काठमाडौँको राजनीतिक नक्सा बालेन शाहको तीव्र उदयसँगै पुनर्लेखित हुँदै गयो, र युवा तथा खेलकुद मन्त्री बब्लु गुप्ताको देशव्यापी प्रभाव निरन्तर विस्तार भइरह्यो। तर यी राजनीतिक हलचलहरूको जरा २०१२ मा निजी कलेजका केही विद्यार्थीहरूले बनाएको एउटा सानो, कमचर्चित अनलाइन घेरामा रहेको थियो भन्ने कुरा धेरैलाई थाहा थिएन। त्रिनिटी, ह्वाइट हाउस, गोल्डेनगेटलगायत कलेजका विद्यार्थीहरूबीच सुरु भएको त्यो आत्मस्फूर्त, अनौपचारिक समूह नै विस्तारै विकसित हुँदै आजको Men’s Room Reloaded (MRR) मा रूपान्तरित भयो—नेपालका सबैभन्दा जीवन्त, अनुशासित र प्रभावशाली डिजिटल युवा–सञ्जालहरूमध्ये एक। सुरुमा सामान्य गफ–गफ र हाँस्य–व्यङ्ग्यमा सीमित यो समूह समयसँगै नागरिक चेतना जगाउने, आन्दोलनहरू समन्वय गर्ने, र नयाँ पुस्तालाई सार्वजनिक जीवनतर्फ प्रेरित गर्ने शक्ति केन्द्रमा बदलियो।

यस नेटवर्कको केन्द्रमा रहेको छ—केवल पुरुषका लागि निर्माण गरिएको, छनोट–आधारित एक ‘क्लोज्ड’ फेसबुक समूह, जसमा ५३ हजारभन्दा बढी अत्यन्त सक्रिय सदस्य छन्। यहाँ सहकार्य, सल्लाह, हास्य, वाद–विवाद र सामुदायिक संवाद निरन्तर चल्छ। सतहमा अव्यवस्थित देखिए पनि समूह कडाइका साथ नियमन हुन्छ—प्रवेश केवल विश्वसनीय वा सिफारिसप्राप्त सदस्यहरूलाई मात्र, र छलफल सुव्यवस्थित प्रशासनिक निर्देशनअनुसार अघि बढाइन्छ। यही संरचनाले युवाहरूलाई प्रश्न गर्न, बहस गर्न, व्यङ्ग्य गर्न र अन्ततः नागरिक मुद्दामा संगठित हुन सुरक्षित डिजिटल ‘भाइचारा’ प्रदान गर्‍यो। सदस्यहरू यसलाई आफ्नो “brotherhood” भन्छन्—जहाँ शासनप्रतिको असन्तुष्टि साझा उद्देश्यमा रूपान्तरित हुन्छ।

यिनै विशेषताहरूले MRR लाई डिजिटल कार्यकर्तृत्वको शक्तिशाली नर्सरी बनायो। Enough Is Enough आन्दोलनताका सार्वजनिक स्वास्थ्यप्रतिको आक्रोशलाई शान्त र व्यवस्थित जनदबाबमा परिणत गर्न समूह निर्णायक साबित भयो। Gen-Z आन्दोलन सुरु हुँदा पनि MRR को डिजिटल संयत्रले छरिएका असन्तुष्टिलाई अनुशासित, युवानिर्देशित सडक आन्दोलनमा रूपान्तरण गरायो। ‘ह्यासट्याग’ बाट सुरु भएको आवाज वास्तविक प्रदर्शन र नीतिगत दबाबमा उत्रियो—र धेरै युवाहरूले खुलेर स्वीकारे, “MRR जस्ता डिजिटल समुदाय नभएको भए हाम्रो आवाज कहिल्यै संगठित रूपमा उठ्न सक्थेन।”

MRR को मूल शक्ति यसको प्रबन्धकीय संरचनामा निहित छ। यसका प्रशासक तथा सम्वद्ध पृष्ठ–व्यवस्थापकहरू—इञ्जिनियर इस्माम अन्सारी र किशोर सुवेदी, डिजाइनर सुजन श्रेष्ठ, उद्यमी सन्तोषकुमार थापा, विमान प्राविधिक आशिर्बाद अधिकारी, साथै डिजिटल क्रिएटरहरू विक्टर पौडेल, शर्मा जी, यज्ञ धकाल, सुवाष शर्मा र ज्ञान मल्ल ठकुरी—सबैका पृष्ठभूमि अत्यन्त विविध छन्। इञ्जिनियरिङ्, विमानन, नागरिक समाज, रचनात्मक डिजाइन, सामग्री निर्माण र स्थानीय संगठन–निर्माणसम्म फैलिएको यस बहुआयामिक कौशलले MRR लाई एक अनुशासित, चुस्त र अत्यन्त प्रभावकारी डिजिटल पारिस्थितिकी तन्त्रमा रूपान्तरण गरेको छ। यही कारण, समूहले अल्प समयमा नै कथन, प्रतिक्रिया र अभियानलाई विशाल डिजिटल क्षेत्रमा प्रवाह गर्ने क्षमता बनायो।

यस प्रभावले समयसँगै चुनावी राजनीतिमासमेत गहिरो उपस्थिति स्थापित गर्‍यो। बालेन शाहको उम्मेदवारीका प्रारम्भिक चरणमै MRR का युवाहरूले उनको अभियानलाई डिजिटल जगतमा सशक्त रूपमा उठाए—उनीलाई निराश मिलेनियल पुस्ताबीच ‘विश्वसनीय बाहिरी विकल्प’ को रूपमा स्थापित गरिदिए। शाहको विजय धेरैका लागि राजनीतिक आश्चर्य थियो, तर MRR भित्र यसलाई ‘संगठित डिजिटल पुस्ताको सम्भावना’ को प्रमाणका रूपमा हेरिन्छ। बब्लु गुप्ता पनि यिनै युवाको डिजिटल उर्जामा जोडिँदै आधुनिक, प्रभावशाली युवानेता–प्रतिमूर्तिका रूपमा उदाए।

तर यात्राका सबै पृष्ठ सहज थिएनन्। २०२१ मा १ लाखभन्दा बढी सदस्य भएको मूल MRR समूह फेसबुकले नीति उल्लङ्घनको आधारमा हटायो। आलोचकहरूले समूहको निर्भीक शैली कहिलेकाहीँ सीमा नाघेको आरोप लगाए, तर प्रशासकहरूले सो घटनाले आन्तरिक सुधार र थप कडाइले संयमन गर्न प्रेरित गरेको दाबी गर्छन्। “हाम्रो प्राथमिकता अब सकारात्मक सहभागिता र डिजिटल नागरिक शिक्षा हो,” एक प्रशासकले सार्वजनिक रूपमा लेखे। यी परिवर्तनहरू समूहको विकसित हुँदै गएको परिपक्वता र प्रभावसँगै आउने जिम्मेवारीका संकेत हुन्।

विवादका बाबजुद MRR को समग्र कहानी भने डिजिटल जागरणको कथा हो। एक पुस्ताले आफूहरू राजनीतिक रूपमा अदृश्य ठान्थे; यही समूहले पहिलोपटक उनीहरूलाई अभिव्यक्ति, बहस र डिजिटल अधिकार–प्रयोगको व्यावहारिक अभ्यास गरायो। विभिन्न पेशागत पृष्ठभूमिका युवाहरूलाई एउटै सञ्जालमा जोडेर, सन्देशलाई निरन्तर प्रवाहित गराएर, र सयौँ सम्वद्ध पृष्ठ–नेटवर्कमार्फत् प्रतिध्वनित गराएर MRR नेपालमा सबैभन्दा प्रारम्भिक र प्रभावकारी डिजिटल नागरिक–मञ्चहरूमध्ये एक बन्यो।

आज, जब नेपालमा डिजिटल सार्वजनिक क्षेत्र तीव्र गतिमा विस्तार भइरहेछ र राजनीतिक पुनर्संरचना जारी छ, MRR एउटा महत्त्वपूर्ण उदाहरणको रूपमा उभिएको छ—कसरी ‘गोप्य’ विद्यार्थी समूह देशव्यापी युवाआन्दोलनमा रूपान्तरण हुन सक्छ भन्ने स्पष्ट प्रमाण। भाइचारा, डिजिटल साक्षरता र सामूहिक उद्देश्यले कसरी आन्दोलन, चुनाव र सार्वजनिक बहसलाई रूपान्तरण गर्न सक्छ भन्ने यसको यात्रा आफैँमा एक शक्तिशाली पाठ हो—एक पोस्ट, एक प्रदर्शन, र एक युवाको सक्रियताद्वारा पनि देशको भविष्य बदलिन सक्छ।

---

प्रमुख एडमिन तथा पेज–व्यवस्थापकहरूको प्रोफाइल

१. इस्माम अन्सारी

काठमाडौँमा आधारित एक टेक–व्यावसायिक, इलेक्ट्रिकल इन्जिनियरिङ् पृष्ठभूमिसहित। भेक्टर ग्रुप अफ कम्पनीजका सिनियर प्रोजेक्ट म्यानेजर तथा पूर्व क्षेत्रीय प्रमुख (MWDR)। जनकपुरका मूल निवासी, नेपालका ६५ भन्दा बढी जिल्लामा भ्रमण।

२. शर्मा जी

प्यूठान मूलका काठमाडौँ–आधारित डिजिटल क्रिएटर। शंकरदेव क्याम्पसबाट व्यवस्थापन (MBS) र काठमाडौँ मोडल कलेजबाट विज्ञान अध्ययन। २०१० देखि सामाजिक सञ्जालमा सक्रिय, युवामुखी सिर्जनात्मक सामग्रीका लागि परिचित।

३. आशिर्बाद अधिकारी

यती एयरलाइन्सका एयरक्राफ्ट मेन्टेनेन्स टेक्निसियन। IOE थापाथली क्याम्पसमा अध्ययन। भरतपुर मूलका, हाल MRR का स्वयंसेवा–आधारित गतिविधिमा सक्रिय।

४. मदन आचार्य

MRR–सम्बद्ध एडमिन/पेज–ह्यान्डलरका रूपमा सार्वजनिक रूपमा परिचित; प्राप्त सामग्रीमा थप विवरण उपलब्ध छैन।

५. किशोर सुवेदी

पोखरामा आधारित सिभिल इन्जिनियर। TecArch तथा My Old House – पुरानो घर पुनर्निर्माण परियोजनाका नेतृत्वकर्ता। पोखरा इन्जिनियरिङ् कलेजका पूर्व विद्यार्थी नेता, स्थानीय पेशागत संलग्नतामा सक्रिय।

६. विक्टर पौडेल

Routine of Nepal Banda (RONB) का संस्थापक र सञ्चालक—नेपालका सबैभन्दा प्रभावशाली डिजिटल समाचार तथा अपडेट प्लेटफर्ममध्ये एकका प्रमुख।

७. सुवाष शर्मा (Subas Sharma)

पोखरा–आधारित डिजिटल क्रिएटर तथा पोखरा मल्टिपल क्याम्पसका विद्यार्थी कल्याण संघका पूर्व अध्यक्ष। व्यवसाय अध्ययन पृष्ठभूमि, स्थानीय युवा तथा विद्यार्थी समुदायमा सक्रिय।

८. विनोद रिमाल

निजी प्रोफाइल प्रयोगकर्ता, सार्वजनिक रूपमा विवाह–स्थिति मात्र उल्लेख; पेशागत वा शैक्षिक विवरण उपलब्ध छैन।

९. यज्ञ धकाल

भौतिकशास्त्र, गणित र इलेक्ट्रोनिक्समा रुचि राख्ने डिजिटल क्रिएटर। भेक्टर ग्रुपका प्रोजेक्ट म्यानेजर, सुर्खेत G.V.S–मा ICT, तथा वर्ल्ड डिस्ट्रीब्युशन नेपालमा इन्जिनियरका रूपमा कार्य अनुभव। तुल्सीपुर मूलका।

१०. सुजन श्रेष्ठ

काठमाडौँ–आधारित डिजिटल क्रिएटर तथा डिजाइनर। Yaha Paaucha का CEO, Ellex Design का संस्थापक, र MRR का एडमिन। Spark Tech का सिनियर ग्राफिक डिजाइनर, अनलाइन क्रिएटिभ पोर्टफोलियोमा सक्रिय।

११. सन्तोष कुमार थापा

उद्यमी तथा राष्ट्रिय स्तरका नेपाल स्काउट्स प्रशिक्षक। Koribati का CEO/Founder, Tridevi Thakali & Restaurant का मालिक, र Phulbari Multi Business का संस्थापक। मिडिया तथा स्वयंसेवी क्षेत्रमा समान रूपमा सक्रिय।

१२. कुमार विनोद पौडेल

F&B क्षेत्रका डिजिटल क्रिएटर, कुवेत, हेलेसिंकी, कोलकाता तथा काठमाडौँका प्रतिष्ठानमा कार्यानुभव। RR क्याम्पस तथा त्रिभुवन विश्वविद्यालयका स्नातक, मूलत: विराटनगरका।

१३. ज्ञान मल्ल ठकुरी

धनगढीका डिजिटल क्रिएटर, २००८ देखि अनलाइन समुदायहरूमा दीर्घ सम्पर्क। निरन्तर सामग्री निर्माण र Instagram सहित विभिन्न प्लेटफर्ममा सक्रिय उपस्थिति।

बब्लु गुप्ता बालेन्द्र शाह MRR