चीनले अफ्रिकामा आफ्ना आर्थिक र कूटनीतिक प्रभावलाई विस्तार गर्दै आएको छ। हालै सम्पन्न फोरम अन चाइना-अफ्रिका कोअपरेशन (FOCAC) शिखर सम्मेलनमा चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङले अफ्रिकाका लागि ५० अर्ब डलरभन्दा बढीको लगानी प्रतिबद्धता जनाए र एक मिलियन रोजगार सिर्जना गर्ने वाचा गरे।

चीनको यस पहलले अफ्रिकाका महत्वपूर्ण खनिज स्रोतहरू, विशेष गरी कोबाल्ट र लिथियम, आफ्नो कब्जामा लिने रणनीतिलाई बल पुर्‍याएको छ। कंगो लोकतान्त्रिक गणतन्त्र (DRC) मा ७० प्रतिशत कोबाल्ट उत्पादनमा चिनियाँ कम्पनीहरूको प्रभाव रहेको छ भने नामिबिया, जिम्बाब्वे र माली जस्ता अफ्रिकी मुलुकका लिथियम परियोजनाहरूमा पनि चीनको ठूलो लगानी छ।

चीनले २००९ मा अमेरिका भन्दा अफ्रिकाको सबैभन्दा ठूलो व्यापारिक साझेदारको रूपमा स्थान पाएपछि अफ्रिकी राष्ट्रहरूमा आफ्नो प्रभावलाई थप विस्तार गरेको छ। यद्यपि, चिनियाँ लगानीसँगै कयौं अफ्रिकी मुलुकहरूले ठूलो ऋणको दबाबको सामना गरिरहेका छन्।

राष्ट्रपति सीले आफ्नो भाषणमा अमेरिका र पश्चिममाथि टिप्पणी गर्दै अफ्रिकामा अमेरिकी सक्रियता निर्वाचनको कारणले मात्र रहेको आरोप लगाए। उनले अमेरिका र अन्य पश्चिमी मुलुकहरूको संलग्नतालाई अल्पकालीन स्वार्थप्रेरित भनेर चित्रित गरे भने आफुलाई अफ्रिकाको दीर्घकालीन साझेदारको रूपमा प्रस्तुत गरे।

यसैबीच, केही अफ्रिकी देशहरूले चिनियाँ ऋणको प्रभावलाई ध्यानमा राख्दै लगानीको स्रोतलाई विविधिकरण गर्ने प्रयास गरिरहेका छन्। यस्तो अवस्थामा चीनले “सानो र सुन्दर” परियोजनाहरूमा ध्यान दिने रणनीति अवलम्बन गरेको छ।

चीन र अमेरिका बीचको यस प्रतिस्पर्धाले अफ्रिकी मुलुकहरूको भविष्य कस्तो हुनेछ भन्ने विषय थप रोचक बनेको छ।