अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियो आइतबार इजरायल पुगेका बेला गाजामा इजरायली सेनाले आक्रमण तीव्र पारेपछि ठूलो क्षति भएको छ । स्थानीय अस्पतालका अनुसार आइतबार मात्र उत्तरी गाजामा भएका आक्रमणमा कम्तीमा १३ जना प्यालेस्टिनी मारिएका छन् भने दर्जनौँ घाइते भएका छन् । देइर अल–बलाहमा भएको प्रहारमा एउटै परिवारका छ सदस्य—दुई आमाबाबु, तीन सन्तान र एक काकी—ज्यान गुमाएका छन् । आकाशमा धुवाँ उडिरहेको दृश्य एपीले सार्वजनिक गरेको छ, जसमा गाजा सहरका हजारौँ बासिन्दा सामान बोकेर भागिरहेका देखिन्छन् । सेनाले नागरिकलाई शहर खाली गर्न चेतावनी दिइरहेको छ ।

इजरायलले तीन अग्ला भवन ध्वस्त पार्दा गाजाको इस्लामिक युनिभर्सिटीमा रहेको एउटा संरचना दुई पटक प्रहारपछि ढलेको छ । अल–सिफा अस्पतालमा पनि क्षति पुगेको समाचार छ, तर विस्तृत विवरण अझै सार्वजनिक भएको छैन । सेनाले ती भवनहरूलाई हमासको निगरानी केन्द्र भएको दाबी गरे पनि प्रमाण पेश गरेको छैन । गाजा सहरका निवासी अबेद इस्माइलले भने, “यो नरसंहारको भाग हो, शहरलाई भग्नावशेष बनाइरहेका छन् र हामीलाई अर्को ‘नाकबा’ तिर धकेल्दै छन् ।”

यसैबीच, रुबियोले भ्रमणअघि नै गाजाबारे इजरायलको योजना प्रत्यक्ष सुन्न चाहेको बताएका थिए । कतारमा गत हप्ता हमास नेतामाथि इजरायली आक्रमण भएपछि शान्ति प्रयास जटिल बन्दै गएको थियो । त्यही आक्रमणप्रति अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प आक्रोशित भएका थिए, किनभने अमेरिका पूर्वसूचित नरहेको उनले बताए । आइतबार प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहुसहित रुबियो, उनका पत्नी र अमेरिकी राजदूत माइक हुकाबी दम्पतीले पश्चिमी पर्खाल र नजिकै उत्खनन गरिएका सुरुङहरूको अवलोकन गरे । नेतान्याहुले रुबियोको भ्रमणलाई “ढुङ्गाजस्तै मजबुत इजरायल–अमेरिकी गठबन्धनको प्रमाण” भनेका छन् ।

गत शुक्रबार रुबियो र ट्रम्पले कतारका प्रधानमन्त्रीसँग भेटेर आक्रमणका प्रभावबारे छलफल गरेका थिए, जसलाई विश्लेषकहरूले ट्रम्प प्रशासनले इजरायल र कतारबीच सन्तुलन खोजिरहेको संकेतका रूपमा देखेका छन् । कतारमा भएको आक्रमणमा कम्तीमा छ जनाको मृत्यु भएको थियो । त्यसपछि आइतबार नै कतारका प्रधानमन्त्री शेख मोहम्मद बिन अब्दुलरहमान अल थानीले अरब र मुस्लिम मुलुकका विदेशमन्त्रीहरूसँग भेटेर इजरायलको आक्रमणलाई “मध्यस्थतामाथि प्रहार” भनेर निन्दा गरेका छन् ।

युद्धको मानवीय असर अझै भयावह बन्दै छ । गाजाको स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार पछिल्लो २४ घण्टामा मात्र कुपोषण र भोकमरीका कारण दुई वयस्कको मृत्यु भएको छ । युद्ध सुरु भएदेखि हालसम्म कुपोषणले २७७ वयस्क र १४५ बालबालिकाले ज्यान गुमाइसकेका छन् । इजरायली अधिकारीहरूले गत हप्तामात्र १,२०० भन्दा बढी सहायता ट्रक गाजामा प्रवेश गरेको दाबी गरे पनि राहत संस्थाले यो आवश्यकताअनुरूप नपुगेको र धेरै सामान गन्तव्यमा पुग्नुअघि लुटिने गरेको बताएका छन् । पानी आपूर्तिको लागि पाइपलाइन आंशिक मर्मत भए पनि अभाव गम्भीर नै छ ।

यो युद्ध २०२३ अक्टोबर ७ मा हमासको आक्रमणपछि सुरु भएको हो । सो घटनामा १,२०० जना मारिएका थिए र २५१ जनालाई अपहरण गरिएको थियो । अझै ४८ जना गाजामा बन्धक रहेको इजरायलको विश्वास छ, जसमा २० जना जीवित रहेको अनुमान गरिएको छ । गाजाको स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार इजरायली प्रत्याक्रमणले हालसम्म कम्तीमा ६४ हजार ८७१ प्यालेस्टिनीको ज्यान गएको छ ।

रुबियोको भ्रमण संयुक्त राष्ट्रसंघीय महासभाको आगामी अधिवेशनअघि भइरहेको छ, जसमा प्यालेस्टिनी राज्य निर्माणबारे विवादास्पद बहस हुने अपेक्षा छ । नेतान्याहुले यसप्रति कडा विरोध जनाइसकेका छन् । बढ्दो आक्रमण, भोकमरी र कूटनीतिक तनावबीच गाजाको भविष्य अझै अनिश्चिततामा देखिन्छ ।