जिल्ला प्रशासन कार्यालय लमजुङले दोहोरो नागरिकता लिएका ३० जनाको नेपाली नागरिकता रद्द गरेको छ। प्रशासनले जनाएको अनुसार यी व्यक्तिहरूले विभिन्न प्रयोजनका लागि झुटो विवरण प्रयोग गरी पटक–पटक नागरिकता लिएका थिए वा नेपाली नागरिकता लिएर विदेश गएका र त्यहाँ स्थायी नागरिक बनेपछि पनि दोहोरो नागरिकता लिएका थिए।

राहदानीका लागि अनिवार्य राष्ट्रिय परिचयपत्र नम्बर आवश्यक पर्ने व्यवस्था कार्यान्वयन भएपछि यस्तो प्रकरण सतहमा आएको हो। राष्ट्रिय परिचयपत्र प्रणालीले व्यक्ति कति पटक नागरिकता वा राहदानी लिएको हो भन्ने विवरण जोड्ने भएकाले, दोहोरो नागरिकता लिनेहरू राहदानी बनाउन जाँदा समस्या भएपछि आफ्नै निवेदनमा प्रशासनमा नागरिकता रद्द गराउन आएका हुन्।

प्रमुख जिल्ला अधिकारी माधवप्रसाद पोख्रेलका अनुसार व्यक्तिले दोहोरो नागरिकता बनाएमा दोस्रो पटक लिइएको नागरिकता रद्द गर्ने अधिकार प्रशासनसँग छ। सो प्रक्रिया नागरिकको निवेदन र आवश्यक अनुसन्धानका आधारमा हुने र त्यसपछि कारबाहीका लागि प्रहरीलाई पत्राचार गर्ने गरिएको उनले बताए। पहिले प्रशासनले नै जरिवाना वा कारबाही गर्ने प्रचलन रहे पनि हाल अदालतमार्फत कारबाही गर्ने व्यवस्था लागू भएको पोख्रेलले जानकारी दिए।

प्रशासनका अनुसार वैदेशिक रोजगारीका कारण देखाउँदै वा बहुविवाह तथा अन्य कानुनविरुद्धका कार्यलाई ढाकछोप गर्न कतिपयले दोहोरो नागरिकता लिएको पाइएको छ। यस्तो क्रममा गलत विवरण पेश गर्ने वा आपराधिक गतिविधिमा संलग्न हुने व्यक्तिहरू कानुनअनुसार कारबाहीको दायरामा पर्ने प्रशासनले स्पष्ट पारेको छ।

नागरिकता संवेदनशील विषय भएकाले सरकारी नीतिहरू डिजिटल प्रणालीतर्फ उन्मुख भएसँगै अब दोहोरो नागरिकताको जटिलता छिपाउन सम्भव नहुने देखिएको छ। पारदर्शिता र जवाफदेहिताको यो अभ्यास भविष्यमा नागरिकता प्रणाली अझ कडाइतर्फ उन्मुख हुने संकेतका रूपमा हेरिएको छ।