पूर्वी नवलपरासीका कृषकहरू पछिल्ला वर्षहरूमा धानको विकल्पका रूपमा फूल खेतीतर्फ तीव्र गतिमा आकर्षित हुँदै गएका छन्। छोटो समयमै मनग्य आम्दानी हुने र बजारमा स्थिर माग रहँदा यस क्षेत्र अब फूल उत्पादनमा आत्मनिर्भर बन्दै गएको छ।

देवचुली नगरपालिका–१५ का कृषक बसन्त पोखरेलका अनुसार फूल खेतीले ग्रामीण जीवनशैलीमै परिवर्तन ल्याएको छ। उनी भन्छन्, “धानभन्दा फूल खेती सजिलो, लाभदायी र बजारमुखी छ।” उनका सयपत्री फूलहरू हाल तिहारका लागि पूर्ण रूपमा तयार भएका छन्, जसको प्रतिकिलो मूल्य ६ सय रुपैयाँ र प्रतिमाला १ सय ६० रुपैयाँमा बिक्री भइरहेको छ। तिहार नजिकिँदै गर्दा पोखरेलको बगैँचामा ग्राहकहरूको भीड बढ्दै गएको छ।

फूल खेतीमा महिलाहरूको पनि सक्रिय सहभागिता देखिन्छ। देवचुलीकै पार्वती रानाभाटले दुई कठ्ठा जग्गामा व्यावसायिक खेती गरेर गत वर्ष ५५ हजार रुपैयाँ आम्दानी गरेकी थिइन्। यस वर्ष आम्दानी दोब्बर हुने विश्वास उनी व्यक्त गर्छिन्। उनका अनुसार, “घरमै बसेर फूल खेती गर्न पाइन्छ, बजारमा माग पनि प्रशस्तै छ।”

स्थानीय सरकार र कृषि शाखाहरूले प्राविधिक सहयोग तथा तालिममार्फत कृषकहरूलाई प्रोत्साहन दिँदै आएका छन्। गैंडाकोट नगरपालिका–७ का कृषक ईश्वरी चापागाईंका अनुसार, “प्राविधिक सहयोगले उत्पादनको गुणस्तर र बजार पहुँच दुवै सुधारिएको छ।”

गत वर्ष देवचुली नगरपालिकाका १३ कृषकले ६ बिघा क्षेत्रफलमा फूल खेती गरेका थिए। स्थानीय तहले प्लास्टिकका कृत्रिम फूलमा रोक लगाएको निर्णयपछि प्राकृतिक फूलको माग झनै बढेको छ। कावासोती–१ का कृषक अमरसिंह विकका शब्दमा, “अब हाम्रो लगानी खेर जाने डर छैन, किनकि बजारले स्वदेशी फूल खोजिरहेको छ।”

कृषि शाखा प्रमुख गगन भट्टराईका अनुसार, “देवचुलीको फूल खेती अब भैरहवा, बुटवल, नारायणगढ, पोखरा र काठमाडौंसम्म पुर्‍याउन सकिने भएको छ।” यतिमात्र होइन, गत वर्षदेखि यहाँका फूलहरू हङकङसम्म निर्यात हुन थालेका छन्।

मध्यविन्दु–५ का कृषक उदयराज अर्यालका अनुसार आगामी वर्ष पूर्वी नवलपरासीमा करिब ४ सय बिघाभन्दा बढी क्षेत्रफलमा फूल खेती विस्तार गर्ने लक्ष्य राखिएको छ।

कृषि ज्ञान केन्द्रका प्रमुख कुलप्रसाद तिवारीले बताए अनुसार हालसम्म करिब ७ सय कृषक व्यावसायिक रूपमा फूल खेतीमा संलग्न छन्। उनका अनुसार, “छोटो समयमै उत्पादन, न्यून लगानी र स्थिर बजारले कृषकलाई फूल खेतीतर्फ मोडेको हो।”

तिहारको रौनकसँगै पूर्वी नवलपरासीका गाउँहरूमा अहिले सयपत्री र गोदावरीको रंगीन दृश्य मात्र छैन — त्यहाँ किसानहरूको आत्मविश्वास पनि फुलेको छ, जसले स्थानीय अर्थतन्त्रमा नयाँ उज्यालो थप्ने संकेत दिएको छ।