ओलीको तियान्जिन सन्देश: विभाजन होइन, साझेदारी र न्यायपूर्ण विश्वव्यवस्था चाहिन्छ
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले विश्वलाई विभाजन होइन, साझेदारी आवश्यक भएको बताउँदै, क्षेत्रीय तथा विश्वव्यापी सहयोगमार्फत मात्र न्यायपूर्ण, समावेशी, लचिलो व्यवस्था र दिगो विकास सम्भव हुनेमा जोड दिनुभयो।
चीनको तियान्जिनमा सोमबार बसेको **साङ्घाई सहयोग सङ्गठन (SCO)**को २५औँ शिखर सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्दै प्रधानमन्त्री ओलीले अहिले विज्ञान, प्रविधि र नवप्रवर्तनले असाधारण प्रगति गरे पनि, ती उपलब्धि आर्थिक असमानता, जलवायु परिवर्तन, द्वन्द्व र वैश्विक संकटका कारण ओझेलमा परेको बताउनुभयो।
प्रधानमन्त्री ओलीले भने, “बहुपक्षीय सङ्गठनहरूले यी समस्यालाई प्रभावकारी रूपमा समाधान गर्न नसकेको देखिएको छ, जसले नयाँ वैश्विक शासन प्रणालीको आवश्यकता बढाएको छ।” उहाँका अनुसार, चीनले अघि सारेको **‘ग्लोबल गभर्नेन्स इनिसिएटिभ (GGI)’**ले बहुपक्षीय प्रणालीलाई मजबुत बनाउन, समावेशी विश्व व्यवस्था निर्माण गर्न र समानताको सिद्धान्तमा आधारित समाधान ल्याउन मद्दत पुर्याउने अपेक्षा गरिएको छ।
क्षेत्रीय सहयोगमा नेपालको प्राथमिकता
प्रधानमन्त्री ओलीले एससिओप्रति नेपालको प्रतिबद्धता पुनः दोहोर्याउँदै भन्नुभयो, “नेपाल नियममा आधारित, समावेशी र दिगो बहुपक्षीय प्रणालीको समर्थन गर्छ।” उहाँले नेपाल एससिओ सदस्य राष्ट्रहरूसँग मित्रता, साझेदारी र क्षेत्रीय सहयोगलाई अझ प्रगाढ बनाउन इच्छुक रहेको स्पष्ट पार्नुभयो।
यद्यपि, प्रधानमन्त्री ओलीले बहुपक्षीय प्रतिवद्धताहरू प्रायः कार्यान्वयन नभएकाले विश्वसनीयता घट्दै गएको स्वीकार गर्नुभयो। तर बहुपक्षीयताबाट पछि हट्नु उपयुक्त नभएको बताउँदै, “आजको चुनौतीपूर्ण परिदृश्यमा पुनर्जीवित बहुपक्षीयता अपरिहार्य छ,” भन्नुभयो। साथै, उनले संयुक्त राष्ट्रसंघलाई वैश्विक शासन प्रणालीको केन्द्रमा राखेर अझ प्रभावकारी कार्यान्वयन आवश्यक भएकोमा जोड दिनुभयो।
एससिओमा नेपालको भूमिका र आकांक्षा
प्रधानमन्त्री ओलीका अनुसार, गहिरिँदै गएका भूराजनीतिक, आर्थिक र जलवायु संकट समाधानका लागि सामूहिक सहयोग अपरिहार्य छ। सन् २०१६ देखि एससिओको संवाद साझेदार रहेको नेपालले अब पूर्ण सदस्यता प्राप्त गर्ने आशा राखेको उहाँले बताउनुभयो।
उहाँले क्षेत्रीय सुरक्षाबिना शान्तिको कुरा सम्भव नभएको स्पष्ट पार्दै, आतंकवादले समाजमा अवसर, विश्वास र स्थायित्व खोसिरहेको बताउनुभयो। नेपालले एससिओ सदस्यहरूसँगको सम्बन्ध बलियो बनाउँदै साझा उद्देश्यका लागि एकसाथ काम गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो।
प्रधानमन्त्री ओलीले थप्नुभयो, “हामी साङ्घाई भावनालाई अँगालेर, संवाद र कूटनीतिक समझदारीमार्फत क्षेत्रीय शान्ति, प्रगति र समृद्धिको बाटो तय गर्नुपर्छ।”
चीनको जिजिआई र अन्य बैठकहरू
सम्मेलन उद्घाटन गर्दै चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङले ग्लोबल गभर्नेन्स इनिसिएटिभ (GGI) प्रस्ताव राख्नुभयो। यसको पाँच मुख्य सिद्धान्तमा —
- सार्वभौमिक समानता,
- अन्तर्राष्ट्रिय कानुनी शासनको सम्मान,
- बहुपक्षीयताको अभ्यास,
- जनमुखी दृष्टिकोण, र
- वास्तविक कार्यमा केन्द्रित नीतिहरू — समावेश छन्।
- यसैबीच, सोमबार बसेको एससिओ राष्ट्रप्रमुख परिषद्ले लाओसलाई संवाद साझेदारका रूपमा अनुमोदन गरेको छ।
द्विपक्षीय भेटवार्ताहरू
ओलीको तियान्जिन सन्देश: विभाजन होइन, साझेदारी र न्यायपूर्ण विश्वव्यवस्था चाहिन्छप्रधानमन्त्री ओलीले शिखर सम्मेलनको अवसरमा विभिन्न नेताहरूसँग द्विपक्षीय भेटवार्ता गर्नुभयो।
- रूसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँग नेपालको सम्बन्ध सुदृढीकरण, व्यापार, लगानी, शिक्षा, संस्कृति र हवाई सम्पर्कमा सहयोगबारे छलफल भयो।
- माल्दिभ्सका राष्ट्रपति डा. मोहमद मिज्जुसँग जलवायु परिवर्तन र साना मुलुकहरूको साझा रणनीतिबारे विचार आदानप्रदान भयो।
- कम्बोडियाका प्रधानमन्त्री डा. महानेटसँग व्यापार, लगानी विस्तार र उच्चस्तरीय भ्रमण आदानप्रदानका विषयमा छलफल भयो।
- लाओसका प्रधानमन्त्री सिपानडोनसँग साझापरक सहकार्य र आपसी भ्रमणका प्रस्तावबारे सहमति जुट्यो।
यस अवसरमा पूर्वउपप्रधानमन्त्री पूर्णबहादुर खड्का, शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री रघुजी पन्त, संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री बद्रीप्रसाद पाण्डे, प्रधानमन्त्रीका आर्थिक सल्लाहकार डा. युवराज खतिवडा, पूर्वमन्त्री छविलाल विश्वकर्मा, परराष्ट्र सचिव अमृतबहादुर राई र चीनका लागि नेपाली राजदूत डा. कृष्णप्रसाद ओलीलगायत उच्च पदाधिकारीहरू सहभागी थिए।
Henan Nepal
