एससिओ २०२५: ओलीसहित २० भन्दा बढी मुलुकका शीर्ष नेताको सहभागिता
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङको औपचारिक निमन्त्रणामा शनिबार पाँचदिने चीन भ्रमणका लागि प्रस्थान गर्ने भएका छन्। परराष्ट्र मन्त्रालयका अनुसार उहाँले भ्रमणको मुख्य कार्यक्रमका रूपमा भदौ १४ र १५ गते (सेप्टेम्बर १) तियानजिनमा हुने साङ्घाई सहयोग सङ्गठन (एससिओ) को शिखर सम्मेलनमा सहभागी भई सम्बोधन गर्नेछन्। सम्मेलनमा सहभागी हुने क्रममा उहाँले चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङसँग उच्चस्तरीय भेटवार्ता गर्ने कार्यक्रम छ।
तियानजिन सम्मेलनको अवसरमा प्रधानमन्त्री ओलीले भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी, रुसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन, पाकिस्तानका प्रधानमन्त्री सहबाज सरिफ, टर्कीका राष्ट्रपति रेसिप तैयप एर्दोगानलगायत विश्व नेताहरूसँग भेटवार्ता गर्ने अपेक्षा गरिएको छ। चीनका परराष्ट्र मन्त्रालयका उपमन्त्री लु विनका अनुसार सम्मेलनमा १० पूर्ण सदस्य राष्ट्रसहित २० देशका राष्ट्रप्रमुख वा सरकार प्रमुख र संयुक्त राष्ट्रसङ्घका महासचिव एन्टोनियो गुटर्रेस सहभागी हुने निश्चित भएको छ।
प्रधानमन्त्री ओलीको भ्रमण टोलीमा पत्नी राधिका शाक्यसहित शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री रघुजी पन्त, संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री बद्रीप्रसाद पाण्डे, सांसद पूर्णबहादुर खड्का, प्रधानमन्त्रीका आर्थिक सल्लाहकार डा. युवराज खतिवडा, सांसद छविलाल विश्वकर्मा लगायतका अधिकारीहरू रहनेछन्। भ्रमणका क्रममा ओलीले बेइजिङमा उपराष्ट्रपति हान झेङसँग भेट्ने तथा सेप्टेम्बर ३ (भदौ १८) मा बेइजिङको तियानमिन स्क्वायरमा आयोजना हुने जापानी उपनिवेशविरुद्ध चीनले जितेको ८० औँ वार्षिकोत्सवमा विशेष अतिथिका रूपमा सहभागी हुने कार्यक्रम छ।
सो स्मृति समारोहमा रुसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन, उत्तर कोरियाका नेता किम जोङ उन, कम्बोडियाका राजा सिहामोनी, भियतनाम, इन्डोनेसिया, मङ्गोलिया, मलेसिया, पाकिस्तान र माल्दिभ्सका शीर्ष नेताहरू समेत उपस्थित हुने तय भएको छ। यसले सम्मेलनलाई केवल क्षेत्रीय मात्र नभई विश्व राजनीतिक सन्दर्भमा पनि महत्त्वपूर्ण बनाएको छ।
नेपाल सन् २०१६ देखि एससिओमा संवाद साझेदारका रूपमा आबद्ध छ। सन् २००१ मा चीन, रुस, काजाकिस्तान, कीर्गिस्तान, ताजिकिस्तान र उज्बेकिस्तानले स्थापना गरेको यस संगठनमा अहिले भारत, पाकिस्तान, इरान र बेलारुस पनि पूर्ण सदस्य छन्। सुरक्षा, राजनीति र आर्थिक सहकार्यलाई लक्षित गरी सञ्चालन हुँदै आएको एससिओमा नेपालका लागि क्षेत्रीय संवाद र बहुपक्षीय साझेदारी विस्तारको अवसर रहेको विश्लेषकहरूले बताउँदै आएका छन्।
प्रधानमन्त्री ओलीको यसपटकको भ्रमणले नेपाल–चीन सम्बन्धलाई नयाँ आयाम दिन सक्छ वा केवल कूटनीतिक औपचारिकता मात्र रहन्छ भन्ने मूल्याङ्कन भने सम्मेलनपछिको कूटनीतिक व्यवहार र सहकार्यको गतिमा निर्भर गर्नेछ।
