गणतन्त्र दिवस २०२५: भारतको ऐतिहासिक यात्रा, नेपालको योगदान र मोदीको राष्ट्रियतावादी दृष्टि
भारतले हरेक वर्ष जनवरी २६ मा गणतन्त्र दिवस मनाउँछ। यो दिन भारतको संविधान १९५० मा लागू भएको सम्झनामा मनाइन्छ। आगामी जनवरी २६, २०२५ मा भारतले आफ्नो ७६औं गणतन्त्र दिवस मनाउँदैछ। यस ऐतिहासिक अवसरमा भारतको गणतन्त्र बन्ने यात्रा, नेपालको योगदान, र भारतले प्रविधि, शिक्षा, र संस्कृति क्षेत्रमा हासिल गरेको प्रगतिबारे चर्चा गर्न उपयुक्त समय हो। साथै, प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको भूमिकाबारे चर्चा गर्नु, जसले गणतन्त्र भारतलाई स्थिर र महत्वपूर्ण बनाएको छ, आजको परिप्रेक्ष्यमा निकै अर्थपूर्ण छ।
गणतन्त्र दिवसको उत्पत्ति
भारतले १५ अगस्ट १९४७ मा ब्रिटिश शासनबाट स्वतन्त्रता प्राप्त गर्यो। तर, स्वतन्त्र भारतलाई शुरूमा औपनिवेशिक १९३५ को भारत सरकार ऐनद्वारा शासित गरिन्थ्यो। भारतलाई नयाँ संविधान आवश्यक थियो, जसले स्वतन्त्रताको भावना झल्काओस्। यसका लागि संविधान सभा गठन गरियो र लामो छलफलपश्चात् नोभेम्बर २६, १९४९ मा संविधान अंगीकृत गरियो। यसलाई जनवरी २६, १९५० मा लागू गरियो।
जनवरी २६ को दिन भारतले १९३० मा पूर्ण स्वराज (पूर्ण स्वतन्त्रता) को घोषणा गरेको दिन पनि हो। यसरी यो दिन भारतको पूर्ण सार्वभौमिकताको प्रतीक बन्न पुग्यो, र गणतन्त्र दिवसका रूपमा मनाउन थालियो।
नेपालको योगदान भारतको गणतन्त्र निर्माणमा
भारत र नेपालको सम्बन्ध साझा इतिहास, संस्कृति, र परस्पर सहयोगमा आधारित छ। भारतको स्वतन्त्रता संग्रामका बेला नेपाली नागरिकले महत्वपूर्ण योगदान दिएका थिए।
गोर्खा सैनिकहरू, आफ्नो वीरताका लागि प्रसिद्ध, ब्रिटिश भारतीय सेनामा र पछि भारतीय सेनामा समेत सामेल थिए। यिनीहरूको योगदानले उपमहाद्वीपको भविष्य निर्माणमा सहयोग पुर्यायो।
त्यस्तै, नेपालले भारतीय स्वतन्त्रता सेनानीहरूलाई शरण दिएर उनीहरूलाई समूह बनाउन र रणनीति बनाउन सहयोग पुर्यायो। दुई देशबीचको सांस्कृतिक र बौद्धिक आदानप्रदानले एकताको भावना जगायो। नेपाली नेताहरूले भारतको स्वशासनको यात्रामा समर्थन जनाएर लोकतान्त्रिक आदर्शप्रति प्रतिबद्धता देखाएका थिए।
प्रविधि, शिक्षा र संस्कृतिमा भारतको प्रगति
प्रविधिमा प्रगति
भारतले प्रविधिको क्षेत्रमा अद्वितीय प्रगति गरेको छ। विशेषगरी सूचना प्रविधि (IT) मा भारतले विश्वव्यापी नेतृत्व लिएको छ।
- बैंग्लोर र हैदराबाद जस्ता शहरहरू प्रविधि नवप्रवर्तनको केन्द्र बनेका छन्।
- डिजिटल भारत जस्ता पहलले डिजिटल पूर्वाधार र साक्षरतामा सुधार ल्याएको छ।
- भारतको अन्तरिक्ष एजेन्सी, इसरो,ले मंगल अभियान र चन्द्रयान जस्ता ऐतिहासिक उपलब्धिहरू हासिल गरेर विश्वको ध्यान आकर्षित गरेको छ।
शिक्षा क्षेत्रको विकास
- भारतीय प्राविधिक संस्थान (IITs) र भारतीय व्यवस्थापन संस्थान (IIMs) जस्ता संस्थाहरूले उत्कृष्टता हासिल गरेका छन्।
- नयाँ सुधारहरूले पाठ्यक्रमलाई आधुनिक बनाउँदै अनुसन्धान र नवप्रवर्तनलाई प्रोत्साहन दिएका छन्।
- शैक्षिक प्रविधि (EdTech) का प्लेटफर्महरूले गुणस्तरीय शिक्षा सबैलाई पहुँचयोग्य बनाएका छन्।
संस्कृति
भारतको धनी सांस्कृतिक सम्पदा जीवित छ। परम्परागत कला, संगीत, नृत्य, र साहित्य जोगाउन विशेष प्रयास गरिएको छ।
- बलिउड फिल्म उद्योगले विश्वभर प्रभाव जमाएको छ।
- दिवाली, होली, र कुम्भ मेला जस्ता पर्वहरूले भारतका जीवंत परम्पराहरू प्रदर्शन गर्छन्।
महाकुम्भ २०२५ मा प्रविधिको प्रयोग
महाकुम्भ मेला विश्वकै सबैभन्दा ठूलो धार्मिक भेलाहरूमा पर्छ। सन् २०२५ मा यसलाई डिजिटल महाकुम्भ का रूपमा परिणत गरिएको छ।
- भीड व्यवस्थापन र सुरक्षा सुनिश्चित गर्न कृत्रिम बौद्धिकता (AI) र चेहरा पहिचान प्रणाली प्रयोग गरिएको छ।
- २,७६० भन्दा बढी सीसीटीभी क्यामेरा र पानीमुनिको निगरानी गर्न ड्रोनहरू तैनाथ गरिएका छन्।
- बहुभाषिक च्याटबटहरूले तीर्थयात्रीलाई जानकारी दिन सहयोग पुर्याउँछन्।
यसले परम्परा र आधुनिकताबीचको सन्तुलनलाई सुदृढ गर्दै लाखौं आगन्तुकको अनुभव सुधार्नेछ।
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको भूमिका
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले भारतको आर्थिक वृद्धि, राष्ट्रिय सुरक्षा, र विश्वव्यापी स्थानलाई बलियो बनाउन महत्वपूर्ण योगदान दिएका छन्।
- मेक इन इन्डिया, डिजिटल भारत, र आधारभूत संरचना विकास जस्ता योजनाहरूले भारतलाई आत्मनिर्भर बनाएको छ।
- मोदीले राष्ट्रियवादलाई बलियो बनाएर भारतको सांस्कृतिक सम्पदालाई अगाडि ल्याउन मद्दत गरेका छन्।
तर, उनीप्रति आलोचना पनि छ। धर्मनिरपेक्षता र अल्पसंख्यक अधिकार जस्ता मुद्दाहरूमा बहस भइरहेको छ।
निष्कर्ष
भारतले आफ्नो ७६औं गणतन्त्र दिवस मनाउँदा उपनिवेशबाट गणतन्त्रसम्मको यात्रालाई स्मरण गर्न जरुरी छ। भारत र नेपालको ऐतिहासिक सम्बन्ध, प्रविधि र संस्कृतिमा भएको प्रगति, र नेतृत्वको भूमिकाले भारतलाई आजको स्थानमा पुर्याएको छ। यो स्मरण इतिहासका चुनौतीहरू र सफलताहरूको कदर गर्ने अवसर हो।
