नवजोत कौरको क्यान्सरसँगको महायुद्ध: आधुनिक चिकित्सा र आयुर्वेदको सम्मिश्रणले कसरी रच्यो चमत्कार?
क्यान्सरलाई प्रायः एउटा युद्धको रूपमा व्याख्या गरिन्छ, र क्रिकेटरबाट राजनीतिज्ञ बनेका नवजोत सिंह सिद्धुकी पत्नी नवजोत कौर सिद्धुका लागि यो युद्ध शारीरिक, भावनात्मक, र आध्यात्मिक रूपमा लडियो। २०२३ को सुरुमा चौथो चरणको मेटास्टेटिक स्तन क्यान्सरको निदान भएपछि, उनको कथा दृढता, नवीनता, र आधुनिक चिकित्सा तथा प्राचीन परम्पराको सम्मिश्रणको अद्वितीय यात्रा बन्यो।
निदान: कठोर सत्यको सामना
जनवरी २०२३ मा, ६० वर्षीया डाक्टर र पूर्व विधायक नवजोत कौर सिद्धुलाई चौथो चरणको क्यान्सर भएको थाहा भयो। चौथो चरणको क्यान्सर, जसले शरीरका अन्य भागमा तीव्र रूपमा फैलावट गर्छ, सामान्यतया असाध्य मानिन्छ। यो खबरले नवजोत र उनको परिवारका लागि जीवनलाई परिवर्तन गरिदियो। क्यान्सर मेटास्टेसाइज (फैलिएको) भएको पत्ता लागेपछि तुरुन्तै र गहन चिकित्सा हस्तक्षेप आवश्यक भयो।
उनको यात्रा अनकोलोजिस्टहरूसँगका परामर्शहरू, पीईटी स्क्यानहरू, र बायोप्सीहरूबाट सुरु भयो जसले रोगको अवस्थाको म्याप तयार गर्यो। नवजोत कौरले आक्रामक उपचार योजना अपनाइन्, जसमा शल्यक्रिया, किमोथेरापी, र लक्षित थेरापी समावेश थियो। यी उपचारहरूले शरीरमा गम्भीर असर पुर्याए, र उनी थकान, वाकवाकी, र कपाल झर्ने जस्ता साधारण तर कठिन दुष्प्रभावहरूको सामना गरिरहिन्। तर, उनले यो चुनौतीलाई अडिग दृढताका साथ सामना गर्न जारी राखिन्।
आयुर्वेदतर्फको यात्रा: समग्र उपचारको दृष्टिकोण
एलोप्याथिक उपचार चलिरहेकै बेला, नवजोत कौरले वैकल्पिक उपचारहरूको खोजी गर्न थालिन्। उनको ध्यान भारतको प्राचीन चिकित्सा प्रणाली आयुर्वेदतर्फ आकर्षित भयो। साथै, नोबेल पुरस्कार विजेता डा. योशिनोरी ओह्सुमीको अटोफ्याजीबारेको अनुसन्धानले उनको चासो झनै बढायो। अटोफ्याजी भनेको शरीरले आफैंले क्षतिग्रस्त कोषहरू सफा गर्ने प्रक्रिया हो, जसले परम्परागत उपचारबाहिरको आशा प्रदान गर्यो।
नवजोत सिंह सिद्धु र उनकी पत्नीले डाइटिसियन, अनकोलोजिस्ट र आयुर्वेद विशेषज्ञहरूसँग सहकार्य गर्दै, उनको उपचारलाई सहयोग पुर्याउने र समग्र स्वास्थ्यलाई प्रवर्द्धन गर्ने आहार र जीवनशैली योजना विकास गरे। यो योजनाले शरीरको प्राकृतिक उपचार क्षमतालाई बढाउने, सुजन कम गर्ने, र रोग प्रतिरोध क्षमता बलियो पार्न केन्द्रित थियो।
परिवार र सकारात्मकताको महत्त्व
यो कठिन यात्रामा, परिवारको समर्थन नवजोत कौरको सुधारको प्रमुख आधार बन्यो। नवजोत सिंह सिद्धुले उनको हेरचाहमा सक्रिय भूमिका निर्वाह गरे, उनको आहार अनुसरण गर्न सहयोग गर्दै र उपचारका लागि साथ दिए। साथी र परिवारले भावनात्मक सहयोग प्रदान गरे, जसले उनको संघर्ष गर्ने इच्छालाई अझ बलियो बनायो।
नवजोत कौर आफैं सकारात्मकताको प्रतीक बनिन्। उनले योग र ध्यानलाई अँगालेर आफ्नो मानसिक स्वास्थ्य कायम राखिन् र आध्यात्मिक अभ्यासहरूबाट शान्ति प्राप्त गरिन्। "निको हुने कुरा मात्र शारीरिक उपचारको विषय होइन, यो मन र आत्मालाई पनि पोषण दिने कुरा हो," उनले बारम्बार भनिन्।
सुधारको कोसेढुङ्गा
२०२४ को मध्यतिर, उनको दृढताले सकारात्मक परिणाम दिन सुरु गर्यो। नियमित पीईटी स्क्यानहरूले क्यान्सरग्रस्त कोषहरूमा उल्लेखनीय कमी देखाए। २०२४ को अन्त्यसम्ममा, उनका चिकित्सकहरूले उनलाई क्यान्सर-मुक्त घोषित गरे। यो सुधार चमत्कारी मानियो—आधुनिक चिकित्सा र परम्परागत ज्ञानको सम्मिश्रणले सम्भव भएको एक उत्कृष्ट उदाहरण।
नवजोत सिंह सिद्धुको दृष्टिकोण
नवजोत सिंह सिद्धुले उनकी श्रीमतीको यात्राबारे खुला रूपमा बोलेका छन्, यस्ता चुनौतीहरूसँग लडिरहेका अरूलाई प्रेरित गर्न उनको कथा साझा गर्दै। "क्यान्सर एक शक्तिशाली शत्रु हो, तर विश्वास, दृढता, र सही मार्गदर्शनको साथ यसलाई परास्त गर्न सकिन्छ," उनले भने। उनले समयमै जाँच, नियमित स्क्रिनिङ, र स्वास्थ्यप्रति सक्रिय दृष्टिकोणको महत्त्वमा जोड दिए।
आहार र जीवनशैलीमा सुधार:
-
पिउने पानीको pH स्तर ७ (क्षारीय पानी) हुनुपर्छ जसले स्वस्थ रहन मद्दत गर्छ।
-
चिया वा कफीको सट्टा सुकमेल, तुलसी, पुदिना, अदुवा र दालचिनी मिसिएको जडीबुटीको मिश्रण पिउनुहोस्।
-
इन्टरमिटेन्ट फास्टिङको पालन गर्नुहोस्: बेलुका सूर्यास्त अघि खाना खाएर बिहानको नास्ताबीच १२ देखि १७ घण्टाको अन्तर राख्नुहोस्। बिहानको पहिलो भोजन १०:०० बजे गर्नुपर्छ (भारतको प्राचीन परम्परा अनुसार)।
-
बिहान तातो पानीमा कागतीको रस र एउटा चम्चा एप्पल साइडर भिनेगर मिसाई, एक दिन छोडेर २ टुक्रा काँचो लसुन खानुहोस्। त्यसपछि एक इन्च टुक्रा काँचो बेसार/बेसार पाउडर र ९-१० वटा निमका पात चपाउनुहोस् (वा यसको मिश्रण तयार गरी पिउनुहोस्)।
-
ब्लुबेरी, ब्ल्याकबेरी, स्ट्रबेरी वा अनारजस्ता फलहरू सँगै गाजर, चुकन्दर र आँपलाको जुस पिउनुहोस्। यसमा एउटा चम्चा मिस्रित बिउहरू (कुम्भी बिउ, सेतो तिल, सुर्यमुखी बिउ, फ्ल्याक्स बिउ वा चिया बिउ) थप्नुहोस्।
-
खाजामा ३ वटा अखरोट, २ वटा ब्राजिल नट्स वा बादाम (सबै रातभर भिजाइएका) खानुहोस्। मखानामा गुलाबी नुन छर्केर वा नरिवलको मलाई वा एभोकाडोलाई स्वस्थ बोसोजस्तो प्रयोग गर्नुहोस्।
-
दिउँसो वा भोक लागेको बेला सेतो पेठा, सुन्तला, बेसार र अदुवा, काक्रो, आँप, अदुवा मिसिएको जुस पिउनुहोस्। वा लौकीको जुस प्रयोग गर्नुहोस्।
-
दिनमा एकपटक सौरसप पात (हनुमान फल) वा हरसिंगारको पातको काढा पिउनुहोस्।
-
आफ्नो तौलको १% बराबरको सलाद खानुहोस् (जस्तै, ७० किलो तौल भएको व्यक्ति ७०० ग्राम सलाद)। सलादमा टमाटर, पालुङ्गो, च्याउ, गाजर, प्याज, मुला, चुकन्दर, काक्रो, गुलियो आलु, एभोकाडो, ब्रोकोली, हरियो बिन्स, रातो/हरियो/पहेंलो खुर्सानी समावेश गर्न सकिन्छ। चुकन्दर वा गुलियो आलु पकाउनुहोस्।
थप दिशानिर्देशहरू:
-
पकाएको खानेकुराको सिमित मात्रा: २ प्रकारका पकाएको तरकारी वा १ प्रकारको पकाएको तरकारीसँग दाल, चना वा राजमाको १ सानो कचौराभन्दा बढी नखानुहोस्। सबै चीज पकाउनु अघि रातभर भिजाउनुपर्छ।
-
दिनमा जुनसुकै समयमा २ चम्चा इसबगोल (Psyllium Husk) मनतातो पानीमा मिलाएर खानुहोस्, अन्तिम भोजनपछि लिनु उत्तम।
-
क्यान्सरलाई समर्थन गर्ने खाद्य पदार्थहरू जस्तै परिष्कृत कार्बोहाइड्रेट, चिनी, परिष्कृत तेल, दूधजन्य उत्पादनहरू, वा प्रिजर्भेटिभ भएका प्याक गरिएका खानेकुराबाट पूर्ण रूपमा टाढा रहनुहोस्।
-
केवल चिसो-प्रेस गरिएको तेल प्रयोग गर्नुहोस्: नरिवल तेल, काँचो तोरी तेल (कचि घानी), वा अलिभ तेल। परिष्कृत तेल प्रयोग नगर्नुहोस्।
-
रोटीका लागि क्विनोआ पिठो, बदाम पिठो, वा सिंघाडाको पिठो प्रयोग गर्नुहोस्। क्विनोआ पकाएर चामलको विकल्प बनाउन सकिन्छ किनभने यो एन्टि-क्यान्सर र एन्टि-इन्फ्लेमेटरी हुन्छ।
-
दूधजन्य उत्पादनको सट्टा घरमै बनाएको बदाम दूध, नरिवल दूध, वा नरिवलको दही प्रयोग गर्नुहोस्।
-
कहिलेकाहीँ तीतो करेला र सुन्तला वा चकोत्राको जुस पिउनुहोस्।
-
पालुङ्गो, निम, करी पात, लेटस, धनियाँ, पुदिना पात, मुला पात, चुकन्दर पात वा कुनै पनि हरियो सलादको पात ५०-७० ग्राम नियमित रूपमा सेवन गर्नुहोस्।
-
कार्बोनेटेड पेय पदार्थ नपिउनुहोस्। सेतो नुनको सट्टा गुलाबी नुन प्रयोग गर्नुहोस्।
-
नियमित रूपमा शारीरिक व्यायाम गर्नुहोस्, जस्तै हिँडाइ वा योग, जसले उपचारात्मक इन्जाइमहरू निकाल्न र शरीरलाई स्फूर्त राख्न सहयोग गर्छ।
-
परिवार र साथीहरूको साथ र प्रेरणाद्वारा सकारात्मक सोच राख्नुहोस्, जसले अदम्य आत्मबललाई प्रोत्साहन गर्दछ।
-
फलफूल र तरकारीलाई बेकिङ सोडा र नुन मिसिएको पानीले धोएर प्रयोग गर्नुहोस्, जसले विषाक्त पदार्थ हटाउन सहयोग गर्छ।
-
यदि मिठाई मन लाग्छ भने, चिनीले कोटिङ नगरिएका खजुर कहिलेकाहीँ सेवन गर्न सकिन्छ किनभने यसको ग्लाइसेमिक इन्डेक्स कम हुन्छ।
यात्राबाट सिकाइ
नवजोत कौर सिद्धूको कथा मानवीय आत्माले प्रतिकूलतामाथि विजय प्राप्त गर्न सक्ने सामर्थ्यको शक्तिशाली सम्झना हो। यो कथाले स्वास्थ्यका लागि चिकित्सा विज्ञानलाई समग्र दृष्टिकोणहरूसँग एकीकृत गर्नुपर्ने महत्त्वलाई उजागर गर्छ। उनका अनुभवहरूले जीवनका कठिनतम चुनौतीहरू पार गर्न परिवारको समर्थन, सकारात्मकता, र अनुशासित जीवनशैलीको मूल्यलाई पनि प्रकाश पार्छ।
क्यान्सरसँग संघर्ष गरिरहेका व्यक्तिहरूका लागि नवजोत कौरको अनुभव आशा र निको हुनको लागि एउटा खाका प्रस्तुत गर्छ। उनको सफलता व्यक्तिगत विजय मात्र होइन, यस्तै चुनौतीहरूको सामना गरिरहेका अनगिन्ती मानिसहरूको लागि प्रेरणाको स्रोत हो।
