आज १५ जेठ, गणतन्त्र दिवसको अवसरमा काठमाण्डौको सडकहरू दुई फरक राजनीतिक धारका प्रदर्शनले भरिएका छन्। एकातिर सत्तारूढ नेकपा (एमाले) ले भृकुटीमण्डपदेखि रत्नपार्कसम्म सांस्कृतिक ¥याली आयोजना गर्दै गणतन्त्रको उत्सव मनाइरहेको छ, भने अर्कातिर राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) लगायतका राजावादी समूहहरूले बाल्खुमा राजतन्त्र पुनःस्थापनाको माग गर्दै प्रदर्शन गरिरहेका छन्।

एमालेको ¥यालीमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको निर्देशन अनुसार पार्टी कार्यकर्ताहरूले राजधानीको नियन्त्रणमा लिन आह्वान गरिएको छ। ओलीले १५ जेठमा बिहान ११ बजेदेखि दिउँसो २ बजेसम्म काठमाण्डौ एमालेको नियन्त्रणमा हुनुपर्ने बताएका थिए। यसले लोकतान्त्रिक मूल्य र नागरिक स्वतन्त्रताप्रति गम्भीर प्रश्न उठाएको छ।

राजावादी समूहहरूको प्रदर्शन बल्खुमा आयोजना गरिएको छ। यद्यपि, विगतमा तीनकुनेमा भएको राजावादी प्रदर्शन हिंसात्मक बनेको थियो, जसमा दुई जनाको मृत्यु र सयौं घाइते भएका थिए। त्यसपछिको घटनालाई ध्यानमा राख्दै सुरक्षा निकायहरू उच्च सतर्कतामा छन्। राप्रपाले भने प्रदर्शन शान्तिपूर्ण हुने दाबी गरेको छ, तर प्रशासनले उनीहरूलाई भृकुटीमण्डपमा प्रदर्शन गर्न अनुमति नदिएर बल्खुमा सीमित गरेको छ।

प्रदर्शनस्थलहरूको छनोट र प्रशासनको व्यवहारले सरकारको पक्षपातपूर्ण दृष्टिकोण देखाउँछ। एमालेलाई राजधानीको मुटुमा प्रदर्शन गर्न अनुमति दिइएको छ, भने राजावादीहरूलाई परिधिमा सीमित गरिएको छ। यसले लोकतन्त्रमा सबैलाई समान अवसर र अधिकार सुनिश्चित गर्ने सिद्धान्तमाथि प्रश्न उठाएको छ।

आजको दिन, जुन दिन जनताले राजतन्त्रको अन्त्य गरी गणतन्त्र स्थापना गरेका थिए, त्यही दिन राजधानीको सडकमा दुई विरोधाभासी आन्दोलनहरू देखिनु विडम्बनापूर्ण छ। एकातिर गणतन्त्रको उत्सव, अर्कातिर राजतन्त्रको माग। यस्तो अवस्थामा, नागरिकहरूले विवेकपूर्ण निर्णय गर्दै लोकतान्त्रिक मूल्यहरूको रक्षा गर्न सजग रहनु आवश्यक छ। लोकतन्त्रको सार केवल उत्सवमा होइन, व्यवहारमा देखिनुपर्छ।