तेहरान रोइरहेछ: युद्धको चपेटामा परेका जनताको पीडा, नेताहरूका चेतावनी, र एक अध्यारो भविष्य

---

तेहरान — इरान र इजरायलबीच जारी सैन्य तनाव छैटौँ दिनमा प्रवेश गर्दा तेहरानमा गम्भीर डर र अन्योलको वातावरण सिर्जना भएको छ। लाखौँ नागरिकहरू राजधानी छाड्ने प्रयासमा छन् भने अन्तर्राष्ट्रिय शक्ति राष्ट्रहरूले गम्भीर चासोका साथ परिस्थितिलाई नियालिरहेका छन्।

२०२५ जुन १६ मा इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतन्याहू र त्यसपछि अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले सार्वजनिक रूपमा तेहरानबाट तत्काल निष्कासनको आह्वान गरेपछि अवस्था झन् भयावह भएको हो। ट्रम्पले सामाजिक सञ्जाल (social media) मा लेखे, "सबैजना तुरुन्तै तेहरान छोड्नुहोस्!" — यो भनाइले एक करोडभन्दा बढी जनसंख्या भएको सहरमा हडबडी निम्त्याएको छ।

तेहरानका सडकहरू करज–चलुस मार्ग हुँदै पश्चिमतर्फ जाँदै गरेका गाडीहरूले चापिएको देखिन्छ। एक सामान्यतया दुई घण्टाको यात्रा पाँच घण्टासम्मको पीडादायी अनुभवमा परिणत भएको छ। अर्मेनियामा पुगिसकेका आराशले भने, "पाँच घण्टा ट्राफिक (traffic) मा थिचिएर हिँड्दा हामी डरले भागिरहेका थियौं।"

तर सबैसँग विकल्प थिएन। स्थानीय बासिन्दा नर्गेसले भनिन्, "हाम्रा हजुरबुबा बिरामी छन्। हामी यात्रा गर्ने अवस्थामा छैनौं। यहीँ बस्नुपर्छ र आशा गर्नुपर्छ।"

यसबीच, अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले अर्को सनसनीपूर्ण खुलासा गर्दै भनेका छन्, "हामीलाई थाहा छ सर्वोच्च नेता अयातोल्ला अली खामेनेई कहाँ लुकेका छन्। उहाँ सजिलो निशाना हुन्, तर अहिले सुरक्षित छन्।" त्यसपछि उनले सामाजिक सञ्जालमा "बिना सर्त आत्मसमर्पण! (UNCONDITIONAL SURRENDER!)" लेखेर अन्तर्राष्ट्रिय जगतमा चासो र चिन्ता थपेका छन्।

साथै, इरानभरि इन्टरनेट सेवामा व्यापक गिरावट आएको छ। अन्तर्राष्ट्रिय नेटवर्क ट्र्याकिङ (network tracking) संस्था नेटब्लक्स (Netblocks) का अनुसार तेहरान, गिलान, माज़ान्दरान, इस्फाहान र खुजेस्तान प्रान्तहरूमा इन्टरनेट ट्राफिक (internet traffic) तीव्र रूपमा घटेको छ। सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्महरू (platforms) ठप्प छन् र भिपिएन (VPN) समेत अवरुद्ध भएका छन्।

युद्धको त्रास इरानी आमनागरिकहरूमा गहिरो असर पारिरहेको छ। एक ४० वर्षीया आमाले भनिन्, "बमबारीको डर त छँदैछ, तर अझ गम्भीर डर यो शासन हो। कम्तीमा यो आक्रमणले यो शासन हटाओस् भन्ने चाहना पलाएको छ।"

ट्रम्पले क्यानाडामा आयोजित जी–सात (G7) शिखर सम्मेलन बीचमै छोड्दै भनेका छन् कि उनी 'युद्धविराम (ceasefire)' भन्दा धेरै ठूलो समाधान खोजिरहेका छन् — 'एक वास्तविक अन्त्य (a real end)'। उनले इरानले आफ्नो आणविक महत्वाकांक्षा पूर्ण रूपमा परित्याग गर्नुपर्ने अडान राखेका छन्। अमेरिकाले औपचारिक रूपमा सैन्य कारबाहीमा सहभागी नभएको बताए पनि ट्रम्पले भने, "हामी अहिले इरानको आकाशमा पूर्ण र कुल नियन्त्रणमा छौं (We now have complete and total control of the skies over Iran)" भन्दै पूर्वघोषित तटस्थतामाथि प्रश्न उठाएका छन्।

यसैबीच, इजरायली सहरहरूमा इरानबाट प्रहार भएका मिसाइलहरूका कारण त्रास फैलिएको छ। हर्जलिया र तामरामा मिसाइल आक्रमणबाट १५४ जनाभन्दा बढी घाइते भएका छन्। स्थानीय वासिन्दाहरूले बम शरणस्थलको कमीको गुनासो गरेका छन्।

युरोपेली संघकी कूटनीतिक अधिकारी काजा काल्लासले क्षेत्रीय स्थायित्वका लागि वार्ता र कूटनीतिक प्रयासको आवश्यकता रहेको बताएकी छन्। उता गाजामा भने मानवीय संकट बढ्दो छ। हमासको नियन्त्रणमा रहेको स्वास्थ्य मन्त्रालयले सहायता वितरणस्थल नजिकै इजरायली सैनिकको गोलीले ४५ जनाको मृत्यु भएको जनाएको छ।

अमेरिकी हस्तक्षेपबारे अझै अनिश्चितता कायम छ। ट्रम्पले भनेका छन्, "म चाहन्छु इरानीहरू सुरक्षित रहून्।" यद्यपि, फोर्डोमा रहेको इरानको भूमिगत आणविक केन्द्रलाई लक्ष्य गरी अमेरिकाले जीबीयु–५७ म्यासिभ अर्डनन्स पेनिट्रेटर (GBU-57 Massive Ordnance Penetrators) प्रयोग गर्न सक्ने सम्भावनाबारे अड्कल बढ्दो छ।

तेहरान र यरुशलेमको आकाश फेरि अँध्यारो हुँदै जाँदा, विश्वभरिका जनता श्वास रोक्दै हेरेका छन् — के वार्ता हुन्छ? कि युद्ध अझ गहिरिन्छ? यतिबेला लाखौँ नागरिकको जीवन अन्योल र डरको किनारमा झुन्डिएको छ।