तिब्बतमा चिनियाँ सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्महरूले तिब्बती भाषा प्रतिबन्धित गरेकोमा विरोध चर्किंदै गएको छ। हालै मात्र चीनमा लोकप्रिय सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्म डोइइन (चीनीयाँ टिकटक) ले तिब्बती भाषा प्रतिबन्ध लगाएको छ, जसलाई बेइजिङको तिब्बती भाषा विस्थापित गरी म्यान्डरिन (मुख्यभूमि चीनमा बोलिने भाषा) अनिवार्य बनाउने प्रयासको रूपमा हेरिएको छ।

तिब्बती नेटिजेन युग गाले बेइजिङ सरकारको निर्देशनमा डोइइनले तिब्बती भाषा प्रतिबन्ध लगाएको आरोप लगाएका छन्। उनले भने, "डोइइन कम्पनीले हाम्रो भाषा प्रतिबन्ध लगाउनको पछाडि के कारण छ? सबै जाति समान हुनुपर्ने होइन र? किन हाम्रो तिब्बती भाषा प्रयोगमा प्रतिबन्ध लगाइएको छ?" यो प्रतिबन्धको कारणको बारेमा धेरैले प्रश्न उठाइरहेका छन्। एक तिब्बती महिलाले भनिन्, "म तिब्बती भाषा मात्र बोल्न सक्छु, र म्यान्डरिन राम्रोसँग बोल्न जान्दिनँ। त्यसैले म आफ्नो मातृभाषामा पोस्ट गर्न नपाउने किन?"

चीनमा युट्युब, फेसबुक, एक्स (पूर्वमा ट्विटर), र इन्स्टाग्राम जस्ता प्रख्यात अन्तर्राष्ट्रिय सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्महरू पहिले नै प्रतिबन्धित छन्। स्थानीय चिनियाँ एपहरू, जस्तै बिलिबिली, कुआइशोउ, र टकमेटले पनि तिब्बती भाषा प्रतिबन्धित गरेका छन्। यसले तिब्बतका मानिसहरूलाई अति सीमित विकल्पहरूमा बाँधिदिएको छ। एक प्रयोगकर्ताले एक्समा लेखेका छन्, "डोइइनमा तिब्बती भाषा प्रयोगमा प्रतिबन्धले डिजिटल स्वतन्त्रता र सांस्कृतिक स्वायत्ततामा चिन्ता उत्पन्न गराएको छ, विशेष गरी चीनले अल्पसंख्यक जातिलाई हान चिनियाँ जनसंख्यामा समाहित गर्न गरेको प्रयासका बीचमा।"

तिब्बतका मानिसहरूले भनेका छन् कि भाषा प्रतिबन्धले निरक्षर र वृद्धहरूलाई निकै असर पार्छ, जसले चिनियाँ भाषा बुझ्दैनन्। एक तिब्बती डाक्टरले भने, "तिब्बती भाषा प्रयोग गर्न प्रतिबन्ध लगाइएपछि म बाध्य भएर चिनियाँ भाषा प्रयोग गर्नुपर्छ, र मेरा बिरामीहरू तिब्बती हुन्, विशेष गरी वृद्ध र निरक्षर युवा, किसानहरू र गोठालाहरू जसले मलाई चिनियाँ भाषामा बोल्दा बुझ्न सक्दैनन्।"

तिब्बती मानव अधिकार र लोकतन्त्र केन्द्रका निर्देशक तेनजिन दावा भन्छिन्, "प्रतिबन्धले न केवल तिब्बतीहरूलाई सामग्री सिर्जना गर्न रोक्छ, तर उनीहरूको जीविकोपार्जनमा पनि असर गर्छ। धेरै तिब्बती नेटिजेनहरूले यी प्लेटफर्महरूमा सामग्री सिर्जना गर्ने, जीवनशैली साझा गर्ने वा व्यवसाय सञ्चालन गर्ने कार्य असम्भव भएको छ।"

तेन्जिन ल्हाडोन, तिब्बत नीति संस्थानकी अनुसन्धानकर्ता, भन्छिन् कि प्रतिबन्धको विरुद्धमा कानुनी चुनौती दिनाले सरकारी दमनको सामना गर्नुपर्ने खतरा हुन्छ। "डोइइन कम्पनी र चिनियाँ सरकारलाई खुल्ला रूपमा आलोचना गर्न धेरै गाह्रो छ, किनभने यसले थुनामा पर्न, गिरफ्तार हुन र जेल सजायको जोखिम निम्त्याउँछ," उनले भनिन्।

यद्यपि, केहीले डोइइनविरुद्ध कानुनी कारबाहीका लागि सरकारलाई निवेदन दिएका छन्। दावा भन्छिन्, "मानिसहरूले सामूहिक रूपमा पैसा जम्मा गरेर कम्पनीविरुद्ध मुद्दा हाल्ने योजना बनाएका छन्, किनकि यसले हाम्रो संवैधानिक अधिकारलाई उल्लंघन गरेको छ।" तिब्बतीहरूले आफ्नो संस्कृति र पहिचान जोगाउन संवैधानिक अधिकारलाई उद्धृत गर्दै बेइजिङ सरकारलाई अपील गरेका छन्। तथापि, अहिलेसम्म कुनै कारबाही भएको छैन। "तिब्बती अनलाइन प्रस्तुतकर्ता द्वारा गरिएका अपीललाई अधिकारीहरूले सुनेका छैनन्," वासिङ्टनस्थित इन्टरनेशनल क्याम्पेन फर तिब्बतले भने।

बेइजिङले विभिन्न तरिकाहरूबाट अल्पसंख्यक जातिहरू र तिनीहरूको संस्कृतिलाई समाहित गर्ने प्रयास गरिरहेको छ। तिब्बतले आफ्नो संस्कृति र पहिचानलाई दबाउन बेइजिङ सरकारबाट धेरै अमानवीय, अनैतिक र जबरजस्ती प्रयासहरू अनुभव गरेको छ। यद्यपि चिनियाँ सरकारले गैर-चिनियाँ भाषाहरूको प्रवर्द्धनमा अवरोध नगर्ने दाबी गर्छ, अनलाइन प्रस्तुतकर्ताहरूको आचार संहिताले "अनलाइन प्रस्तुतकर्ताहरूले राष्ट्रको सामान्य बोली र लेखन भाषा प्रयोग गर्नुपर्छ" भनेर म्यान्डरिन भाषा अनिवार्य गरेको छ।

नव-औपनिवेशिकता