वातावरणमा चीनको महत्वाकांक्षी बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ (बीआरआई) को हानिकारक प्रभावहरू देखा पर्न थालेका छन्। यस पहलमा निर्माण भइरहेका सडक, रेलमार्ग र बाँध आयोजनाले वन्यजन्तुलाई नोक्सान पुर्याउने, वनस्पति नष्ट गर्ने र प्रदूषण बढाएको विज्ञहरू बताउँछन् ।

बीआरआईले एशिया, अफ्रिका र युरोपलाई जोड्ने पूर्वाधार निर्माण गर्ने लक्ष्य राखेको छ। यस पहल अन्तर्गत चीनले धेरै देशहरूमा ठूला परियोजनाहरूमा लगानी गरेको छ। तर, यी आयोजनाहरूले स्थानीय समुदाय र वातावरणमा प्रतिकूल प्रभाव पारिरहेका छन् ।

उदाहरणका लागि, इन्डोनेसियामा रहेको चिनियाँ जलविद्युत परियोजनाले त्यहाँका ओराङ्गुटानहरूका लागि खतरा खडा गरेको छ। यस आयोजनाका लागि वन काट्नुपर्ने र खोलाको धार परिवर्तन गर्नुपर्ने भएकाले ओराङ्गुटानको प्राकृतिक बासस्थान नष्ट हुँदै गएको छ ।

त्यस्तै, म्यानमारमा चिनियाँ बाँध परियोजनाले माछा मार्ने समुदायहरूलाई समस्यामा पारेको छ। यो बाँध निर्माणले माछा ओसारपसारमा बाधा पुर्याउँदै माछा मार्नेहरुको जीविकोपार्जनमा असर परेको छ ।

विज्ञहरू भन्छन् कि चिनियाँ कम्पनीहरूले प्रायः वातावरणीय र सामाजिक प्रभावको मूल्याङ्कन नगरी परियोजनाहरू निर्माण गर्न थालेका छन्। यसबाहेक यी कम्पनीहरूमाथि भ्रष्टाचारको आरोप पनि लागेको छ ।

परिणाम भनेको वातावरणीय क्षतिलाई बेवास्ता गरिन्छ र स्थानीय समुदायको आवाज दबाइन्छ।

तर, चीनले बीआरआईलाई वातावरणमैत्री बनाउने प्रयास गरिरहेको बताएको छ । यधपी अहिलेसम्म यी प्रयासको खासै प्रभाव नदेखिएको विज्ञहरू बताउँछन् ।

बीआरआईले वातावरणमा पार्ने असरबारे अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमा पनि चासो व्यक्त भइरहेको छ । तर, धेरै देश चीनमाथि दबाब दिन हिचकिचाउँछन्।

बिआरआईको वातावरणीय प्रभाव कम गर्न अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले एकजुट प्रयास गर्नुपर्ने विज्ञहरू बताउँछन् ।

यसबाहेक, चीनले आफ्ना परियोजनाहरूको वातावरणीय र सामाजिक प्रभावहरूको पनि होसियारीपूर्वक मूल्याङ्कन गर्नुपर्छ र स्थानीय समुदायका सरोकारहरूलाई सम्बोधन गर्नुपर्छ।

यसो गरिएन भने बीआरआईले वातावरणमा पु¥याएको नोक्सानी अझै बढ्ने र यसको मार भावी पुस्ताले बेहोर्नुपर्नेछ ।

बीआरआई)