The Balochistan Post मा प्रकाशित पछिल्लो रिपोर्ट अनुसार, पाकिस्तानको अर्धसैनिक बल (Frontier Corps) ले बलोचिस्तानको लाकपास नजिक एक जना बलोच नेताको गोली हानी हत्या गरेको पुष्टि भएको छ। पीडितको नाम थियो सैयद एहसान शाह, जो एक सामाजिक अभियन्ता र राजनीतिक कार्यकर्ता थिए। PAANK (Pakistan-occupied Balochistan’s human rights group) ले उक्त हत्यालाई “बाह्य न्यायिक मृत्युदण्ड” (extrajudicial killing) को रूपमा चिन्हित गर्दै यसप्रति कडा विरोध जनाएको छ।

यो कुनै एकल घटना होइन — बलोचिस्तानमा वर्षौंदेखि जबर्जस्ती बेपत्ता पार्ने, अवैध हिरासतमा राख्ने, र अन्ततः हत्या गर्ने ‘मोडस अपरेन्डी’ पाकिस्तान सेनाको रणनीति बनेको देखिन्छ। सैयद एहसान शाहको मृत्यु तिनै हत्याहरूको शृङ्खलाको पछिल्लो कडी हो, जसमा अदालत र न्यायिक प्रणालीलाई सधैं उपेक्षा गरिएको छ।

अहिले बलोचिस्तानमा चाडपर्व वा राष्ट्रिय उत्सवभन्दा बढी ‘विरोध प्रदर्शन’को लहर छ। जब देशका अन्य भागहरूमा इद मनाइँदै थियो, बलोचिस्तानमा चिहान खोसिनु, शव फिर्ता माग्नु र आँसुमा नुहाउने दृश्य आम भएका छन्। Frontier Corps (FC) जस्ता संस्थाहरूले राज्यको सुरक्षा होइन, शोषणको काम गरिरहेका छन् भन्ने आरोप लगातार बढ्दो छ।

सैयद एहसान शाह जस्ता नेताहरूको हत्या केवल एक व्यक्तिको मृत्यु होइन — त्यो एउटा समुदायको आवाजलाई दबाउने प्रयास हो। र, हरेक हत्या पछि बलोच जनतामा झनै प्रतिरोधको भावना जागिरहेको छ। यसले पाकिस्तानका लागि आन्तरिक अस्थिरता मात्र होइन, अन्तर्राष्ट्रिय आलोचना पनि निम्त्याउनेछ।

मानव अधिकारवादी संस्थाहरूले पाकिस्तानलाई चेतावनी दिइरहेका छन् कि यदि यस्तो दमन जारी रहन्छ भने बलोचिस्तानको विद्रोह अझ तीव्र र अन्तर्राष्ट्रियकरण हुने सम्भावना प्रबल छ। भारत लगायत अन्य छिमेकी देशहरू पनि यस क्षेत्रमा पाकिस्तानको असंवेदनशील गतिविधिप्रति चासो देखाइरहेका छन्।

सैयद एहसान शाहको मृत्यु अब एउटा ‘केस स्टडी’ बनेको छ — जसले पाकिस्तानको कथित लोकतन्त्र, न्याय प्रणाली र राज्य संयन्त्रको खोक्रोपनलाई उजागर गरेको छ।

आजको विश्व जहाँ एक जना कार्यकर्ताको आवाज सामाजिक सञ्जालमार्फत विश्वव्यापी प्रतिरोधमा रूपान्तरण हुन सक्छ, पाकिस्तानले अझै पनि ‘बन्दूक’लाई समाधान ठान्नु आफैंमा त्रासद र रणनीतिक आत्मघात हो। बलोचिस्तानमा शान्ति तबमात्र सम्भव छ, जब राज्यले श्रोत होइन, न्याय र समानताको मार्ग रोज्छ। अन्यथा, हरेक चिहान पछाडिबाट नयाँ आवाज उब्जिरहन्छ — प्रतिरोधको, न्यायको र स्वतन्त्रताको।