नवरात्रिको तेस्रो दिन: चन्द्रघण्टा देवीको पूजा गर्दै आज भक्तजनहरूलाई यसरी मिल्दैछ साहस र सुरक्षाको आशीर्वाद!
देशभर आज नवरात्रिको तेस्रो दिन हर्षोल्लासका साथ मनाइँदैछ। यो दिन चन्द्रघण्टा देवीको उपासना गरिन्छ, जो दुर्गा माताको तेस्रो रूप मानिन्छिन्। यस दिनलाई विशेष रूपमा साहस, सुरक्षा, र अधर्ममाथिको विजयको प्रतीक मानिन्छ। श्रद्धालुहरूले आज विभिन्न धार्मिक विधिहरूमार्फत देवीको पूजा आराधना गर्दै आफ्नो जीवनमा भय नाश र साहस प्राप्तिको कामना गर्छन्।
चन्द्रघण्टा देवीको महत्त्व
चन्द्रघण्टा देवी आफ्नो क्रोधित तर रक्षात्मक स्वरूपको लागि प्रसिद्ध छिन्। उनी देवी पार्वतीको योध्दा स्वरूप हुन्, जसले शक्ति, कृपा, र अधर्मको विनाशलाई प्रतिनिधित्व गर्छिन्। उनको नाम चन्द्र (अर्धचन्द्र) र घण्टा (घण्टाको आकारको) मस्तकमा सुशोभित आधा चन्द्रमाबाट आएको हो। उनी दश हात भएकी देवीको रूपमा चित्रित छिन्, जसले विभिन्न अस्त्रहरू धारण गरेकी छिन् र आफ्नो भक्तहरूको रक्षा गर्न सदैव तत्पर छिन्।
उनी क्रोधित स्वरूपमा भए पनि उनको आशीर्वाद शान्ति, समृद्धि, र शीतलता दिन्छ। चन्द्रघण्टालाई यस्तो देवीको रूपमा मानिन्छ जसले डर र चिन्ता हटाउँछिन् र आफ्नो भक्तहरूमा साहस र आत्मबल जागृत गराउँछिन्। उनको पूजा गर्दा मानिसले आफ्नो भित्री र बाहिरी चुनौतीहरू साहसका साथ सामना गर्ने सामर्थ्य प्राप्त गर्छन्।
आजका पूजा विधिहरू
असोज शुक्ल तृतियाका दिन नेपाल र भारतीय उपमहाद्वीपभरका श्रद्धालुहरूले देवी चन्द्रघण्टाको पूजा गर्न विभिन्न विधिहरू अनुसरण गर्छन्:
- प्रातःकालीन पूजा: श्रद्धालुहरूले बिहानै उठेर देवीको पूजा गर्छन्, दीप प्रज्वलन र फूल चढाएर आफ्नो दिनको सुरुवात गर्छन्। यस दिनमा देवी चन्द्रघण्टाबाट साहस र सुरक्षाको आशीर्वाद प्राप्त गर्न विशेष ध्यान दिइन्छ।
- दूध र मिठाईको भोग: दूध र दूधबाट बनेका मिठाइहरू, विशेष रूपमा खीर, देवीलाई चढाइन्छ। यी शुद्धता र भक्ति प्रतीक मानिन्छन्। यस दिन दूध चढाउँदा शान्ति र जीवनमा सन्तुलन प्राप्त हुने विश्वास गरिन्छ।
- मन्त्र र ध्यान: श्रद्धालुहरूले देवीको मञ्जुश्री चक्र (मणिपुर चक्र) मा ध्यान गर्छन्, जुन साहस र आत्मबलसँग सम्बन्धित छ। यस दिन मन्त्र जप्दै ध्यान गर्दा यो चक्र सक्रिय हुन्छ, जसले डर हटाएर आत्मविश्वास बढाउँछ।
- व्रत: धेरै श्रद्धालुहरूले दिनभर व्रत बस्छन्, फलफूल र दूधजन्य भोजन मात्र सेवन गर्छन्। यो क्रिया धार्मिक शुद्धता र आन्तरिक शुद्धिको प्रतीक मानिन्छ।
चन्द्रघण्टा देवीको पूजा गर्ने महत्त्व
नवरात्रिको तेस्रो दिनलाई रूपान्तरणको दिनको रूपमा लिइन्छ। यसले देवी पार्वतीको कोमल स्वरूपबाट उनको शक्तिशाली योध्दा रूपमा परिवर्तनलाई संकेत गर्दछ। यो परिवर्तन जीवनका कठिनाइहरू सामना गर्न आवश्यक आन्तरिक शक्तिको प्रतीक हो।
चन्द्रघण्टा देवीको उपलब्धिहरू: धार्मिक कथाहरूमा चन्द्रघण्टा देवी आफ्नो राक्षसहरूसँगको कठोर युद्धका लागि प्रसिद्ध छिन्। उनले भैंसादेउ महिषासुरलाई पराजित गरेर ब्रह्माण्डलाई अधर्म र असुरताको विनाशबाट जोगाएकी थिइन्। उनी भक्तहरूलाई व्यक्तिगत र सामाजिक दुष्टताहरू हटाउनका लागि प्रेरणा दिने देवीको रूपमा सम्मान गरिन्छ।
देशभरको उत्सव
नेपालभरका शक्तिपीठहरूमा श्रद्धालुहरूको घुइँचो लागेको छ, जहाँ पूजा, आरती, र देवीको महिमाको भजनकृतन गाइन्छ। विभिन्न स्थानमा सामूहिक पूजा आराधना गरिन्छ, जसले यस पावन पर्वको महत्त्वलाई अझ सजीव बनाउँछ।
नवरात्रिको यो तेस्रो दिन साहस र आत्मबललाई जगाउने दिन हो। चन्द्रघण्टा देवीको पूजा गर्दा भक्तजनहरूले सुरक्षाको आशीर्वाद र जीवनका सबै चुनौतीहरू पार गर्ने आत्मबल प्राप्त गर्ने विश्वास गर्छन्। नवरात्रि हरेक दिनले श्रद्धालुहरूलाई आध्यात्मिक जागरण र आत्मनिर्भरता तर्फ लैजाने मार्गदर्शन गर्दछ।
नवरात्रि
