नवमी महोत्सवको ७औं दिन: कालरात्रि देवीको पूजन
२३ असोज २०८१, बुधवार (October 09, 2024)
आज नवदुर्गाको पूजनको ७औं दिन हो, जसलाई विशेष रूपमा कालरात्रि देवीको पूजनको दिन मानिन्छ। असोज महिनामा हरेक वर्ष मनाइने नवरात्रिको यो सातौं दिनले देवीको अत्यन्त महत्त्वपूर्ण रूपलाई स्मरण गराउँछ, जसले दुर्जन र नकारात्मक शक्तिहरूलाई नाश गर्नका लागि महाशक्तिको रूपमा मानिन्छ। कालरात्रि देवीलाई सबै प्रकारका भय र दुःख हटाउने शक्तिको प्रतीकका रूपमा पूजा गरिन्छ। उनको रंग कालो र अनुहार भयानक भए पनि उनको स्वरूप दयामयी र शुभ हो।
कालरात्रि देवीको महत्त्व
कालरात्रि देवीले शत्रुहरूको नाश गर्न र साधकको समृद्धि तथा उन्नतिको मार्ग प्रशस्त गर्नका लागि पूजा गरिन्छ। विशेष गरी यो दिनमा मानिसहरूले आफूभित्रको भय र अज्ञानताको अन्त्यका लागि देवीसँग प्रार्थना गर्छन्। कालरात्रि देवीलाई "शुभंकरी" पनि भनिन्छ, जसको अर्थ शुभ कार्य गर्ने र सुसंस्कृति स्थापना गर्ने शक्ति।
पूजाको विधि
१. स्नान र शुद्धिकरण: पूजकले बिहानै स्नान गरी शुद्ध वस्त्र धारण गर्नुपर्छ। पूजास्थलमा गंगाजल छर्केर शुद्ध गरिन्छ।
-
कलश स्थापन: पूजाको आरम्भमा कलश स्थापन गरी नवदुर्गा मन्त्र उच्चारण गरिन्छ।
-
दीप प्रज्वलन: दीप प्रज्वलन गरी देवीलाई आह्वान गरिन्छ। कालरात्रि देवीलाई विशेष रूपमा रातो फूल र नीलकण्ठको पुष्प चढाउने चलन छ।
-
मन्त्र जप: "ॐ ऐं ह्रीं क्लीं कालरात्र्यै नमः" मन्त्र जप गरेर देवीलाई समर्पित गरिन्छ। यो मन्त्रले भयलाई हटाउन र शत्रुदमनको शक्ति प्रदान गर्ने विश्वास गरिन्छ।
-
सप्तशती पाठ: देवी महात्म्य (दुर्गा सप्तशती) पाठ गरिन्छ, जसले साधकलाई विशेष फल दिन्छ। यस दिन सप्तशती पाठले ठूलो महत्त्व राख्छ, जसले सम्पूर्ण जीवनमा सफलता ल्याउँछ।
-
प्रसाद वितरण: देवीलाई नैवेद्य (प्रसाद) अर्पण गरी भक्तजनहरूमा प्रसाद वितरण गरिन्छ।
गर्नुपर्ने कार्यहरू
- कालरात्रि देवीको पूजा गर्दा दिनभरि निराहार ब्रत बस्ने चलन छ। यो दिन ध्यान, साधना र भजन-कीर्तनमा समय बिताउन उपयुक्त मानिन्छ।
- देवीलाई तामसिक भोजन अर्पण नगर्ने र सात्विक आहार ग्रहण गर्ने प्रथा रहेको छ।
- घरका सबै सदस्यहरूले पूजा गरिसकेपछि देवीका स्तोत्र र मन्त्र जप गरी परिवारको कल्याणका लागि प्रार्थना गर्ने चलन रहेको छ।
कालरात्रि देवीका उपलब्धिहरू
कालरात्रि देवीले महिषासुर र शुम्भ-निशुम्भ जस्ता असुरहरूको विनाश गरेकी थिइन्। उनले आफ्नो भयानक रूप लिएर संसारभरि व्याप्त भय र अन्यायको अन्त्य गर्न युद्ध लडेकी थिइन्। यो दिनले हाम्रा सबै किसिमका दुःख, भय र नकारात्मकताबाट मुक्ति पाउने दिन मानिन्छ।
कालरात्रि देवीको पूजाले भयमुक्त जीवन र समृद्धिको मार्ग खुलाउँछ। नवरात्रिको सातौं दिनले जीवनमा आएको चुनौतीहरूको सामना गर्न आत्मबल र साहस प्रदान गर्ने विश्वास गरिन्छ।
नवरात्रि
