कोबायाशीले विदेशी कामदारमा कडा प्रतिबन्ध र रक्षा खर्च दुई प्रतिशतभन्दा कम नहुने घोषणा गरेका छन्।

विश्लेषकहरूले नयाँ प्रधानमन्त्रीले विपक्षी दलसँग सहकार्य नगरे अविश्वास प्रस्ताव र छोटो अवधिको सरकार बन्ने जोखिम रहेको चेतावनी दिएका छन्। जापान इनोभेसन पार्टी (इशिन) र डेमोक्रेटिक पार्टी फर द पिपुलसँग सम्भावित सहकार्यका संकेत उम्मेदवारहरूले दिइरहेका छन्। यस्तो अवस्थामा नेतृत्व परिवर्तन केवल पार्टीको भविष्य नभई जापानी राजनीति र विदेश नीति दुवैको दिशानिर्देशन तय गर्ने निर्णायक मोड बन्ने देखिन्छ।